Wpływ polszczyzny na wariantywność morfosyntaktyczną w łemkowszczyźnie – forma przypadkowa rzeczownika w funkcji orzecznika
Abstrakt
The article presents analyses of the form of the noun used as a predicate in the spoken Eastern Slavonic language, the language of the Lemkos, which has been in contact with the Polish language. While in Eastern Slavonic languages, both Instrumental and Locative can be used in such a function, in the Polish language it is restricted to the Instrumental. In the Lemkos’ language, the two variants are possible: both Instrumental and Locative can be used, depending on the type of feature (constant or changeable) that the predicate expresses. However, among the younger generation it is the Instrumental that dominates, which could be caused by the influence of the Polish language.
Słowa kluczowe
Lemko's language; language variantivity; language contact; declined noun as a predicate
Bibliografia
Baayen R.H., 2008, Analyzing linguistic data. A practical introduction to statistics using R, Cambridge.
Fontański H., Chomiak M., 2000, Gramatyka języka łemkowskiego / Gramatyka lemkivskoho jazyka, Katowice.
Hentschel G., 1992, Zum Einfluß der Konstituentenfolge auf die Kasuswahl im Russischen, „Lingua”, nr 87.
Hentschel G., 1993, Zur Kasusvariation des prädikativen Substantivs in Kopulasätzen: syntaktischer Wandel im Polnischen des 16. und 17. Jh., w: Hentschel G., Laskowski R., eds., Studies in Polish morphology and syntax: Synchronic and diachronic problems, München.
Hentschel G., 1994, Zur Verbreitung des prädikativen Instrumentals im Polnischen des 16. und 17. Jahrhunderts, „Polonica”, nr XVI.
Klemensiewicz Z., 1926, Orzecznik przy formach osobowych słowa być, „Prace Filologiczne”, nr XI.
Krasovitsky A. i in. 2008, Predicate nouns in Russian, „Russian Linguistics”, No. 32.
Krivickij A.A., Michnevič A.E., Podlužnyj A.I., 1990, Belorusskij jazyk dlja govorjaščich porusski, Minsk.
Menzel T., Reis A., 2014, Regularität / Irregularität im Paradigma anaphorischer Pronomen. Zur Rolle des Sprachkontakts im Lemkischen, „Zeitschrift für Slavische Philologie”, Nr 70.
Nichols J., 1981, Predicate nominals. A partial surface syntax of Russian, Berkeley.
Reis A., 2013, Lemkovskie anaforičeskie mestoimenija. Kodificirovannaja norma i razgovornyj uzus, „Lingustica Copernicana”, nr 1.
Reis A., 2014, Jazyk lemkov na granice meždu Vostočnoj i Zapadnoj Slaviej. Osobennosti slovoizmenenija anaforičeskich mestoimenij v reči lemkov, w: Giger M., Kosáková H., Příhoda M., red., Slované mezi tradicí a modernitou, Červený Kostelec.
Potebnja A. A., 1958, Iz zapisok po russkoj grammatike, t. 1–2, Moskva.
Reis A., w druku, Kontakt językowy a zmiana systemu fleksyjnego: wpływ polszczyzny na język łemkowski (tekst wygłoszony na VI Światowym Kongresie Polonistów ukaże się w tomie pokonferencyjnym).
Rieger J., 1995, Słownictwo i nazewnictwo łemkowskie, Warszawa.
Røed R., 1966, Zwei Studien über den prädikativen Instrumental im Russischen, Oslo.
Rusanovskij V.M. i in., 1986, Ukrainskaja Grammatika, Kiev.
Stieber Z., 1982, Dialekt Łemków. Fonetyka i fonologia, Wrocław.
Timberlake A., 2004, A reference grammar of Russian, Cambridge.
Zeller J.P., w druku, Morfoskładnia mówionej odmiany łemkowskiego – pomiędzy wschodniosłowiańskim i polskim. Przypadek dopełnienia bliższego w zdaniach przeczących (tekst wygłoszony na VI Światowym Kongresie Polonistów ukaże się w tomie pokonferencyjnym).
prof. dr, Institut für Slavische Sprachen und Literaturen, Universität Bern, Szwajcaria. Szwajcaria
https://orcid.org/0000-0002-6942-7112
Do 2016 roku asystent w Instytucie Slawistyki na Uniwersytecie Carla von Ossietzkiego w Oldenburgu (Niemcy), od 2017 roku profesor Socjolingwistyki Słowiańskich Języków na Uniwersytecie w Bernie (Szwajcaria). Po obronie pracy poświęconej fonetycznej wariantywności mieszanego języka białoruskorosyjskiego uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Oldenburgu. Jego zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia z zakresu kontaktów językowych, socjolingwistyki i wariantywności językowej. Poświęca im uwagę w swoich projektach badawczych, wykorzystując różne metody z zakresu lingwistyki korpusowej, fonetyki akustycznej i psycholingwistyki.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
