Podróżując w poprzek czasu (bez walizki) – zbiorcza tożsamość Audrey Parker w Haven
Abstrakt
W programach telewizyjnych dwudziestego pierwszego wieku wyodrębnił się osobny nurt: seriale, w których bohaterki podróżują pomiędzy równoległymi światami. Światy przedstawione w tych serialach na ogół naznaczone są terroryzmem, wojną lub innymi traumatycznymi doświadczeniami. Wspomniane bohaterki mają do odegrania wyjątkową rolę – są pośredniczkami między różnymi rzeczywistościami. Graniczność ich egzystencji umożliwia autonomię i opór wobec przemocy, śmierci i zawłaszczenia. Taką postacią jest Audrey Parker (Emily Rose) w serialu Haven. Zadaniem Audrey jest podróżowanie co dwadzieścia siedem lat przez międzywymiarowy portal do miasteczka Haven, gdzie jako policjantka pomaga w ochronie mieszkańców nękanych „Kłopotami”, czyli budzącymi się w nich nadprzyrodzonymi zdolnościami, które grożą nieuchronną zagładą. Wyjątkowość Audrey polega nie tylko na jej szczególnym statusie podróżniczki między światami, ale także na jej tożsamości składającej się z wielu segmentów, w których różne świadomości zamieszkują to samo niestarzejące się ciało przez 500 lat. Autorka artykułu analizuje wyjątkową temporalność postaci, rządzącą się kobiecymi wzorcami podróżowania i jej nomadyczną podmiotowością. Postać głównej bohaterki łączy ludzkie życia z geologicznymi eonami, których symbolem jest eter – pierwotna substancja Pustki, znajdującej się pomiędzy światami. To powiązanie czyni z Haven serial reprezentatywny dla epoki antropocenu – geologicznego okresu czasu naznaczonego wpływem ludzkości na Ziemię. Tak rozległa perspektywa geologiczna skłania do myślenia wykraczającego poza zwykłą czasowość ludzkiego życia i tak też jest w przypadku Haven. Zagłada spowodowana indywidualnym egoizmem prowadzącym do niewłaściwego wykorzystania eteru staje się metaforą zniszczenia naszej planety. Haven wykorzystuje postać Audrey Parker do przedstawienia sieci powiązań i reperkusji rozproszonych w ciągu wieków, aby zilustrować, jak skumulowane działania ludzi wpływają na planetę. W ten sposób, nielinearna struktura narracyjna serialu pozwala zilustrować obawy związane z coraz bardziej niestabilnym środowiskiem, ukazując nowe sposoby postrzegania i reagowania na nieuchronne zagrożenia prowadzące do katastrofy ekologicznej.
Słowa kluczowe
Haven; Antropocen; przemieszczenie czasowe; kobieca podróż; czas głęboki; czas kobiet
Bibliografia
Booth P., 2011, Memories, temporalities, fictions: Temporal displacement in contemporary television, “Television & New Media”, no 4(12), 370–88.
Braidotti R., 2006, Transpositions: On nomadic ethics, Cambridge: Polity.
Braidotti R., 2013, Becoming-world, in: Braidotti R., Hanafin P, and Blaagaard B.B., eds., After cosmopolitanism, New York: Routledge, 8–27.
Butler J., 2006, Gender trouble, New York: Routledge.
Chakrabarty D., 2009, The Climate of History: Four Theses, “Critical Inquiry”, no 2(35), 197–222.
Clark T., 2015, Ecocriticism on the edge: The Anthropocene as a threshold concept, London: Bloomsbury Academic.
Colebrook C., 2014, Death of the posthuman: Essays on extinction, vol. 1., London: Open Humanities Press.
Hunt P., 2001, Introduction, in: Hunt P. and Lenz M., eds., Alternative worlds in fantasy fiction, London, New York: Continuum, 1–41.
Kristeva J., 1981, Women’s time, Jardine A. and Blake H., trans., “Signs”, no 1(7), 13–35.
Mills S., 1991, Discourses of difference: An analysis of women’s travel writing and colonialism, London: Routledge.
Nikulina I., Khomenko I., Sediakina A. and Kanov V., 2016, A feminine style of management in the contemporary business world, SHS Web of Conferences, no 28, 1–4.
Polster H., 2010, Gender and temporality: Ilse Aichinger’s “Story in a Mirror”, “The Journal for the Association of the Interdisciplinary Study of the Arts”, Special Issue on Gender, Sexuality, and Marginality.
Pratt M.L., 1992, Imperial eyes: Travel writing and transculturation, London: Routledge.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-9334-6531
SONIA FRONT – PhD, Institute of Literary Studies, University of Silesia in Katowice, Poland.
Anglistka, literaturoznawczyni. Jej zainteresowania badawcze obejmują czas i temporalność oraz reprezentacje świadomości w literaturze, filmie i telewizji dwudziestego pierwszego wieku. Jej ostatnia publikacja to monografia pt. Shapes of Time in British Twenty-First Century Quantum Fiction (Newcastle-upon-Tyne 2015).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
