Ziemia niczyja. Zwroty badawcze w literaturoznawstwie i ich konsekwencje dla nauczania literatury
Abstrakt
The author of the article poses a question concerning adequacy of research proposals inspired by the circle called ‘the ethic of reading’ and ‘theological return’. She points out to the fact that questions concerning axiology of reading, that have been recently considered oldfashioned, are the classical problems of humanistics today. It results from the notion of interference between different disciplines, but above all from the fact that ethical response to the work of literature is an integral element of individual reading. Ethics appears in readers mind before poetics. It makes possible uniting a reader (that has been wrongly divided into an emotional and a suspicious kind) into one subject of multiple reading experience. Powerful institutions of a text are based after all on individual reading of a subject that experiences, understands and evaluates the text.
Słowa kluczowe
returns in research; didactics; ethics; theology
Bibliografia
Burzyńska A., 2006, Czy teoria literatury jeszcze istnieje? „Teksty Drugie” nr 1/2.
Caputo J.D., 2001, Heidegger i Derrida: zimna hermeneutyka, przeł. Sieczkowski T.K., „Nowa Krytyka”, nr 12.
Caputo J.D., 2007, The Weakness of God: A Theology of the Event, w: Brooks, N., Toth J., Mourning After: Attending the Wake of Postmodernism, Amsterdam – New York: Editions Rodopi BV.
Carroll N., 1998, Art, narrative, and moral understanding, w: Levinson J., red., Aesthetics and ethics: Essays at the intersection, Cambridge: Cambridge University Press.
Fish S., 1992, Literatura w czytelniku, przeł. M.B. Fedewicz, w: Markiewicz H., oprac., Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. IV, cz. 1, Badania strukturalnosemiotyczne (uzupełnienie), problemy recepcji i interpretacji, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Fish S., 2002, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, przeł. A. Szahaj, w: tegoż, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, Kraków: Universitas.
Gombrowicz W., 1986, Ferdydurke, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Herbert Z., 1974, Pan Cogito, Warszawa: Czytelnik.
Hillis-Miller J., 1987, Ethics of Reading. Kant, de Man, Eliot, Trollope, James, and Benjamin, New York: Columbia University Press.
Januszkiewicz M., 2007, Wkoło hermeneutyki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jonas H., 2003, Idea Boga po Auschwitz, przeł. Sowinski G., Kraków: Znak.
Kierkegaard S., 2008, Czyny miłości. Kilka rozważań chrześcijańskich w postaci mów S. Kierkegaarda, przeł. Szwed A., Kęty: Marek Derewiecki.
Magee B., 1991, Filozofia a literatura. Dialog z Iris Murdoch, przeł. Mróz P., Warmiński A., w: Gołaszewska M., red., Estetyka w świecie. Wybór tekstów, t. III, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Manguel A., 2003, Moja historia czytania, przeł. Jankowska H., Warszawa: Muza.
Markowski M.P., 2002, Nieswój po swoje. „Teksty Drugie”, nr 4.
Markowski M.P., 2009, Życie na miarę literatury, Kraków: Wydawnictwo Homini.
Mickiewicz A., 1997, Prelekcje Paryskie. Wybór, przeł. Płoszewski L., Kraków: Universitas.
Nycz R., 1993, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa: Instytut Badań Literackich.
Sławek T., 2012, Hermes i prorok. Postsekularyzm Normana Olivera Browna, tekst złożony do druku [cyt. za zgodą autora].
Zawadzki A., 2010, Literatura a myśl słaba, Kraków: Universitas.
dr hab., Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-0727-1781
Zajmuje się etyką lektury, komparatystyką literacką i filozofią edukacji. Autorka książki Czytanie z innym. Etyka – lektura – dydaktyka oraz wielu publikacji z zakresu dydaktyki, teorii lektury i historii czytania. W przygotowaniu jest jej książka Sceny pierwotne lektury.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
