Rodzina w dramacie kobiecym: po przełomie 1989 roku, a w latach 30. XX wieku
Abstrakt
The article compares two groups of ‘women’s’ drama, one written during the interwar period, the other after the changes of 1989. On the one hand, the analysis presents the image of family emerging in these two groups of plays from a feminist perspective. On the other hand, the article raises the question of their form, since it so strongly influences the reception of these works. A comparison of plays written after 1989 with those created during the interwar period demonstrates the historical continuity of family issues that have not been solved till present day. Concurrently, in terms of form, it shows that combining traditional elements with innovative ones leads to the greatest dramatic effectiveness.
Słowa kluczowe
women's drama; feminist discourse; family model
Bibliografia
Amejko L., 1996, Dwadrzewko, „Dialog”, nr 5–6.
Belsey C., 1985, Constructing the Subject: Deconstructing the Text, in: Newton J., Roesenfelt D., edit., Feminist Criticism and Social Change: Sex, Class and Race in Literature and Culture, New York.
Bojarska A., 1992, Meeting, „Dialog”, nr 8.
Cabianka M., 2004, Delfiny i spodouste, „Dialog”, nr 2–3.
Cranny-Francis A., Kirby J., Waring W., Stavropoulos P., 2003, Gender Studies. Terms and Debates, New York.
Czubaj M., 1997, Z pustego w próżne, „Dialog”, nr 10.
Filipowicz H., 2001, Taboo Topics in Polish and Polish/Jewish Cultural Studies, „The Journal of the International Institute”, nr 1.
Górnicka-Boratyńska A., red., 1999, Chcemy całego życia: antologia tekstów feministycznych, Warszawa.
(Grabowska, sygn. 452) Grabowska M., b.r., Sprawiedliwość. Poważna komedia w 4ch aktach, Kraków (Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. J. Słowackiego, sygn. 451).
Grossman E., 2005, Who’s Afraid of Gender and Sexuality? Plays by Women, „Contemporary Theatre Review”, nr 1.
Irigaray L., 1985, This Sex which is Not One, trans. Porter C., Ithaca.
Józefacka M., 1966, Maskarada Phylii, czyli o komediach Pawlikowskiej, „Dialog”, nr 1.
Kałwa D., 2002. Przełomy polityczne z perspektywy gender: kilka refleksji historycznych, w: Radkiewicz M., red., Gender – kultura – społeczeństwo. Kraków.
Kofta K., 1993, Salon profesora Mefisto, „Dialog” 38, nr 6: 34.
Lachnit E., 1996, Człowiek ze śmieci, „Dialog”, nr 5–6.
Lachnit E., 1997, Obrażeni, „Dialog” nr 10.
Lachnit E., 2000, Złodziejki chleba, „Dialog”, nr 7.
Marczak-Oborski S., red., 1972, Bibliografia dramatu polskiego, t. 2, Warszawa.
(MorozowiczSzczepkowska, sygn. 3228) Morozowicz-Szczepkowska M., b.r., Milcząca siła, Kraków (Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. J. Słowackiego, sygn. 3238).
(MorozowiczSzczepkowska, sygn. 2256.37) Morozowicz-Szczepkowska M., b.r., Walący się dom, Kraków (Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. J. Słowackiego, sygn. 2256.37).
Morozowicz-Szczepkowska M.,. 1933. Sprawa Moniki. Sztuka w 3ch aktach. Warszawa.
Nałkowska Z., 1990, Utwory dramatyczne, Warszawa.
Pawlikowska-Jasnorzewska M., 1986, Dramaty, Bolecka A., red., t. 1–2, Warszawa.
Popiel J., 1995, Dramat a teatr polski dwudziestolecia międzywojennego, Kraków.
(Rylska, sygn. 1164) Rylska Z., b.r., Głębia na Zimnej. Sztuka w 7miu obrazach, Kraków (Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. J. Słowackiego, sygn. 1164).
Schroeder P., 1996, The Feminist Possibilities of Dramatic Realism, Cranbury NJ.
Solomon A., 1997, Re-Dressing the Canon. Essays on Theater and Gender, London – New York.
Strońska A., 1992, Prostak, „Dialog”, nr 9.
Szczawińska W., 2005, Dramaturgia ponad diagnozami, „Dialog”, nr 9.
Wróbel A., 1999, Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci, „Dialog”, nr 4.
Żeleński T. (Boy), 1965, Flirt z Melpomeną. Wieczór dziewiąty i dziesiąty, red. H. Markiewicz, t. 23, Warszawa.
Żeleński T. (Boy), 1970, Murzyn zrobił… wrażeń teatralnych seria siedemnasta, red. H. Markiewicz, t. 27, Warszawa.
Żeleński, T. (Boy), 1966, Okno na życie. Ludzie i bydlątka, red. H. Markiewicz, t. 24, Warszawa.
Żeleński, T. (Boy), 1969, Perfumy i krew. Krótkie spięcie. Wrażenia teatralne, red. H. Markiewicz, t. 26, Warszawa.
Żeleński, T. (Boy), 1968, Reflektorem w serce. Romanse cieniów. Wrażenia teatralne, red. H. Markiewicz, t. 25, Warszawa.
Żeleński, T. (Boy), 1975, 1001 Noc teatru. Wrażenia teatralne: seria osiemnasta, red. H. Markiewicz, t. 28, Warszawa.
dr, Wydział Języków Obcych i Literatur, Uniwersytet Northern Illinois, USA. Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0003-3146-8557
Wykłada filologię polską i rosyjską. Interesuje się przede wszystkim polskim i rosyjskim dramatem modernistycznym oraz gender studies. Jest autorką książki Distance Manipulation. The Russian Modernist Search for a New Drama (Evanston 1999) oraz licznych artykułów, w tym Body/Mind and Female/Male: Behind the Facades of 1930’s Polish ‘Women’s Drama’ (2007) i Nowatorstwo podmiotu w dramacie Marceliny Grabowskiej „Sprawiedliwość” (2010).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
