Tropem myśliwego. Echa Mickiewiczowskie w poezji Czesława Miłosza (i nie tylko)
Abstrakt
It is a truism that the work of Adam Mickiewicz occupies a central place in Czesław Miłosz’s literary universe. The present paper seeks to investigate one particular Mickiewiczian microelement that strikingly often recurs in Miłosz’s writings, namely the socalled “kernel” of the Lithuanian forests (jądro gęstwiny). Significantly, while wilderness areas such as woods and forests have always filled the human imagination with awe and fear, Miłosz has turned the Lithuanian “thicket” into one of the cornerstones of his poetic topography, investing its mysterious “kernel” with epiphanic and eschatological potential. Partially mediated by some of his other childhood readings Lato leśnych ludzi (The Forest People’s Summer) by Zofia Rodziewiczówna, Na tropie przyrody (On the Trail of Nature) and W puszczy (In the Wood) by Włodzimierz Korsak, Nasz las i jego mieszkańcy (Our Forest and Its Inhabitants) by Bohdan Dyakowski and Soból i panna (The Sable and the Girl) by Józef Weyssenhoff), Miłosz’s mythologization (if not sacralization) of the wildland spaces of his childhood might be said to add a particular (pagan and gendered) twist to the traditional repertory of Christian (u)topography, in particular its rural and urban manifestations (the Garden of Eden and Heavenly Jerusalem).
Słowa kluczowe
Czesław Miłosz; Adam Mickiewicz; literary echoes; intertextuality; mythologization
Bibliografia
Alighieri D., 2000, De goddelijke komedie. Italiaanse tekst, Amsterdam.
Alighieri D., 2003, Boska Komedia, tłum. Porębowicz E., Warszawa.
Banowska L., 2005, Miłosz i Mickiewicz. Poezja wobec tradycji, Poznań.
Błoński J., 1985, Epifanie Miłosza, w: Kwiatkowski J., red., Poznawanie Miłosza, Kraków.
Fiut A., 1998, Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza, Kraków.
Fiut A., 2003, W stronę Miłosza, Kraków.
Kiślak E., 2000, Walka Jakuba z aniołem. Czesław Miłosz wobec romantyczności, Warszawa.
Masłowski M., 1987, Czesław Miłosz: la conscience de l’émigré, w: Włodarczyk H., Jechova H., red., Les effets de l’émigration et l’exil dans les cultures tchèque et polonaise, Paris.
Mickiewicz A., 1998, Pan Tadeusz, w: Mickiewicz A., Dzieła poetyckie, Warszawa.
Miłosz C., 1965, Na trąbach i na cytrze, Londyn.
Miłosz C., 1990, Rok myśliwego, Paryż.
Miłosz C., 1994, Na brzegu rzeki, Kraków.
Miłosz C., 1998, Inne abecadło, Kraków.
Miłosz C., 2000, Ziemia Ulro. Kraków
Miłosz C., 2001a, Rodzinna Europa, Kraków.
Miłosz C., 2001b, Wiersze, t. 1, Kraków.
Miłosz C., 2002a, Druga przestrzeń, Kraków.
Miłosz C., 2002b, Wiersze, t. 2, Kraków.
Miłosz C., 2003, Wiersze, t. 3, Kraków.
Miłosz C., 2004a, Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada, Gdańsk.
Miłosz C., 2004b, Wiersze, t. 4, Kraków.
Miłosz C., 2009, Wiersze, t. 5, Kraków.
Miłosz O., 1985, The Noble Traveller, West Stockbridge.
Van Heuckelom K., 2000, Świat według Miłosza. Motywy kluczowe w poemacie naiwnym, „Kresy”, nr 42–43.
Van Heuckelom K., 2004, „Patrzeć w promień od ziemi odbity”. Wizualność w poezji Czesława Miłosza, Warszawa.
prof. dr, Instytut Slawistyki, Uniwersytet Katolicki w Leuven, Belgia. Belgia
https://orcid.org/0000-0003-1188-916X
Polonista. Jego najnowsze książki to: (Un)masking Bruno Schulz. New Combinations, Further Fragmentations, Ultimate Reintegrations (2009, współred. Dieter De Bruyn), Polish Literature in Transformation (2013, red. Ursula Phillips, współpraca Knut Andreas Grimstad i Kris Van Heuckelom), European Cinema After the Wall. Screening East-West Mobility (2014, współred. Leen Engelen).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
