Film po adaptacji powieści: narracja Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną
Abstrakt
In the theoretical part of the article the author discusses the notion of cultural equivalency from the perspective of the polysystem theory, proposed by Gideon Toury, Jose Lambert and Itamar EvenZohar. The theory assumes that literature is a formal dynamic functional system, and that the translation of a literary work of art rejects the requirement of adequacy for the sake of acceptability.
The point of departure for the analytical part of the text is the concept of adaptation as translation, which refers to the polysystem theory and has been developed by Patrick Cattrysse and Alicja Helman. The analysis of the English version of the novel, written by Dorota Masłowska and titled Snow White and Russian Red (Polish: Wojna polskoruska pod flagą białoczerwoną), shows the scale of difficulty which the translator, Benjamin Paloff, experienced in order to generate the target text “rooted” in the target culture. In case of subtitles the equivalency is even more difficult to achieve, mainly because of the problem of reduction of the original dialogue to a couple of lines printed on the bottom of the shot. The author of the article shows what type of equivalences both – the translator of the novel into English, and the author of subtitles selected in order to achieve the goal.
Bibliografia
Cattrysse P., 1992, Film (Adaptatiion) as Translation: Some Methodological Proposals, „International Journal of Translation Studies”, 4:1, s. 53–70.
de Beaugrande R., 1981, The Concept of Equivalence as Applied to Translating, “Poetics Today” Summer–Autumn.
Even-Zohar I., 1978, Papers in Historical Semiotics and Poetics, Tel Aviv.
Helman A., 1981, Modele adaptacji filmowej (Próba wprowadzenia w problematykę), w: Trzynadlowski J., red., Film. Sztuka i ideologia, Wrocław.
Jakobson R., 1985, Selected Writings. Vol. 7. Gruyter.
Lambert J., Van Gorp H., 1985, On Describing Translation, w: Hermans T., ed., The Manipulation of Literature: Studies in Literary Translation, London-Sydney, s. 45–46.
Masłowska D., 2002, Wojna polskoruska pod flagą białoczerwoną, Warszawa.
Nornes M.A., 1999, For an Abusive Subtitling, “Film Quarterly”, 52.3, s. 17–34.
Paloff B., Polish Literature Embracestle the Emptiness of It All, Still, http://www.arlindocorreia.com/240605.html.
Pisarska A., Tomaszkiewicz T., 1996, Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań.
Reyes E., Lives Crash with Iron Curtain, http://www.arlindocorreia.com/240605.html.
Sawicka M., Masłowska pod flagą europejską, http://www.wprost.pl/ar/58535/Maslowskapodflagaeuropejska/I=1115.
Toury G., 1980, In Search of a Theory of Translation, Tel Aviv.
Walka o mięso trwa. Sobolewski rozmawia z Masłowską. „Gazeta Wyborcza”, 22.05.2009.
Wojtasiewicz O.A., 1975, Wybrane zagadnienia z teorii przekładu, w: Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia księga druga, Wrocław.
Uniwersytet Alberty w Edmonton, Kanada. Kanada
https://orcid.org/0000-0003-0227-6249
Doktoryzował się na Uniwersytecie Śląskim z semiotyki kina. Od 1986 do 1989 roku pracował na Queensland University w Australii, a od 1989 pracuje jako profesor Uniwersytetu Alberty w Edmonton. Wykładał gościnnie na Yale University i Indiana University (USA), a także na uniwersytetach w Austrii, Niemczech i Francji.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
