Czytanie skandalu. Na marginesie polskiej prozy po 2000 roku

Katarzyna Hanik

doi:10.31261/PS_P.2022.29.08

Opublikowane: 2022-07-06

Tom 29 Nr 1 (2022)

Czytanie skandalu. Na marginesie polskiej prozy po 2000 roku

Katarzyna Hanik

Dział: Varia

https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.08

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza taktyk stosowanych przez współczesnych autorów mierzących się z tabu powiązanym z przypisywanym im autorytetem pisarza. Podczas gdy różnorakie ujęcia krytyczne zwolniły już osobę pisarza z rozlicznych oczekiwań, w rozumieniu wielu polskich odbiorców wciąż pozostaje on utożsamiany ze swoistym nienaruszalnym zbiorem postaw wynikających z konieczności reprezentowania rangi swego rzemiosła. Autorka bada podejście i refleksję czytelnika niebędącego literaturoznawcą ani osobą ściśle obeznaną z rynkiem literackim, a więc mogącą uznawać pisarza za autorytet, któremu nie wypada być kontrowersyjnym. W artykule postawione zostają pytania o to, w jaki sposób i dlaczego autorzy decydują się posłużyć jednym z najbardziej skutecznych, a zarazem niebezpiecznych narzędzi marketingowych, jakim jest skandal. Refleksja dotyczy dwóch wyjątkowo kontrowersyjnych postaci polskiego rynku literackiego ostatnich dekad: Blanki Lipińskiej i Michała Witkowskiego. Analizie poddano głównie ich wypowiedzi autotematyczne, w których ustosunkowywali się zarówno do swej kontrowersyjnej twórczości, jak i obranej na pewnym etapie prowokacyjnej persony, swoistego image’u. Wiedząc, jak łatwo zostać uznanym przez grono polskich odbiorców za „skandalistę”, pisarze starają się przejąć język skandalu i posłużyć się nim, by podkreślić prometejski lub nowatorski charakter swoich poczynań i zagwarantować powiązanie własnej praktyki pisarskiej i postępowania z bezkompromisowością oraz odwagą. Niejednokrotnie kwestionują też status i rolę pisarza, traktując rezygnację z owego ograniczającego tytułu jako przejaw dojrzałości. Autorka zadaje ponadto pytanie o nieuchronność pewnych zmian i stosunek doń przejawiany przez polskich odbiorców kultury i literatury oraz o miejsce polskiego pisarza w przestrzeni „celebryckiej”. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

Słowa kluczowe:

skandal , prowokacja , literatura polska XXI wieku , image pisarza

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Hanik, K. (2022). Czytanie skandalu. Na marginesie polskiej prozy po 2000 roku. Postscriptum Polonistyczne, 29(1), 1–14. https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.08

Cited by / Share

Katarzyna Hanik

katarzyna.hanik@us.edu.pl
https://orcid.org/0000-0001-6412-9194

Afiliacja:

Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska

Biogram

KATARZYNA HANIK – mgr, Instytut Literaturoznawstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska.

Doktorantka Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 2021 roku obroniła pracę magisterską pt. Fenomen skandalu w XXI wieku napisaną pod kierunkiem prof. Agnieszki Nęckiej-Czapskiej. Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki skandalu i tabu, zwłaszcza na polskim rynku
wydawniczym. W swojej pracy doktorskiej planuje badać przejawy tabuizacji w polskiej autobiografistyce ostatnich dekad.

Tom 29 Nr 1 (2022)
Opublikowane: 2022-09-09

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

Czytanie skandalu. Na marginesie polskiej prozy po 2000 roku

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Katarzyna Hanik

Informacje