Działania samorządu miejskiego jako narzędzie budowania świadomości ekologicznej wśród mieszkańców – na przykładzie Bratysławy
Abstrakt
Tematem artykułu są działania samorządu miejskiego Bratysławy, stolicy Słowacji, na rzecz środowiska naturalnego od 2018 do 2022 roku. Ramy czasowe zostały wybrane ze względu na zmianę politycznej reprezentacji miasta w 2018 roku, która zobowiązała się do wprowadzenia ekologicznych rozwiązań w zakresie gospodarowania odpadami, ochrony miejskich lasów i ekosystemów nad Dunajem, opieki nad miejską zielenią, ochrony czystego powietrza i wód. Autorka zarówno wskazuje na projekty, które nie doczekały się pełnej realizacji, jak i prezentuje działania zachęcające ludzi do aktywnego udziału w gospodarce obiegowej lub motywujące do zmiany postawy oraz, co za tym idzie, również zachowania. Charakterystyczną cechą wszystkich rozwiązań jest wymiar edukacyjny – zawsze towarzyszy im kampania wyjaśniająca pozytywny wpływ zmian na środowisko i życie mieszkańców.
Słowa kluczowe
Bratysława; samorząd miejski; władze miasta; świadomość ekologiczna
Bibliografia
Bratislava potrebuje viac stromov a kríkov v parkoch, ale aj priamo v uliciach, kde teraz chýbajú. Zeleň je preto jednou z našich priorít, 2023, https://10000stromov.sk/ [dostęp: 19.01.2023].
Bratislava získa nové chránené územie – prírodnú rezerváciu Vydrica, 31.03.2022, https://bratislava.sk/blog/bratislava-ziska-nove-chranene-uzemie-prirodnu-rezervaciu-vydrica [dostęp: 19.01.2023].
Čaboun V., 2008, Vplyv vegetácie na znižovanie teploty povrchov a ovzdušia pri extrémnych letných horúčavách, v: Bioklimatické aspekty hodnocení procesů v krajině, edd. J. Rožnovský, T. Litschmann, Český hydrometeorologický ústav, Praha, s. 1–15.
Deti pre Bratislavu. Časté otázky, 2023, https://www.detiprebratislavu.sk/caste-otazky/ [dostęp: 19.01.2023].
Deti pre Bratislavu. Úspešné projekty, 2023, https://www.detiprebratislavu.sk/uspesne-projekty/ [dostęp: 19.01.2023].
Do zberu kuchynského odpadu sa zapojilo viac ako 140 000 domácností Bratislavy. Čistota vyzbieraného odpadu je lepšia ako európsky priemer, 20.12.2022, https://www.olo.sk/do-zberu-kuchynskeho-bioodpadu-sa-zapojilo-viac-ako-140-000-domacnostibratislavy/ [dostęp: 19.01.2023].
KOLO – Bratislavské centrum opätovného použitia, 2023, https://www.olo.sk/kolo/ [dostęp: 19.01.2023].
Kozak A., 2022, Wybrane obszary funkcjonowania miast w nowych realiach społeczno-gospodarczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Kvitnúce lúky, 2023, https://bratislava.sk/zivotne-prostredie-a-vystavba/zelen/udrzba-atvorba-zelene/kvitnuce-luky [dostęp: 19.01.2023].
Lovci komárov, 2023, https://lovcikomarov.sk/ [dostęp: 19.01.2023].
Mrva J., 2019, Dve tváre bratislavských lesov – páni lesníci, ide to aj inak, 10.02, https://dennikn.sk/blog/1375934/dve-tvare-bratislavskych-lesov-pani-lesnici-ide-to-aj-inak/ [dostęp: 19.01.2023].
Odpočet primátora Bratislavy: Odborníci sa pozreli na to, ako plnil Vallo svoje sľuby, 25.10.2022, https://www.cas.sk/clanok/2731421/odpocet-primatora-bratislavy-odbornici-sa-pozreli-na-to-ako-plnil-vallo-svoje-sluby/2/ [dostęp: 19.01.2023].
Prírodná rezervácia Vydrica, 2023, https://www.raca.sk/prirodna-rezervacia-vydrica/ [dostęp: 19.01.2023].
Szymańska D. i in., 2016, Ekoinnowacje w miastach, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
TASR, 2023, Poslanci žiadajú od vlády, aby vyhlásila Národný park Podunajsko, 19.01, https://www.aktuality.sk/clanok/mofY2qe/poslanci-ziadaju-od-vlady-aby-vyhlasila-narodny-park-podunajsko/ [dostęp: 19.01.2023].
Ťažba dreva, 23.08.2019, http://www.ba-lesy.sk/vismo/dokumenty2.asp?id_org=451035&id=1046&p1=1081 [dostęp: 19.01.2023].
Trnavské mýto, 2023, https://mib.sk/projekt/trnavske-myto/ [dostęp: 19.01.2023].
Tyršák. O nás, 2023, https://www.tyrsak.sk/ [dostęp: 19.01.2023].
Vallo M. et al., 2018, Plán Bratislava, Slovart, Bratislava, https://www.planbratislava.sk/#modal-issuu [dostęp: 19.01.2023].
Verí Váš stromček na život po Vianociach? Pomôžme mu stať sa knižnicou. Bratislava osadí takmer 800 drevených ohrádok na zber vianočných stromčekov, 12.12.2022, https://www.olo.sk/veri-vas-stromcek-na-zivot-po-vianociach/ [dostęp: 19.01.2023].
Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie Słowacja
https://orcid.org/0000-0002-5766-4081
ZUZANA OBERTOVÁ – PhD., Katedra slovanských filologií, Filozofická fakulta, Univerzita Komenského v Bratislave, Bratysława, Słowacja. Interesuje się polsko-słowackimi związkami literackimi i kulturowymi. W badaniach naukowych skupia się na przekładzie literackim i komparatystyce literackiej. Jest autorką zeszytu ćwiczeń dla uczących się języka polskiego jako obcego na poziomie A1: Polski na A. Zeszyt ćwiczeń (Bratislava 2021) oraz współautorką Słownika frazeologicznego dla uczących się języka polskiego jako obcego z ćwiczeniami (Poznań 2021). Regularnie publikuje w czasopiśmie „Przekłady Literatur Słowiańskich".
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).