Kulturowo-cywilizacyjne współrzędne Ukrainy we współczesnym polskim reportażu literackim („Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego, „Biała gorączka" Jacka Hugo-Badera, „Zabić smoka" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz)

Olesya Nakhlik

doi:10.31261/PS_P.2023.32.13

Opublikowane: 2023-12-29

Tom 32 Nr 2 (2023)

Kulturowo-cywilizacyjne współrzędne Ukrainy we współczesnym polskim reportażu literackim („Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego, „Biała gorączka" Jacka Hugo-Badera, „Zabić smoka" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz)

Olesya Nakhlik

Dział: Światy non-fiction

https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.13

Abstrakt

Artykuł został poświęcony analizie wizerunku tożsamościowego Ukrainy i jej wyborów cywilizacyjnych w przekazach polskich reporterów: Ryszarda Kapuścińskiego, Jacka Hugo-Badera oraz Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz. Reportaże literackie wymienionych autorów ukazują trzydziestoletnią perspektywę kształtowania kraju i społeczeństwa ukraińskiego w kontekście jego najnowszej historii: od ujawniania istnienia w poradzieckiej bezwładności na pozostałościach sowieckiej autoidentyfikacji w nowych po 1991 roku realiach gospodarczych i politycznych w Imperium, poprzez konstruowanie przez Ukraińców własnej, eklektycznej tożsamości w trudnych warunkach etnicznego, językowego i religijnego zróżnicowania w Białej gorączce, do namysłu nad powodami (nie)udanych prób ostrej rewizji postkolonialnych poglądów i punktów orientacyjnych podczas pomarańczowej rewolucji i później Euromajdanu skutkującego dramatycznymi wydarzeniami rosyjskiej agresji wojennej w 2014 roku z aneksją Półwyspu Krymskiego w Zabić smoka. Ukraińskie rewolucje. Poruszone kwestie najwyraźniej są warte osobnych rozważań naukowych, ponieważ mimo ukraińskich edycji tych zbiorów reportaży obecnie bardzo rzadko są one przedmiotem rozważań literaturoznawców ukraińskich, a polscy badacze w licznych rozprawach uwagę skupiają przede wszystkim na obrazie poradzieckiej Rosji, natomiast tereny ukraińskie włączają zazwyczaj w szerszy kontekst rozpatrywania współczesności byłych republik ZSRR.

Słowa kluczowe:

społeczeństwo ukraińskie , reportaż literacki , reporter , tożsamość , postkolonializm

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nakhlik, O. (2023). Kulturowo-cywilizacyjne współrzędne Ukrainy we współczesnym polskim reportażu literackim („Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego, „Biała gorączka" Jacka Hugo-Badera, „Zabić smoka" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz). Postscriptum Polonistyczne, 32(2), 1–22. https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.13

Cited by / Share

Bibliografia

Hugo-Bader J., 2011, Biała gorączka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Kalicki W., oprac., 1993, W brzuchu potwora. Z Ryszardem Kapuścińskim rozmawiają reporterzy „Gazety Wyborczej”, „Gazeta Wyborcza”, nr 19, s. 12.
Google Scholar

Kapuściński R., 1997, Imperium, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Kupidura R., 2019, Gonzo uwikłane, przemoc przedstawienia oraz mozaika fantazmatów narodowych, czyli o „ukraińskiej trylogii” Ziemowita Szczerka, „Porównania”, nr 24, s. 55–67.
Google Scholar

Kwiatkowska-Moskalewicz K., 2016a, Oswoić „smoka”, czyli o Ukrainie po rewolucjach, Warszawa. Nasze miasto, 16 września, https://warszawa.naszemiasto.pl/oswoic-smoka-czyli-o-ukrainie-po-rewolucjach/ar/c1-3851150 [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Kwiatkowska-Moskalewicz K., 2016b, Zabić smoka. Ukraińskie rewolucje, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Ławski J., 2016, Polskie mitologie Odessy, w: Odessa w literaturach słowiańskich. Studia, red. J. Ławski, N. Maliutina, Wydawnictwo Prymat, Białystok–Odessa, s. 177–213.
Google Scholar

Nachlik O., 2019, „Terytorium zaufania” – polski dyskurs wokół reportażu ukraińskiego oraz ukraińska recepcja reportażu polskiego jako wskaźniki zmian w polsko-ukraińskim dialogu kulturowym XXI wieku, w: Literatura polska w świecie, t. 7, Reportaż w świecie.
Google Scholar

Światowość reportażu, red. K. Frukacz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 39–56.
Google Scholar

Pawluczuk W., 2009, Czy na pewno „inna” Rosja? O „Imperium” i „Buszu po polsku” Ryszarda Kapuścińskiego, „Acta Polono-Ruthenica”, nr 14, s. 79–88.
Google Scholar

Szczerek Z., 2015, Tatuaż z tryzubem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Wilson A., 2002, Ukraińcy, przeł. M. Urbański, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media Fakty, Warszawa.
Google Scholar

Wiszniowska M., 2017, Zobaczyć – opisać – zrozumieć. Polskie reportaże literackie o rosyjskim imperium, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Wiszniowska M., 2022, Autobiograficzne reportaże książkowe. Kategoria genologiczna i jej odmiany, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, LXV, z. 2, s. 102–117.
Google Scholar

Бондар А., 2007, Ришард Капусцінський – між історією та літературою, „Критика”, ч. 6 (116), с. 30.
Google Scholar

Ворон Б., 2012, Територія екстремумів та екстриму, „Media sapiens”, 19 березня, https://ms.detector.media/mediaprosvita/mediaosvita/teritoriya_ekstremumiv_ta_ekstrimu/ [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Гуґо-Бадер Я., 2012, Біла гарячка, пер. з пол. О. Сливинський, Видавництво „Темпора”.
Google Scholar

Капусцінський Р., 2003, Імперія, пер. з пол. Н. Антонюк, Видавництво „Літопис”, Львів.
Google Scholar

Капусцінський Р., 2012, Імперія, пер. з пол. Н. Антонюк, Видавництво „Темпора”, Київ.
Google Scholar

Квятковська-Москалевич К., 2017, Вбити дракона. Українські революції, пер. з пол. А. Бондар, Видавництво „Човен”, Київ.
Google Scholar

Левченюк Л., 2011, Україна в об’єктиві польського «чарівника репортажу», ДетекторМедіа, 16 січня, https://detector.media/withoutsection/article/59225/2011-01-16-ukraina-v-obiektyvi-polskogo-charivnyka-reportazhu/ [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Нахлік О., 2020, Пострадянські рецидиви і синдром постколоніальної пустки (на прикладі „Білої гарячки” Я. Гуґо-Бадера), „Studia Ukrainika Posnaniensia”, t. 8, nr 2, s. 163–175.
Google Scholar

Нахлік О., 2021, Філософська та естетична цінність літературних репортажів Ришарда Капусцінського: рецепція в Україні, w: Київські полоністичні студії, T. XXXVIІ, Видавництво „Талком”, Київ, с. 257–276.
Google Scholar

Поліщук Я., 2018, Метафора і метонімія Донбасу, Критика, ч. 1–2 (243–244), с. 12–19.
Google Scholar

Савицький Ю., 2015, У Польщі мода на книжки про Майдан і війну на Донбасі, Радіо Свобода, 10 грудня, https://www.radiosvoboda.org/a/27419666.html [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Сорока Ю. і ін., 2007, Регіональні ідентичності в сучасній Україні і методи їх вивчення, Україна Модерна: Львів–Донецьк: соціяльні ідентичності в сучасній Україні, за ред. Я. Грицака, А. Портнова, В. Сусака, Спеціяльний випуск nr 12 (2), Видавництво „Критика”, Київ-Львів, с. 7–27, http://uamoderna.com/images/archiv/12_2/3_UM_12_2_Forum.pdf [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Улюра Г., 2017, Убити дракона: свідчення городян Вільного міста, День, 9 березня, https://day.kyiv.ua/uk/blog/suspilstvo/ubyty-drakona-svidchennya-gorodyan-vilnogo-mista [dostęp: 10.02.2023].
Google Scholar

Olesya Nakhlik

czudo@ukr.net
https://orcid.org/0000-0003-0086-4469

Afiliacja:

Narodowy Uniwersytet Politechnika Lwowska Ukraina

Biogram

OLESYA NAKHLIK – dr, Instytut Nauk Komputerowych i Technologii Informacyjnych, Uniwersytet Narodowy
Politechnika Lwowska, Lwów, Ukraina. Literaturoznawczyni i komparatystka. Autorka monografii Ukraińska kulturowo-aksjologiczna recepcja polskiej literatury XX wieku (1991–2018) (Lwów 2022) oraz ponad 30 publikacji o specyfice ukraińskiego odbioru polskiej literatury XX wieku, ujawniających najważniejsze tendencje we współczesnych polsko-ukraińskich relacjach w przestrzeni kultury, w tym artykułów: „Terytorium zaufania” – polski dyskurs wokół reportażu ukraińskiego oraz ukraińska recepcja reportażu polskiego jako wskaźniki zmian w polsko-ukraińskim dialogu kulturowym XXI wieku (w: Literatura polska w świecie, t. 7, Reportaż w świecie – światowość reportażu, Katowice 2019), Borderlands as a territory of understanding/dialogue or hostility/conflict in the Ukrainian reception of Polish literature the second half of
ХХ – beginning of ХХI cent. („Romanoslavica, Editura Universităţii din Bucureşti” 2019), Inny opisany przez Innego: ukraińska recepcja reportaży Lidii Ostałowskiej i Hanny Krall (w: Trzydzieści. Polska w reportażu, reportaż w Polsce po 1989 roku, Lublin 2020), Ukraińska recepcja prozy Olgi Tokarczuk jako proces poznawania siebie (2023, w druku). Specjalizuje się w tematyce estetyki receptywnej oraz dialogu międzykulturowego. Ostatnio zajmuje się badaniem ukraińskiego kanonu współczesnej polskiej literatury non fiction.

Tom 32 Nr 2 (2023)
Opublikowane: 2023-03-29

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

Kulturowo-cywilizacyjne współrzędne Ukrainy we współczesnym polskim reportażu literackim („Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego, „Biała gorączka" Jacka Hugo-Badera, „Zabić smoka" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz)

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Olesya Nakhlik

Informacje