Lingua receptiva. Wyzwania wielojęzycznej komunikacji receptywnej w Europie
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie najnowszych propozycji w ramach badań poświęconych wielojęzyczności receptywnej. Zawiera on bliższe omówienie koncepcji lingua receptiva, czyli receptywnej komunikacji wielojęzycznej opartej na (spokrewnionych) językach rodzimych jej uczestników, zarówno w aspekcie reprezentacyjnym - w stosunku do realnych praktyk multilingwalnych, jak i konfiguracyjnym - w stosunku do innych kategorii w siatce pojęć dyscypliny badawczej. W konkluzji zaznacza się, że współwystępowanie lingua receptiva i lingua franca w komunikacji międzynarodowej w Europie wydaje się istniejącą, choć niewystarczająco rozpoznaną rzeczywistością językową.
Słowa kluczowe
wielojęzyczność receptywna; lingua receptiva; lingua franca
Bibliografia
Backus A., Gorter D., Knapp K., Schjerve‑Rindler R., Swanenber J., ten Thije J.D., Vetter E., 2013, Inclusive Multilingualism: Concept, Modes and Implications, „European Journal of Applied Linguistics”, nr 1.
Bahtina D., ten Thije, J.D., Wijnen, F., 2013, Combining cognitive and interactive approaches to lingua receptiva, „International Journal of Multilingualism”, nr 10/2.
Bahtina‑Jantsikene D., 2013a, Mind Your Languages: Lingua Receptiva in Estonian‑Russian Communication, Utrecht.
Bahtina‑Jantsikene D., 2013b, Alignement in lingua receptiva: from automacity towards monitored codeswitching, „ESUKA – JEFUL”, nr 4/2.
Beerkens R., 2010, Receptive Multilingualism as a Language Mode in the Dutch‑German Border Area, Münster.
Blees G., ten Thije, J.D., 2016, Receptive Multilingualism and Awareness, w: Cenoz J., Gorter D., May S., red., Language Awareness and Multilingualism, Berlin–New York.
Blommaert J., Verschueren J., 1998, The role of language in European nationalist ideologies, „Journal of Pragmatics”, nr 2.
Braunmüller K., 2007, Receptive multilingualism in Northern Europe in the Middle Ages: A description of a scenario, w: ten Thije J.D., Zeevaert L., red., Receptive multi‑lingualism. Linguistic analyses, language policies and didactic concepts, Amsterdam – Philadelphia.
Braunmüller K., 2013, Communication based on receptive multilingualism: advantages and disadvantages, „International Journal of Multilingualism”, nr 10/2.
Brosch C., 2015, On the conceptual history of the term lingua franca, „Journal of Applied Language Studies”, nr 9/1.
European Commission. Final report high level group on multilingualism, 2007, Luxembourg, http://bookshop.europa.eu/en/high‑level‑group‑onmultilingualism‑pbNC7807451 [dostęp: 21.10.2017].
Dewaele J.M., Wei L., 2012, Multilingualism, emphaty and multicompetence, „International Journal od Multilingualism”, nr 9/4.
Gajda S., 2013, Lingwistyka XXI wieku, „Polonica”, nr 33.
Gooskens C, van Heuven V.J., Golubović J., Schüppert A., Swarte F., Voigt S., 2017, Mutual intelligibility between closely related languages in Europe, „International Journal of Multilingualism”, nr 15/2.
Haugen E., 1962, Semicommunication: The language gap in Scandinavian, w: Lieberson S., red., Explorations in Sociolinguistics, Bloomington.
Hufeisen B., 2018, Wielojęzyczność i kształcenie – dydaktyka różnojęzyczności. Wprowadzenie w główne zagadnienie, http://www.goethe.de/ges/spa/prj/sog/mud/pl2984181.htm [dostęp: 21.10.2018].
Hülmbauer C., 2014, A matter of reception: ELF and LaRa compared, „Applied Linguistics Review”, nr 1/5.
Marx N., 2011, Reading across the Germanic languages: Is equal access just wishful thinking?, „International Journal of Bilingualism”, nr 16/4.
Mazur B., 2006, Pejzaż kulturowy krajów Europy Środkowo‑Wschodniej, Białystok.
Pennycook A., Otsuji E., 2015, Metrolingualism. Language in the city, New York.
Rehbein J., ten Thije J.D., Verschik A., 2011, Lingua Receptiva (LaRa) – remarks on the quintessence of Receptive Multilingualism, „International Journal of Bilingualism”, nr 3/16.
Riionheimo H., Kaivapalu A., Härmävaara H.I., 2017, Introduction: Receptive multilingualism, „Nordic Journal of Linguistics”, nr 40/2.
Steciąg M., 2017, Lingua receptiva czy lingua franca? Pracownicy branży usługowo‑turystycznej o komunikacji czesko‑polskiej na pograniczu (badanie ankietowe), „Studia et Documenta Slavica”, nr 4.
Voegelin C.F., Harris Z.S., 1951, Methods for determining intelligibility among dialects of national languages, „Proceedings of the American Philosophical Society”, nr 95/3.
Uniwersytet Zielonogórski Zielona Góra Polska
https://orcid.org/0000-0002-6360-2987
Magdalena Steciąg – dr hab., Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra, Polska.
Językoznawczyni, której zainteresowania naukowe skupiają się wokół problemów komunikacji masowej i sposobów wykorzystywania języka w różnych dyskursach publicznych. Autorka książek: Informacja, wywiad, felieton. Sposób istnienia tradycyjnych gatunków w radiu komercyjnym (Zielona Góra 2006) i Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej (Zielona Góra 2012), współredaktorka serii wydawniczej poświęconej komunikowaniu: Świadomość językowa w komunikowaniu (Zielona Góra 2012), Tożsamość językowa w komunikowaniu (Zielona Góra 2014), Kontakty językowe w komunikowaniu (Zielona Góra 2016) i Estetyka językowa w komunikowaniu (Zielona Góra 2019). Stypendystka na Uniwersytecie Południowej Danii w 2010 r. oraz na Uniwersytecie w Hradcu Králové w Republice Czeskiej w 2015 r.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
