Syreni głos morza. Homera pięć lekcji uczciwości
Abstrakt
We read The Odyssey as a lesson in “goodwill”. This is an indispensable con-cept, because it allows us to overcome the limitations resulting from the assumptions made by Carl Schmitt when he made the distinction between friends and enemies the original experience of the world. The “Greekness” of the attitude of goodwill, whose deficit has painfully affected us in Europe, consists in a religiousness transformed by the lesson of enlightenment, which in a secular world means the conviction that wisdom and the ability to survive, often granted to Homer’s protagonists by gods who are in conflict, may now be given to us through those who come to us from a world which is not ours. Since it is an alien that allows us to find out what we are like, it is worth cultivating the tradition of “hospitality”, which Derrida gives a new dimension seen from the point of view of contemporary migratory movements.
Słowa kluczowe
Odysseus; alien; cosmopolitanism; knowledge; goodwill; hospitality
Bibliografia
Arendt H., 2012, Pisma żydowskie, przeł. Godyń M., Nowak P., Rzanna E., Warszawa.
Auden W.H., 1988, „To miasto…”, przeł. Wittlin J., w: tegoż: Poezje, Kraków.
Blumenberg H., 2009, Praca nad mitem, przeł. Najdek K., Herer M., Zwoliński Z., Warszawa.
Derrida J., 2018, O Apokalipsie, przeł. Bruszkowska I., Wojtasik K., Kraków.
Derrida J., 2017, Inny kurs, przeł. Załuski T., Warszawa.
Derrida J., 1999, Sur Parole. Instantanés philosophiques, Paris.
Dilthey W., 1987, O istocie filozofii, przeł. Paczkowska‑Łagowska E., Warszawa.
Homer, 1959, Odyseja, przeł. Siemieński L., Wrocław–Kraków.
Kafka F., 2016, Jama, przeł. Ziółkowski J., w: tegoż Opowieści i przypowieści. Warszawa.
Kant I., 2005, Do wiecznego pokoju, przeł. Żelazny M., w: tegoż, Rozprawy z filozofii historii, Kęty.
Kapuściński R., 2006, Ten Inny, Kraków.
Legendre P., 2016, Fabrykacja człowieka Zachodu, przeł. Dwulit A., Warszawa.
Márai S., 2017, Dziennik 1949–1956, przeł. Worowska T., Warszawa.
Nowak P., 2012, Słowo wstępne, w: Arendt H., 2012, Pisma żydowskie, Warszawa.
Potocki W., 1989, Co morzu wicher, to Fortuna światu, w: Vincenz A., red., Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, Wrocław.
Rougemont de D., 1991, List otwarty do Europejczyków, przeł. Olędzka‑Frybesowa A., w: „Literatura na Świecie”, nr 10.
Tischner J., 2003, O człowieku. Wybór pism filozoficznych, Wrocław–Kraków.
Tukidydes, 2017, Mowa pogrzebowa Peryklesa, w: http://pantheion.pl [dostęp: 24.04.2017].
Uniwersytet Śląski Katowice Polska
https://orcid.org/0000-0002-7148-5063
Tadeusz Sławek –prof. zw. dr hab., Katedra Literatury Porównawczej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. W latach 1996–2002 rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autor publikacji z zakresu historii i teorii literatury. Ostatnio opublikował: NI-Cowanie świata. Zdania z Szekspira (2012); U-chodzić. Rozważania o kolei rzeczy (2015); Nie bez reszty. O potrzebie niekompletności (2018).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
