Raczyński w Portugalii. Spuścizna „zderzenia kultur”
Abstrakt
The article presents Atanazy Raczyński’s research on Portuguese art against the modernization and Europeanisation processes in Portugal in the 19th century. A specific view of Portuguese artistic heritage and openly expressed critical opinions of the Polish scholar made him a controversial figure, which paradoxically contributed to the importance and resonance of his work. Discouraged by the conflict, Raczyński did not complete his final synthesis. Nevertheless his letters to the Art Society in Berlin, as well as a dictionary of the artists, initiated history of art (regarded as a scientific discipline) in Portugal.
Słowa kluczowe
Atanazy Raczyński; Portuguese art; Romanticism
Bibliografia
Danilewicz Zielińska M., 1981, Atánasio Raczyński, 1788–1874. Um historiador de arte portuguesa, „Belas Artes“ [nadbitka].
Deswarte-Rosa S., 2010–2011, Athanase Raczynski au Portugal, 1842–1848. Luz e sombra, „Ar- tis”, nr 9–10.
Dobrzycka A., 1978, Atanazy Raczyński à Lisbonne et à Madrid, w: Actas del XXIII Congresso Internacional Historia del Arte, t. 3, Granada.
França J.-A., 1966, A Arte em Portugal no século XIX, t. 1, Lisboa.
Garrett Almeida J.B. de, 1846, Viagens na minha terra, Lisboa.
Herculano A., 1850, Eu e o clero. Carta ao Em.mo Cardeal-Patriarca, Lisboa.
Labuda A., Mencfel M., Suchocki W., red., 2010, Edward i Atanazy Raczyńscy: dzieła – osobowości – wybory – epoka. Edward und Atanazy Raczyński: Werke – Persönlichkeiten – Bekenntnisse – Epoche, Poznań.
Łukaszyk E., 2003, Atanazy Raczyński, historiógrafo da arte portuguesa, „Estudios Hispánicos”, nr 11. Ortigão Ramalho J.D., 1896, O culto da arte em Portugal, Lisboa.
Raczyński A., 1836–1839, Histoire de l’art moderne en Allemagne, Paris.
Raczyński A., 1846, Les Arts en Portugal. Lettres adressées à la Société artistique et scientifique de Berlinet accompagnées de Documents, Paris.
Raczyński A., 1847, Dictionnaire historico-artistique du Portugal pour faire suite à l’ouvrage ayant pourtitre: les Arts en Portugal, Paris.
Raczyński A., 1984, Noch ist Polen nicht verloren. Aus den Tagebüchern des Athanasius Raczynski 1788–1818, Berlin.
Raczyński A., 1986, Der Weg nach Berlin: Aus den Tagebüchern des Athanasius Raczynski 1819–1835, Münich.
Vasconcelos J. de, 1875, Conde de Raczynski (Athanasius). Esboço biographico, Porto.
dr hab., LE STUDIUM Loire Valley Institute for Advanced Studies, Orléans, Francja. Francja
https://orcid.org/0000-0001-9969-0459
Literaturoznawca o orientacji komparatystycznej i krytyk kultury, specjalista w zakresie studiów śródziemnomorskich i luzytanistycznych. Dwukrotna stypendystka Fundacji Calouste’a Gulbenkiana w Lizbonie i autorka licznych publikacji poświęconych Portugalii, m.in. książki Imperium i nostalgia. „Styl późny” w kulturze portugalskiej (2015). Prowadziła też badania nad wieloma kulturami pozaeuropejskimi, m.in. w Malezji, Maroku, Gwinei-Bissau. Obecnie pracuje nad koncepcją humanistyki transkulturowej i realizuje projekt badawczy „Poszukiwanie języka adamowego i wyłonienie się aspiracji transkulturowej w następstwie europejskich odkryć morskich”, finansowany ze środków Horizon 2020.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
