Percepcja zmian w języku polskim u uczniów dwujęzycznych w Anglii (na przykładzie słownictwa młodzieżowego)
Abstrakt
W artykule zostały zaprezentowane wyniki badań, które pozwolą zastanowić się m.in. nad tym, czy fakt przebywania w środowisku wielokulturowym zrywa więź z żywym językiem polskim. Narzędziem służącym poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie było badanie rozumienia najpopularniejszych słów młodzieżowych z ostatnich lat. Wybierane corocznie młodzieżowe słowo roku pozwala odkrywać cechy polszczyzny młodej generacji. Konkurs pozwala badać i podążać za językową modą. Słowa klasyfikowane jako młodzieżowe niekoniecznie są nowe, czy też slangowe, jednak zdecydowanie częściej używane są przez analizowaną grupę. Badaniem objęto ponad 200 uczniów szkół polonijnych w Wielkiej Brytanii. Wyniki porównano z grupą młodzieży z Polski.
Słowa kluczowe
słownictwo młodzieżowe; język polski; uczeń dwujęzyczny
Bibliografia
Bałandynowicz A., 2018, Cyberprzestrzeń jako facylitacja degeneratywnych zachowań młodzieży, w: Kwadrans Ł., Sowa‑Behtane E., Stańkowski B., red., Młodzi. Przeciwko czemu się buntują? Czego pragną? Co budują?, Kraków.
Bartmiński J., 2001, Styl potoczny, w: Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Lublin.
Chaciński B., 2003, Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny, Kraków.
Czeszewski M., 2001, Słownik slangu młodzieżowego, Piła.
Dzioba R., 2005, Netspeak – nową hybrydą językową, w: Dytman‑Stasieńko A., Stasieńko J., red., Język @ multimedia, Wrocław.
Gajda J., 1987, Telewizja, młodzież, kultura, Warszawa.
Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Grabias S., 2001, Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty, w: Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Lublin.
Karwat M., Milanowski W., 1981, Młodzież jako przedmiot i podmiot polityki. Młodzież – ruch młodzieżowy – polityka, t.1, Warszawa.
Kowalikowa J., 1996, Język nauczyciela i ucznia w komunikacji szkolnej, w: Kania S., red., Wokół społecznego zróżnicowania języka, Szczecin.
Kulas H., 1986, Samoocena młodzieży, Warszawa.
Marcjanik M., 2008, Kody grzeczności jako forma identyfikacji z grupą, w: „Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka”, nr 2.
Markowski A., 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
Messyasz K., 2013, Obrazy młodzieży polskiej w dyskursie prasowym. Młodzież o sobie i o rzeczywistości społecznej, Łódź.
Ożóg K., 2002, Kod ograniczony wśród współczesnej polskiej młodzieży, „Polonistyka”, nr 9.
Ożóg K., 2004, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.
Pachowicz M., 2018, Leksyka młodzieży. Tradycja, rozwój, kreatywność, Kraków.
Pilczuk B., Pilczuk A., 2013, O języku młodzieżowym – także dla bibliotekarzy, „Poradnik Bibliotekarza”, nr 7–8.
Pisarek W., 1991, Hasło – zróżnicowanie języka narodowego, w: Urbańczyk S., red., Encyklopedia języka polskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Seretny A., 2010, Rozwijanie kompetencji leksykalnej uczących się przez obcowanie z tekstem, „Acta Universitatis Lodziensis, Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 17.
Tomaszewska H., 2012, Młodzież, rówieśnicy i nowe media: społeczne funkcje technologii komunikacyjnych w życiu nastolatków, Warszawa.
Zgółkowa H., 1991, Specyfika języka młodzieżowego w świadomości uczniów, „Socjolingwistyka”, nr 11.
https://sjp.pwn.pl/ciekawostki/haslo/Rozstrzygniecie‑plebiscytu‑mlodziezowe‑slowo‑roku-2018-komentarz‑Marka‑Lazinskiego;6477396.html [dostęp: 20.05.2019].
https://sjp.pwn.pl/ciekawostki/haslo/Rozstrzygniecie‑plebiscytu‑mlodziezowe‑slowo‑roku-2018-komentarz‑Bartka‑Chacinskiego;6477398.html [dostęp: 20.05.2019].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-3618-4927
Kamila Kuros-Kowalska – dr, Instytut Języka Polskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska.
Językoznawca i logopeda, adiunkt w Zakładzie Lingwistyki Tekstu i Dyskursu. W 2016 roku obroniła z wyróżnieniem rozprawę doktorską zatytułowaną Metody stymulowania rozwoju słownictwa w języku polskim u dzieci dwujęzycznych na emigracji. Autorka i współautorka wielu publikacji, zwłaszcza z zakresu logopedii, bilingwizmu, lapsologii, lingwistyki dyskursu i kultury języka. W działalności badawczej oraz praktyce logopedycznej koncentruje się zwłaszcza na zagadnieniach związanych z dwujęzycznością i zaburzeniami mowy. Zainteresowania naukowe to bilingwizm, akwizycja języka, zaburzenia językowe, sprawności językowe i komunikacyjne. Najważniejsze publikacje: Poprawność językowa i jej wpływ na komunikację wśród dzieci i młodzieży ze szkół polskich za granicą (Kielce 2019, współautor: N. Moćko), Diagnoza poziomu słownika dziecka dwujęzycznego w języku prymarnym i sekundarnym. Studium przypadku (Katowice 2016), Komunikacja międzyludzka w opinii współczesnych uczniów – przyczyny powstawania barier komunikacyjnych i sposoby radzenia sobie z nimi (Kraków 2014, współautor: N. Moćko).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
