Śmierciopisanie kobiet. O twórczości Anieli Gruszeckiej
Abstrakt
The article aims to analyse the relationship between the writer, her text and imagination that is influenced by the image of death. In Gruszecka’s novels this is revealed mostly by the way in which the author presents her heroines, whose existence is uncertain, phantom‑like. In reference to the works of Hélène Cixous and Jerzy Grotowski, the author of the article considers how the body is presented (regarded as a certain type of an archive) as a source of the text existing between life and death. In this context ‘writing (with) the body’ could be understood as a mode of ‘stillness as to give way to the life that comes (also from the past and memory) in a momentary experience of self‑mortality.
Słowa kluczowe
Gruszecka; woman; death; writing
Bibliografia
Araszkiewicz A., 2014, Dotknięcie ciała. Literacka strategia Anieli Gruszeckiej, w: tejże, Zapomniana rewolucja. Rozkwit kobiecego pisania, Warszawa.
Bachelard G., 1976, Poetyka przestrzeni: szuflady, kufry i szafy, „Pamiętnik Literacki”, nr 67/1.
Boniecka M., 2014, Fikcja, która ocala. O „Fantomach” Marii Kuncewiczowej, w: Ładoń M., Olszański G., red., Zamieranie fikcji, Katowice.
Brach-Czaina J., 1992, Szczeliny istnienia, Warszawa.
Cixous H., When I do not write, it is as if I had died, w: Sellers S., ed., White ink. Interviews on sex, text and politics, Stocksfield.
Czermińska M., 1987, Ja i fantomy (Maria Kuncewiczowa), w: tejże, Autobiografia i powieść, czyli pisarz i jego postacie, Gdańsk.
Grotowski J., 2012, Tu es le fils de quelqu’un, w: Adamiecka-Sitek A., Biagini M., red., Grotowski. Teksty zebrane, Warszawa.
Gruszecka A., 1982, O powieści, w: Markiewicz H., red., Problemy teorii literatury w Polsce międzywojennej, Wrocław.
Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., red., 1952, Słownik języka polskiego, Warszawa.
Kłosińska K., 2006, Praca żałoby, w: tejże, Miniatury. Czytanie i pisanie „kobiece”, Katowice.
Kłosińska K., 2010, Pisać na marginesie, czytać na marginesie, w: tejże, Feministyczna krytyka literacka, Katowice.
Kraskowska E., 1995, Sens „Przygody w nieznanym kraju” Anieli Gruszeckiej, „Teksty Drugie”, nr 3–4.
Rose G., 1993, Feminism and Geography. The Limits of Geographical Knowledge, Cambridge.
Sajewska D., 2015, Ciało-pamięć, ciało archiwum, „Didaskalia”, nr 127–128.
Saturnin-Kwiatkowski S., 1993, Inna Oktawia, „Teksty Drugie”, nr 4–5–6.
Sienkiewicz B., 1992, Świat – barwny kilim, w: tejże, Literackie „teorie widzenia” w prozie dwudziestolecia międzywojennego, Poznań.
Thomas L.V., 1991, Trup, przeł. Kocjan K., Łódź.
Materiały archiwalne (według kolejności cytowania)
Cytat z rękopisu Anieli Gruszeckiej. Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, K. N (1874 l–1958), sygn. KIII-51, 315.
Cytat z rękopisu powieści A. Gruszeckiej. Archiwum PAN i PAU w Krakowie, K. N (1874–1958), sygn. KIII-51, 315.
Cytat z rękopisu powieści A. Gruszeckiej. Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, K. N (1874–1958), sygn. KIII-51, 299.
Cytat z listu A. Gruszeckiej do K. Nitscha z 14 X 1919. Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, K. N (1874–1958), sygn. KIII-51, 200.
Cytat z listu A. Gruszeckiej do K. Nitscha z 28 X 1919. Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, K. N (1874–1958), sygn. KIII-51, 200
mgr, Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach. Polska. Polska
Swoją rozprawę doktorską poświęciła życiu oraz twórczości Anieli Gruszeckiej. Jej zainteresowania badawcze dotyczą takich zagadnień, jak: feministyczna krytyka literacka, proza kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym, studia nad archiwami i rękopisami. Jest autorką artykułów poświęconych strategiom pisarskim, narracyjnym pisarek w dwudziestoleciu opublikowanych w tomach zbiorowych, m.in.: Zamieranie fikcji (2014), Zamieranie gatunku (2015), Kolej na kolej: pociąg, dworzec, poczekalnia w literaturze i refleksji humanistycznej (2015).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
