Rytmiczne szepty dajmoniona.  O mediumicznej funkcji poezji Czesława Miłosza

Joanna Dembińska-Pawelec

Published: 2020-12-17

Vol. 7 No. 1 (2011)

Rhythmic Whispers of Daimonion.  A MediumLike Function of Czesław Miłosz’s Poetry

Joanna Dembińska-Pawelec

Abstract

The article analyzes a mediumlike creation of a poet in Czesław Miłosz’s writings. In his works a poet is presented as a chosen man, stigmatized with an artistic destiny, dependent on ‘forces’ and ‘voices’. Splitting poet’s consciousness enables a mediumlike relation, called ‘instrumental’ by Miłosz: the artist is being passively subjected to voices like an instrument. The lyric of hauntings, created this way, shows a poet inspired by daimonion’s voice and so regarded as theios aner. Miłosz recalls an antic tradition and the idea of divine inspiration (daimon) but above all the idea of daimonion created by Socrates: daimonion is perceived here as ‘a voice of god’, or ‘a divine touch’. In Miłosz’s poems that have a soliloqium form, the voice of his daimonion manifest itself through the rhythm and incantation of speech. Inspiring and ‘rhythmic whispers’ of a daimonion that take possession of the poet’s consciousness, are also regarded as a compulsion of metre, “disgust of rhythmic speech”. A struggle against a poem, against a “defect of harmony” (described by S. Balbus) is aimed also at daimonion’s incantation. However, the rhythmic whisper of daimonion favours the process of selfcreation, its lack (as in the poem Bez daimoniona) directs attention to the autobiography and reveals an existential aspect of poet’s being.

Keywords:

Czesław Miłosz , poet as a medium , daimonion , metre in poetry

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Dembińska-Pawelec, J. (2020). Rhythmic Whispers of Daimonion.  A MediumLike Function of Czesław Miłosz’s Poetry. Postscriptum Polonistyczne, 7(1), 119–138. Retrieved from https://journals.us.edu.pl/index.php/PPol/article/view/10752

References

Balbus S., 1985, „Pierwszy ruch jest śpiewanie” (O wierszu Miłosza – rozpoznanie wstępne), w: Kwiatkowski J., red., Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety, Kraków.
Google Scholar

Balbus S., 1996, Między stylami, Kraków.
Google Scholar

Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1980, oprac. Komisja Przekładu Pisma Świętego, Warszawa.
Google Scholar

Błoński J., 1998, Miłosz jak świat, Kraków.
Google Scholar

Dembiński B., 2004, Teoria idei. Ewolucja myśli Platońskiej, Katowice.
Google Scholar

Dudek J., 1995, Europejskie korzenie poezji Czesława Miłosza, Kraków.
Google Scholar

Eliade M., 1992, Duch, światło i nasienie, w: Eliade M., Okultyzm, czary, mody kulturalne, tłum. Kania I., Kraków.
Google Scholar

Fiut A., 1987, Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza, Paryż.
Google Scholar

Forstner D., 1990, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. Zakrzewska W., Pachciarek P., Turzyński R., Warszawa.
Google Scholar

Jakobson R., Waugh L., 1989, Magia dźwięków mowy, tłum. Mayenowa M.R., w: Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, red. Mayenowa M.R., t. 1, Warszawa.
Google Scholar

Janion M., 2000, Gorączka romantyczna, Kraków.
Google Scholar

Kłosiński K., 2001, „Wymyka mi się moja ledwo odczuta esencja”. Czesław Miłosz, w: Kłosiński K., Poezja żalu, Katowice.
Google Scholar

Kopczyńska Z., 1956, Ośmiozgłoskowiec, w: Kopczyńska Z., Mayenowa M.R., red., Sylabizm, Wrocław.
Google Scholar

Ligęza W., 2004, Trwanie dźwięku. Muzyka i muzyczność w poezji Czesława Miłosza, w: Balbus S., Hejmej A., Niedźwiedź J., red., Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, Kraków.
Google Scholar

Łapiński Z., 1988, Jak współżyć z socrealizmem, Londyn.
Google Scholar

Miłosz C., 1983, Rodzinna Europa, Paryż.
Google Scholar

Miłosz C., 1987a, Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku, Warszawa.
Google Scholar

Miłosz C., 1987b, Zaczynając od moich ulic, Warszawa.
Google Scholar

Miłosz C., 1993a, Wiersze, t. 1, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 1993b, Wiersze, t. 2, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 1993c, Wiersze, t. 3, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 1994, Na brzegu rzeki, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 1998, Piesek przydrożny, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 2000a, To, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 2000b, Ziemia Ulro, Kraków.
Google Scholar

Miłosz C., 2006, Wiersze ostatnie, Kraków.
Google Scholar

Nycz R., 1984, Sylwy współczesne. Problem konstrukcji tekstu, Wrocław.
Google Scholar

Opacki I., 1979, Uroda i żałoba czasu. Romantyzm w liryce Bolesława Leśmiana, w: Opacki I., Poetyckie dialogi z kontekstem. Szkice o poezji XX wieku, Katowice.
Google Scholar

Ouaknin M.A., 2006, Tajemnice kabały, tłum. Pruski K., Pruska K., Warszawa.
Google Scholar

Platon, 1958a, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, tłum. Witwicki W., Warszawa.
Google Scholar

Platon, 1958b, Ion, w: Platon, Hippiasz Mniejszy. Hippiasz Większy. Ion, tłum. Witwicki W., Warszawa.
Google Scholar

Pszczołowska L., 1997, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław.
Google Scholar

Stala M., 2001, Trzy nieskończoności. O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza, Kraków.
Google Scholar

Tatarkiewicz W., 2006, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa.
Google Scholar

van Nieukerken A., 1998, Ironiczny konceptyzm. Nowoczesna polska poezja metafizyczna w kontekście anglosaskiego modernizmu, Kraków.
Google Scholar

Źródła internetowe
Google Scholar

Pycka W., Daimonion – boskie tknięcie, http://hektor.umcs.lublin.pl/~enkrateia/strony/czytelnia/dane/Daimonion.pdf [data dostępu: 24 listopada 2010].
Google Scholar

Joanna Dembińska-Pawelec

dembinska.pawelec@interia.pl
https://orcid.org/0000-0001-7242-381X

Affiliation:

doktor. Adiunkt w Zakładzie Poetyki Historycznej i Sztuki Interpretacji Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Autorka książek: Światy możliwe w poezji Stanisława Barańczaka; Villanella. Od Anonima do Barańczaka oraz „Poezja jest sztuką rytmu”. O świadomości rytmu w poezji polskiej XX wieku (Miłosz – Rymkiewicz – Barańczak).

Vol. 7 No. 1 (2011)
Published: 2020-12-22

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit

Rhythmic Whispers of Daimonion. A Medium­Like Function of Czesław Miłosz’s Poetry

Abstract

Keywords:

Joanna Dembińska-Pawelec

Information

Rhythmic Whispers of Daimonion.  A MediumLike Function of Czesław Miłosz’s Poetry