Prescriptum. Sym-fonie „prującej się materii”

Małgorzata Wójcik-Dudek

doi:10.31261/PS_P.2023.32.22

Published: 2024-02-09

Vol. 32 No. 2 (2023)

Prescriptum. Sym-phonies of ”Ripping Material”

Małgorzata Wójcik-Dudek

Section: Articles

https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.22

Abstract

The article is a reflection on the need to change contemporary stories, which has long been demanded by researchers applying the Anthropocene narrative. From the main article to the work of Donna Haraway or Anna Tsing, Ewa Bińczyk, Ewa Domańska and Małgorzata Sugiera, the author of the article argues that such a change is not only necessary, but possible. According to a Silesian researcher, the laboratory of a new language and stories alternative to traditional narratives should be enriched with practices of new readings of texts that are now included in canonical registers. A key role in reading that would overcome the stagnation of the Anthropocene would be the methodology of critical hope (Domańska) and active hope (Macy, Johnstone), allowing us to re-situate ourselves in closeness to the Earth and in alliance with its ecosystems.

Keywords:

Anthropocene , involution , methodology of active hope , engaged humanitie

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Wójcik-Dudek, M. (2024). Prescriptum. Sym-phonies of ”Ripping Material”. Postscriptum Polonistyczne, 32(2), 1–29. https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.22

Cited by / Share

References

Literatura
Google Scholar

Bińczyk E., 2018, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Desilvey C., 2023, Ruderalne dziedzictwo, przeł. A. Ostolski, w: Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia metody, teorie i perspektywy, red. M. Stobiecka, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 209−223.
Google Scholar

Farrier D., 2021, Za milion lat od dzisiaj. O śladach, jakie zostawimy, przeł. A. Gomola, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Gander F., 2023, Podwojone życie, przeł. J. Fiedorczuk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Haraway D., 2021, Nie uciekajmy przed kłopotami. Antropocen – kapitałocen – chthulucen, przeł. K. Hoffmann, W. Szwebs, w: Antropocen czy kapitałocen. Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. J.M. Moore, przeł. K. Hoffmann, P. Szaj, W. Szwebs, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji, Poznań, s. 49−94.
Google Scholar

Haraway D., 2023, Jestem listotą. Donna J. Haraway w rozmowie z Thyrzą Nichols Goodeve, przeł. A. Derra, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji, Toruń.
Google Scholar

Kapuściński R., 2006, Ten Inny, Znak, Kraków.
Google Scholar

Lebda M., 2021, Z prowincji Anhui, w: M. Lebda, Mer de Glace, Warstwy, Wrocław, s. 19.
Google Scholar

Macy J., Johnstone Ch., 2022, Aktywna nadzieja. Jak spojrzeć prawdzie w oczy i w kreatywny sposób sprostać katastrofie, w której uczestniczymy, przeł. A. Gierlińskie, J. Wis-Bielewicz, P. Reczulskie, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Google Scholar

Mazur A.,1998, Jeszcze o kamieniu w „Lalce” Bolesława Prusa, w: Jubileuszowe „żniwo u Prusa”. Materiały z międzynarodowej sesji prusowskiej w 1997 roku, red. Z. Przybyła, Księgarnia Akademicka, Częstochowa, s. 129−136.
Google Scholar

Napiórkowski M., 2022, Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Piechota D., 2018, Pozytywistów spotkania z naturą. Szkice ekokrytyczne, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Google Scholar

Pratt M.L., 2011, Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja, przeł. E.E. Nowakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Prus B., 1959, Lalka, t. 1–2, wstęp H. Markiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Prus B., 1996, Pleśń świata, w: Opowiadania i nowele. Wybór, oprac. T. Żabski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Prus B., 2015, Emancypantki, t. 1−2, red. T. Sobieraj, w: B. Prus, Pisma wszystkie, red. B.K. Obsulewicz, Episteme – Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Warszawa–Lublin.
Google Scholar

Rogowska-Stangret M., 2021, Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej, wstęp M. Środa, il. M. Skrzeczewska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar

Sheldrake M., 2023, Strzępki życia. O tym, jak grzyby tworzą nasz świat, zmieniają nasz umysł i kształtują naszą przyszłość, przeł. U. Gardner, Wydawnictwo Insignis, Kraków.
Google Scholar

Sterling C., 2023, Dziedzictwo jako krytyczna metoda antropocenu, przeł. A. Ostolski, w: Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia metody, teorie i perspektywy, red. M. Stobiecka, Warszawa, s. 177−208.
Google Scholar

Sugiera M., 2019, Natura instant. Spekulatywne rajskie ogrody, w: Niespodziewane alianse. Sztuki performatywne jutra, red. M. Borowski, M. Chaberski, M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 358−389.
Google Scholar

Sugiera M., 2023, Wprowadzenie, w: Hakowanie antropocenu. Nowe koncepcje wspólnot więcej-niż-ludzkich w ekologicznych fabulacjach spekulatywnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 7−31.
Google Scholar

Szczygieł M., 2022, Fakty muszą zatańczyć, Dowody na Istnienie, Warszawa.
Google Scholar

Tsing A., 2018, Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące, przeł. M. Rogowska-Stangret, w: Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, red. O. Cielemęcka, M. Rogowska-Stangret, przeł. O. Cielemęcka, A. Łagodzka, M. Rogowska-Stangret, K. Rychter, E-naukowiec, Lublin, s. 71−87.
Google Scholar

Weisman A., 2008, Świat bez nas, przeł. J. Mrzigod, Centrum Kształcenia Akademickiego, Gliwice.
Google Scholar

Netografia
Google Scholar

Domańska E., Sztuka prefiguratywna jako realistyczna utopia – wykład, https://www.youtube.com/watch?v=hZJ6GAAfOS8 [dostęp: 1.10.1023].
Google Scholar

Małgorzata Wójcik-Dudek

malgorzata.wojcik-dudek@us.edu.pl
https://orcid.org/0000-0001-9032-8875

Affiliation:

University of Silesia in Katowice Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

MAŁGORZATA WÓJCIK-DUDEK – associate professor, Institute of Literary Studies, University of Silesia in Katowice, Katowice, Poland. Research interests: literature for children and young people and didactics of literature. Author of the books: (Prze)Trwać w okolicach mitu. Funkcje mityzacji w poezji Tadeusza Nowaka [(Over)Lasting Around Myth. The Functions of Mythicisation in Tadeusz Nowak’s Poetry] (Katowice 2007), W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży [Reading the Holocaust. Practices of Post-memory in 21st Century Polish Literature for Children and Young People] (Katowice 2016), Po lekcjach [After School] (Katowice 2021), and many scientific articles; co-editor of publications in the field of literature for non-adults. Editor-in-chief of the electronic journal ”Paidia i Literatura” [”Paidia and Literature”] dedicated to literature addressed to children and young people.

Vol. 32 No. 2 (2023)
Published: 2023-03-29

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit

Prescriptum. Sym-phonies of ”Ripping Material”

Abstract

Keywords:

Małgorzata Wójcik-Dudek

Information