«Весь этот экзотический мир…». Антиколониальный смысл романа Choucas Зофьи Налковской


Аннотация

Choucas, малоизвестный роман Зофьи Налковской, опубликованный в 1927 году, всю остроту критики и иронии направляет в сторону имперской политики Франции и Испании начала XX века. Статья посвящена способам формирования этой критики. Поскольку важно не только расшифровать исторические контексты, использованные Налковской в произведении, или ее личное мнение по вопросам войны и колонизации (исследованием этих вопросов занимался Влодзимеж Вуйцик), но еще проанализировать язык, который герои романа — госпожа de Carfort и господин Carrizales — использовали для защиты, обоснования или одобрения колониальной политики. Подробному анализу особенно подверглось значение двух прилагательных, очень часто используемых в повествовании, обычно при характеристике внешнего вида героев: «экзотический» и «расовый». В статье принимается гипотеза, что злоупотребление этими определениями — это не только форма капитуляции Налковской перед изобилием словаря или некая неосведомленная манерность, но также способ критики понятий, которые писательница признает пустыми обозначениями. Эти термины, вбирая в себя по ходу повествования разные значения и выступая во все более новых контекстах, демонстрируют свою произвольность и непредставимость.


Ключевые слова

Зофья Налковская; интернационализм; империализм; Choucas; антиколониализм; экзотичность

Barcikowski, Wacław. „Fragmenty wspomnień o Zofii Nałkowskiej.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 5–38. Warszawa: Czytelnik, 1965.

Bhabha, Homi K. „Mimikra i ludzie. O dwuznaczności dyskursu kolonialnego.” Transl. Dobrogoszcz, Tomasz. Literatura na Świecie, vol. 1–2, 2008: 184–195.

Bibrowski, Mieczysław. „Ona i jej dom, czyli nasza tradycja.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 44–89. Warszawa: Czytelnik, 1965.

Bolecki, Włodzimierz, Lisiecka, Anna, Szwedowska, Joanna. Nałkowska niczym Tomasz Mann. Odkryj międzynarodowe „Choucas,” audycja Dwójki, 2014, https://www.polskieradio.pl/68/1788/Artykul/1077133%2CNalkowskaniczym-Tomasz-Mann-Odkryj-miedzynarodowe-Choucas. Accessed 14 November 2022.

Bolecki, Włodzimierz. „Ludobójstwo i początki prozy nowoczesnej (Choucas Zofii Nałkowskiej).” Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje. 385–395. Warszawa: Instytut Badań Literackich, Fundacja Akademia Humanistyczna, 2012.

Gebethner, Jan. „Autorka i jej wydawca.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 143–157. Warszawa: Czytelnik, 1965.

Iwaszkiewicz, Jarosław. „Do Zofii Nałkowskiej.” Cztery szkice literackie. Warszawa: Czytelnik, 1953.

Kirchner, Hanna. Nałkowska albo życie pisane. Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2011.

Kuźma, Edward. Mit Orientu i kultury Zachodu w literaturze XIX i XX wieku.

Szczecin: Wydawnictwa Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie, 1980.

Mach, Wilhelm. „Myśli o nieobecnej.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 187–222. Warszawa: Czytelnik, 1965.

Mbembe, Achille. Polityka wrogości. 7–202. Transl. Kropiwiec, Urszula. Kraków: Karakter, 2018.

Melcer, Wanda. „Kolor przeszłości.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 223–265. Warszawa: Czytelnik, 1965.

Nałkowska, Zofia. Choucas. Powieść internacjonalna. Warszawa–Kraków: Gebethner i Wolff, dr. 1927.

Nałkowska, Zofia. Choucas. Powieść internacjonalna. Warszawa: Czytelnik, 1960.

Nałkowska, Zofia. Dzienniki 3. 1918–1929. Oprac. i wstęp Kirchner, Hanna. Czytelnik, Warszawa 1980.

Said, Edward W. Orientalizm. Transl. Wyrwas-Wiśniewska, Monika. Poznań: Zysk i S-ka, 2018.

Słownik języka polskiego. Ed. Doroszewski, Witold (b.d.). https://sjp.pwn.pl/doroszewski/rasowy-I;5488874.html. Accessed 19 November 2022 (hasło: rasowy).

Spivak, Gayatri Chakravorty. „Czy podporządkowani inni mogą przemówić?”

Transl. Majewska, Ewa, Kutyła, Julian. Krytyka Polityczna, vol. 24–25, 2010: 196–239.

Watroba, Karolina. „Blind Spots on the Magic Mountain: Zofia Nałkowska’s Choucas (1926).” Slavonic and East European Review, vol. 4 (99), 2021: 676–698.

Wójcik, Włodzimierz. „W kręgu problemów »internacjonalnych« (Choucas Zofii Nałkowskiej).” Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Historyczno-Literackie IV, vol. 33, 1968: 21–39.

Zatorska, Helena. „O Zofii Nałkowskiej wspomnienie.” Barcikowski, Wacław [et al.], Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. 287–306. Warszawa: Czytelnik, 1965.


Опубликован : 2023-05-26


PorębaI. (2023). «Весь этот экзотический мир…». Антиколониальный смысл романа Choucas Зофьи Налковской. Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze, 33, 1-18. https://doi.org/10.31261/RSL.2023.33.01

Izabela Poręba  izabela.poreba@uwr.edu.pl
Uniwersytet Wrocławski  Польша
https://orcid.org/0000-0002-5223-8470




Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-ShareAlike» («Атрибуция — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.

Редакция принимает оригинальные тексты, ранее не опубликованные и не нарушающие ничьих интеллектуальных прав и авторских прав. Рукописи публикуются под лицензией Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0).
Любые правовые последствия, возникающие в результате научной недобросовестности, несут авторы статей. Редакторы журнала прилагают все усилия для выявления случаев недобросовестной практики (например, плагиата, многократной публикации, фальсификации данных, ghostwriting, guest autorship).