Dress as a tool for propagating the bourgeois habitus: an analysis of Barbara Hoff’s articles in the weekly “Przekrój”
Abstract
Olga Załęska analyses the content of Barbara Hoff ’s articles in the “Fashion” column in the weekly “Przekrój” in the years 1954–1969. Załęska conducted her research by taking into account the cultural, social and political context of the Polish People’s Republic, and primarily focusing on its unofficial class structure. Załęska argues that Hoff ’s publications had a significant symbolic meaning as tools of class struggle and of
opposition to the ruling political power. Thus, they corresponded with the attitude of he intelligentsia whom this weekly brought closer together (as in the case of Leopold Tyrmand). In the “Fashion” column we can detect elements of the bourgeois habitus, which Hoff propagated among readers representing various social classes. Załęska analyses class aspects of Barbara Hoff 's educational message. Later statements by Hoff and members of the intelligentsia revolving around “Przekrój” ascribe a subversive potential to fashion as a way to resist the socialist system. Załęska explores this thesis, its defense made plausible by the assumption that the “resistance against the ruling power” is understood as a struggle with that power’s aesthetic and cultural aspect.
Keywords
fashion; habitus; PRL; “Przekrój”; intelligentsia
References
Aspers P., Frédéric G., 2013, Sociology of fashion: Order and change, „The Annual Review of Sociology”, no 39, s. 171–192.
Bourdieu P., 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bourdieu P., 2013, Symbolic capital and social classes, „Journal of Classical Sociology”, no 2 (13), s. 292–302.
Dowgiłło B., 2015, Ubieranie jako forma uspołecznienia o aktualności koncepcji mody Georga Simmla, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Hoff B., 2012, Polityczny fason kiecki Barbary Hoff, [rozmowę przeprowadził W. Kalicki], „Wysokie Obcasy”, 15.10., https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,3872542.html [dostęp: 28.04.21].
Hoff B., 2016, Barbara Hoff: Nikt nie mówił: „Ale sukces”, tylko: „Zrób coś, żeby tych kolejek nie było”, [rozmowę przeprowadziła A. Boćkowska], „Magazyn Gazety Wyborczej", 16.07., https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20408370,barbara-hoff-nikt-niemowil-ale-sukces-tylko-zrob-cos.html [dostęp: 10.05.2021].
Jaworska J., 2008, Cywilizacja „Przekroju”. Misja obyczajowa w magazynie ilustrowanym, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Jaworska J., 2013, Między modą a habitusem. Mieszkania polskiej inteligencji w latach sześćdziesiątych w magazynie „Ty i Ja”, „Kultura Współczesna”, nr 4 (79), s. 87–96.
Jeziorek N., 2019, Barbara Hulanicki: Jej wielka Biba, 18.06., „Vogue Polska”, https://www.vogue.pl/a/barbara-hulanicki-jej-wielka-biba [dostęp: 15.09.22].
König R., 1979, Potęga i urok mody, tłum. J. Szymańska, Warszawa, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
Kubik J., 1994, Power of symbols against the symbols of power: The rise of solidarity and the fall of state socialism in Poland, University Park, Pennsylvania State University Press.
Kuczyńska T., 1968, Polscy kreatorzy mody, „Ty i Ja”, nr 8 (100), s. 30–33.
Leszczyński A., 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.
Meinhold R., 2014, Fashion myths. A cultural critique, Nowy Jork, Columbia University Press.
Milczarczyk P., 2017, Moda jako źródło cierpień, „Kultura Popularna”, nr 2 (52), s. 56–64.
Obukhova E., Zuckerman E.W., Zhang J., 2014, When politics froze fashion: The effect of the Cultural Revolution on naming in Beijing, „American Journal of Sociology”, nr 2 (120), s. 555–583.
Pawlik E., 2018, Janka Ipohorska, czyli kobieta z kamyczkiem w sercu, „Przekrój”, 15.04., https://przekroj.pl/kultura/janka-ipohorska-czylikobieta-z-kamyczkiem-w-sercu-ewa-pawlik [dostęp: 28.04.2021].
Pelka A., 2007, Teksas-land. Moda młodzieżowa w PRL, Warszawa, Wydawnictwo Trio.
Perchla-Włosik A., 2015, Moda jako komunikat w świetle teorii socjologicznej i badań empirycznych, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3 (223), s. 615–625.
Potkaj T., 2019, Przekrój Eilego. Biografia całego tego zamieszania z uwzględnieniem psa Fafika, Kraków, Mando.
Simmel G., 1957, Fashion, „The Americal Journal of Sociology”, no 6 (62), s. 541–558.
Simmel G., 1980, Filozofia mody, w: S. Magala, Simmel, Warszawa, Wiedza Powszechna.
Smoczyński R., Zarycki T., 2017, Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szarota P., 2008, Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Tyrmand L., 1989, Dziennik 1954, Warszawa, Res Publica.
Veblen T., 1971, Teoria klasy próżniaczej, tłum. J. i K. Zagórscy, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo N.
Zalewska A., 2018, Jaką płeć ma robotnica. Analiza symboli realizmu socjalistycznego, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zarycki T., 2008, Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Zarycki T., 2018, Punkty za inteligenckość. Agaty Zysiak rekonstrukcja historii Uniwersytetu Łódzkiego a rola PRL w umacnianiu inteligenckiej hegemonii, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1 (62), s. 231–250.
Zborowska Agata, 2013, Wywoływanie duchów mody, „Czas Kultury”, nr 2 (173), s. 134–141.
Political Dress [film], 2011, reż. J. Fibiger, Polska, cykl filmów dokumentalnych „Przewodnik do Polaków”, Follow Me Film Production, Instytut im. Adama Mickiewicza.
Independent researcher Poland
https://orcid.org/0000-0003-3349-5807
Olga Załęska – studentka Szkoły Głównej Handlowej (ekonomia) oraz Uniwersytetu Warszawskiego (polonistyka; etnologia i antropologia kulturowa). Badawczo interesuje się kwestiami klasowości, gender studies, studiami nad pamięcią oraz tożsamością narodową.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
