Celem czasopisma „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” było od początku podnoszenie świadomości dydaktycznej nauczycieli i studentów oraz rozwój badań nad edukacją polonistyczną w szkole. Obecnie periodyk jest także forum współczesnej myśli humanistycznej, stanowiąc dla wielu nauczycieli i praktyków innowacyjne instrumentarium dydaktyczne zakotwiczone w teorii i badaniach naukowych. Czasopismo wypełnia w ten sposób żywą wśród twórców i redaktorów czasopisma tradycję śląskiej szkoły dydaktycznej okresu międzywojennego, kiedy to ukształtował się model nauczyciela-badacza (łączącego obowiązki dydaktyczne z pracą naukową).

Cele i tematy czasopisma obejmują:

• tradycje polonistyki szkolnej (w tym: zmiany programowe, koncepcje uczenia się i nauczania języka ojczystego, historię i teorię literatury, specyficzne metody);
• deskrypcje nauczania języka ojczystego i literatury w innych krajach;
• prezentacje historii i doświadczeń nauczania języka polskiego jako odziedziczonego;
• ogólne problemy kształcenia literackiego i kulturowego (w tym – edukacji medialnej);
• analizę i opis obrazów oraz wzorów nauczyciela polonisty, opis jego roli we współczesnej szkole;
• propozycje i modele lekcji/ działań polonistycznych – wsparte analizą i interpretacją dzieł literackich, także literatury dla dzieci i młodzieży;
• wyniki badań empirycznych z zakresu: odbiór literatury pięknej, kompetencje językowe i komunikacyjne uczniów;
• opisy i definicje składników teorii nauczania polonistycznego (metod, celów, pomocy dydaktycznych, zjawisk dydaktycznych, wykorzystania mediów elektronicznych i uczenie zdalne);
• analizę i opis dyskursu edukacyjnego, komunikacji dydaktycznej, dialogu między nauczycielem i młodzieżą na zajęciach polonistycznych, a także komunikacji związanej z odbiorem dzieła literackiego;
• teorię kształcenia literackiego i analizę takich kwestii, jak: motywacja, podmiotowość, integracja treści literackich i językowych – obejmujące specyfikę odbiorcy – pokolenia wychowanego w świecie mediów;
• propozycje podejmowania w edukacji humanistycznej współczesnych wyzwań społecznych, globalnych problemów, sytuacji kryzysowych.