Żywe – nie żywe: mózgowe organoidy i doświadczenia na zwierzętach


Abstrakt

W artykule na przykładzie stworzonego przez Kevina Warwicka robota z żywym mózgiem (Robot Gordon), rozpatruje się zjawisko tworzenia mózgowych organoid, których jednym z zastosowań może być zastąpienie zwierząt laboratoryjnych w eksperymentach neurologicznych. Pozostaje jednak pytanie, czy możliwe jest porównanie organoidów mózgowych i nie-mózgowych (organów na chipie). Według autora artykułu użycie izolowanego mózgu jest wątpliwe z etycznego punktu widzenia. Wraz z postępem technologii tworzone w laboratoriach mózgowe organoidy staną się bardziej skomplikowane, co może doprowadzić do sytuacji, w której stworzony zostanie świadomy podmiot, a jego cierpienie pozostanie niezauważone.


Słowa kluczowe

mózg; świadomość; organoidy mózgu; ciało; biotechnologia; Robot Gordon

"Miniatjurnye mozgi iz stvolovyh kletok.” EuroMedNews. http://euromednews.ru/2013/08/miniatyurnye-mozgi-iz-stvolovykh-kletok/ (18.01.2018).

"Szczur w maszynie”. Robotyka.com. http://www.robotyka.com/wiadomosc.php/wiadomosc.520/szczur-w-maszynie (19.01.2018)

"Полуживой Гордон: Робот с мозгом крысы.” Популярная механика. https://www.popmech.ru/science/7965-poluzhivoy-gordon-robot-s-mozgom-krysy/ (18.01.2018).

"Ученые скрестили робота с крысой”. Lenta.ru. https://lenta.ru/news/2008/08/14/biorobot/ (19.01.2018)

Bakke Monika. 2012. Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Caldwell Emily. "Scientist: Most complete human brain model to date is a ‘brain changer’.” The Ohio State University. https://news.osu.edu/news/2015/08/18/human-brain-model/ (18.01.2018).

Dąbrowski Andrzej. 2013. „Podstawowe rodzaje świadomości we Współczesnej filozofii naturalistycznej.”Diametros 36: 27–46.

Gorvett Zaria. "We're growing brains outside of the body.” BBC. http://www.bbc.com/future/story/20161004-were-developing-brains-outside-of-the-body (11.01.2018).

Impact case study (REF3b). https://www.reading.ac.uk/web/files/reas/Public_and_Commercial_Engagement_with_brain-computer_interfaces.pdf (18.01.2018).

Klawitter Andrzej. 2012. Świadomość. Wprowadzenie do współczesnych dyskusji. W Przewodnik po filozofii umysłu, 353 – 394. Kraków: Wydawnictwo WAM http://www.staff.amu.edu.pl/~klawiter/klawiter-sw-wprow.pdf

Squier Susan M. 2004. Liminal Lives: Imagining the Human at the Frontiers of Biomedicine. Durham: Duke University Press.

Steve M. Potter Lab. http://potterlab.gatech.edu/labs/potter/animat/ (18.01.2018).

Young Rojahn Susan. „Scientists Grow 3-D Human Brain Tissues.” MIT Technology Review. https://www.technologyreview.com/s/518716/scientists-grow-3-d-human-brain-tissues/ (18.01.2018).


Opublikowane : 2019-12-25


KozhevnikovaM. (2019). Żywe – nie żywe: mózgowe organoidy i doświadczenia na zwierzętach. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, (5), 127-134. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2019.05.11

Magdalena Kozhevnikova 
Rosyjska Akademia Nauk  Federacja Rosyjska
https://orcid.org/0000-0001-7484-9638

Magdalena Kozhevnikova – dr nauk filozoficznych, absolwentka Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego oraz niemiecko-rosyjskiej magistratury Komunikacja Międzykulturowa (ASH, Berlin – MGU, Moskwa). Do niedawna pracownik naukowy Instytutu Filozofii Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie. Obecnie mieszka w Polsce.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).