Zwierzęta składane w ofierze (na podstawie noweli Iwana Szmielowa Słońce umarłych)
Abstrakt
Artykuł zawiera analizę najtragiczniejszego dzieła Iwana Szmielowa – „epopei” Słońce umarłych, opisującego ostatnie chwile wojny domowej w Rosji. Tragizm opowieści, wybrzmiewający w tytule, narasta stopniowo i nasila się wraz z rozwojem akcji, realizując się w motywach przetrwania-umierania oraz zbliżającej się apokalipsy. W obrazie ginącego świata zwierzęta odgrywają wyjątkową rolę, są pierwszymi stworzeniami, które składane są w ofierze – niezależnie od tego, czy są to ptaki (paw, orły, jastrząb, gołębie itp.), czy zwierzęta domowe (koń, krowa, pies, kot). W zrozumieniu ich losów szczególną funkcję pełnią zoonimy, które pozwalają na personifikację każdego ze zwierząt i podkreślają wartość życia wszystkich stworzeń.
Słowa kluczowe
zwierzęta; ofiara; nowela; motyw; tytuł
Bibliografia
«Slavânskaâ mifologiâ. Ènciklopedičeskij slovarʹ. 1995. Moskva: Meždunarodnye otnošeniâ.
Bunin Ivan Alekseevič. 1991. «Okaânnye dni». Moskva: Sovetskij pisatelʹ
Ilʹin Ivan. 1993. «Odinokij hudožnik: Statʹi, reči, lekcii». Moskva: Iskusstvo.
Kamanina E.V. 2007. «O smysle zaglaviâ i podzagolovka «èpopeâ» v «Solnce mertvyh» I. S. Šmeleva». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 135–142. Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Kormilov Sergej Ivanovič. 2007. «Šmelev v kritike russkogo zarubežʹâ 20 – 30-h gg». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 380–411. Institut mirovoj literatury imeni M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Spiridonova Lidiâ Alekseevna. 2007. «K voprosu o tvorčeskom metode I. S. Šmeleva». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 3–10. Institut mirovoj literatury imeni M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Šmelev Ivan Sergeevič. 1992. «Solnce mertvyh: Èpopeâ». V S togo berega: Pisateli russkogo zarubežʹâ o Rossii. Proizvedeniâ 20–30-h gg. Kniga pervaâ, 9–240. Moskva: Vodolej.
Zenzinov Vladimir Mihajlovič. 1927. Pariž. «I.S. Šmelev. Solnce mertvyh». Sovremennye zapiski III: 552.
Moskiewski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny Federacja Rosyjska
http://orcid.org/0000-0001-9198-548X
Alfia Smirnova – dr hab. nauk filologicznych, prof. Katedry Literatury Rosyjskiej i Folkloru Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego. Autorka ponad 200 prac naukowych, m.in. książek „Не то, что мните вы, природа…”: русская натурфилософская проза 1960–1980-х годов (Волгоград 1995), rozpraw naukowych oraz podręczników akademickich: Русская натурфилософская проза второй половины ХХ века (Москва 2009), Русская проза второй половины ХХ века: вектор развития (Москва 2011), Литература русского зарубежья (1920–1990) (Москва 2006); redaktor monografii Природные стихии в русской словесности (Москва 2015).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
