Akty prawa międzynarodowego dotyczące odpowiedzialności karnej w prawie ochrony środowiska w kontekście środków penalnych przewidzianych w prawie polskim
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest w pierwszej kolejności przedstawienie aktów prawnych przyjętych przez społeczność międzynarodową w ramach walki z degradacją środowiska z poświęceniem szczególnej uwagi dyrektywie PE i Rady 2008/99/WE w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne. Poddane analizie zostały najważniejsze regulacje tych aktów prawnych ze wskazaniem na proponowane przez prawodawcę międzynarodowego środki penalne mające na celu ochronę dobra prawnego jakim jest środowisko naturalne. Przedstawiona zostanie również ewolucja prawodawstwa w omawianym zakresie. W dalszej części przedstawiony katalog narzędzi prawnokarnych wynikających z ww. aktów, został zestawiony z występującymi w polskim prawie karnym środkami penalnymi stosowanymi w reakcji na przestępstwa przeciwko środowisku, ze wskazaniem perspektyw rozwoju prawodawstwa w omawianym zakresie.
Słowa kluczowe
odpowiedzialność karna; prawo ochrony środowiska; prawo międzynarodowe
Bibliografia
Bar W., Ekobójstwo i grzech ekologiczny: dwa terminy – dwa porządki – wspólna sprawa, „Studia Prawnicze KUL” 2020, nr 2 (82), s. 33–57.
Danecka D., Konwersja odpowiedzialności karnej w administracyjną w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
Dukiet-Nagórska T., Obowiązek naprawczy a specyfika prawa karnego, w: Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. T. Dukiet-Nagórska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 47–63.
Kenig-Witkowska M.M., Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, wyd. 3, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
Koncewicz T.T., Mering L., Pchałek M., Prawo karne UE instrumentem ochrony środowiska, „Europejski Przegląd Sądowy” 2009, nr 5, s. 18–23.
Kozłowska-Kalisz P., Komentarz do art. 47, w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, wyd. 10, Wolters Kluwer, Warszawa 2021, s. 228–232.
Mering L., Podstawy odpowiedzialności karnej w ochronie środowiska w prawie europejskim, w: Prawo ochrony środowiska i prawo karne, red. H. Lisicka, Wydawnictwo Prawa Ochrony Środowiska, Wrocław 2008, s. 165–172.
Mistura A., Is There Space for Environmental Crimes Under International Criminal Law? The Impact of the Office of the Prosecutor Policy Paper on Case Selection and Prioritization on the Current Legal Framework, „Columbia Journal of Environmental Law” 2018, vol. 43, no. 1, s. 181–226.
Nowak C., Wpływ procesów globalizacyjnych na polskie prawo karne, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
Radecki W., Ochrona środowiska w polskim, czeskim i słowackim prawie karnym. Studium prawnoporównawcze, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Radecki W., Przestępstwa przeciwko środowisku, w: System prawa karnego, T. 8, Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, red. L. Gardocki, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013, s. 430–502.
Stefański R.A., Prawo karne materialne. Część ogólna, Difin, Warszawa 2008.
Stejskal V., Úvod do právní úpravy ochrany přírody a péče o biologickou rozmanitost. Právní stav, Linde, Praha 2006.
Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne, Zakamycze, Kraków 2004.
Tichá T., Trestněprávní ochrana životního prostředí – zásadní vývoj v evropském právním prostředí, „České Právo Životního Prostředí” 2005, č. 2, s. 9–17.
Walas M., Nowe regulacje w zakresie odpowiedzialności karnej w unijnym prawie środowiska, w: Europeizacja prawa ochrony środowiska, red. M. Rudnicki, A. Haładyj, K. Sobieraj, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2011, s. 467–484.
Żółtek S., Prawnokarna ochrona środowiska, w: Europejskie prawo karne, red. A. Grzelak, M. Królikowski, A. Sakowicz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 376–383.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-0826-1956
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
