Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2013
|
Abstrakt
| s. 65-75
Historii myśli chrześcijańskiej towarzyszy przekonanie, że istnieją dwa różne porządki wiedzy: rozum i wiara. W trakcie tej historii zrodziły się liczne modele współpracy (interakcji) pomiędzy filozofią a teologią. Artykuł proponuje zobaczenie trzech modeli relacji «wiara – rozum» (teologia – filozofia). Przykładem pierwszej relacji, którą można odnaleźć w starożytności i średniowieczu, ukazują filozofię jako „służebnicę” teologii (philosophia: ancilla theologiae). W XX wieku relacja filozofia – teologia weszła w nową erę hermeneutyczną. Hermeneutyka filozoficzna (ars interpretandi) zaczęła funkcjonować jako filozofia hermeneutyczna, a zatem jej zadanie zawierało się w poszukiwaniu całościowego zrozumienia (sensu) ludzkiej historii. To zadanie stało się jednocześnie paradoksalne, ponieważ rozum musi zrozumieć tę całościowość i jednocześnie nie może tego uczynić. To właśnie nie co innego jak ten paradoks, działający w relacji dialogicznej pomiędzy rozumem i wiedzą wypływającą z wiary, może pomóc rozumowi zrealizować jego własne zadanie. Teologia (ancilla hermeneuticae) może także stać się «służebnicą» filozofii (theologia: ancilla philosophiae). Nadzieje rozumu mogą uczestniczyć w nadziei chrześcijańskiej. Dzięki objawieniu Bożemu człowiek jest w stanie zrozumieć swoją obiecaną tożsamość. Ta tożsamość («tożsamość narratywna») interpretowainterpretowana jako obiecana i zadana wymaga współpracy rozumu i wiary. To właśnie w kontekście tej koniecznej współpracy trzeba rozważyć problematykę wspólnej służby filozofii i teologii zaangażowanych w proces stwórczej aktualizacji (dialogicznej) i tożsamości człowieka (theologia et philosophia: ancillae hominis).
2013-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
EN
| Data publikacji:
30-06-2014
|
Abstrakt
| s. 111-126
Artykuł koncentruje się na relacji pomiędzy wiarą i rozumem w pismach bł. Johna Henry’ego Newmana, jednego z największych osobowości XIX-wiecznej Brytanii. Aktualność Newmana podkreśla się dzisiaj w kontekście rozważań społecznych, politycznych i teologicznych. Nazywany jest niewidzialnym rzeczoznawcą II Soboru Watykańskiego. W swoich kazaniach i esejach Newman pragnął pokazać, iż nie ma sprzeczności pomiędzy wiarą i rozumem, ponieważ na co dzień naturalnie działamy na gruncie wiary. Jeśli tak się sprawy mają, musimy znaleźć szerszy sens racjonalności. W tym szerszym sensie Newman odnajduje pewność osobową. Pewność ta jest inna niż pewność zdań logicznych, gdyż dotyczy konkretnych aktów. Pewność osobowa przypomina osobową dojrzałość, w której przyświadczamy pewnym prawdom oraz idziemy za tym, czemu przyświadczyliśmy. To pójście za, tę osobowa gotowość nazywa Newman realizowaniem. Zrealizować coś w wierze oznacza przekroczyć naturalne trudności i uchwycić prawdę.
2014-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
05-10-2023
|
Abstrakt
| s. 147–156
The article undertakes two critical topics that occurs currently in our country, namely unemployment and occupational emigration. Unemployment is a great sociological and psychological problem that has existed in Poland since 1990, and has become one of the crucial issues that needs effective solution. However during last two years the number of people without work has been rapidly decreasing, from about 17 per cent in 2006 to 11 per cent in 2008, the main reason of this variation refers to great occupational emigration, rather than to economical resolution. Moreover, the vision of potential return of temporary occupational emigrants leaves this problem still opened.
2023-10-05
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
DE
| Data publikacji:
30-06-2014
|
Abstrakt
| s. 62-70
The soteriology of Anselm of Canterbury had a strong influence on theological reflection in the past. In this article we have considered presumed main reason for this state. This major reason is an attempt to explain the salvific action of Christ in a precise and rational way. This account profoundly integrates the most significant elements of the faith of the Church: the radical and universal need for salvation, the unity of God’s justice and mercy, and the uniqueness of the Mediator of salvation. These elements are still relevant also in the contemporary, pluralistic expression of the faith in redemption, that is why Anselm’s teaching may retain its inspiring abilities.
2014-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2015
|
Abstrakt
| s. 145-163
Kościół ufundowany jest na wyznaniu wiary w prawdziwego Boga. Z tego powodu ortodoksja, czyli poprawna wiara czy też poprawna chwała Boga, jest dla Kościoła kwestią fundamentalną. Tam zaś, gdzie ortodoksja jest czymś tak istotnym, tam pojawia się możliwość i ryzyko herezji. Tak też było w ciągu całej historii Kościoła, nie inaczej jest również dziś. Przez wieki Kościół zmienił swą praktykę w odniesieniu do szerzących nieprawowierną nauką. W artykule tym ukażemy przykład współczesnej interwencji Magisterium oraz przyjrzymy się poglądom, które zostały uznane za błędne. Przypadek Elizabeth A. Johnson, który poddamy analizie, jest dobrym przykładem tego, w jaki sposób współcześnie przebiegają spory na linii teolog – magisterium Eccelesiae z powodu obszernej dokumentacji tego wydarzenia. Z tego samego powodu (obszerności źródeł) tekst ograniczy się do niezbyt szczegółowego zreferowania poglądów amerykańskiej teolożki oraz ich oceny ze strony Episkopatu Stanów Zjednoczonych. Postaramy się jednak poddać pewnej analizie poglądy, który stały się szczególnym celem krytyki biskupów.
2015-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2015
|
Abstrakt
| s. 61-86
W Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, w części poświęconej diecezji katowickiej, znalazła się grupa kapłanów z Zaolzia. Stało się tak, gdyż w 1938 roku do diecezji katowickiej został przyłączono fragment terenów leżących za Olzą. Na tym terenie podczas II wojny światowej doszło do szczególnych represji skierowanych wobec polskiego duchowieństwa katolickiego. Wielu księży zostało osadzonych w obozach koncentracyjnych i więzieniach, kilku zostało w nich zamordowanych, jeszcze inni zmarli po uwolnieniu, ale w następstwie ciężkich doświadczeń więziennych. Drogę do więzienia bądź obozu koncentracyjnego otworzyło im przyznanie się do polskości i wierne trwanie przy Kościele. Lista duchownych z Zaolzia uzupełnia wykaz duchownych Polaków prześladowanych przez Niemców w latach 1939-1945.
2015-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2012
|
Abstrakt
| s. 22-42
„Każda teologia ma swój czas i vice versa”. Chrześcijańska teologia jest rzeczywistością mocno kontekstualną i to zarówno w swym aspekcie geograficznym jak i historycznym. Tradycja pozostaje zawsze żywa, gdyż jest in statu nascendi. Z tej też racji nie ma okresu w filozoficznej myśli, który nie mógłby stać się partnerem dialogu z teologią. Teologia ma ogromną siłę w wyzwalaniu ludzkiej myśli. Z tej racji podjąłem w niniejszym artykule kwestię relacji pomiędzy teologią chrześcijańską a filozofią postmodernizmu. Sądzę, że byłoby ze strony teologii jej wielkim historycznym błędem, gdyby całkowicie odrzuciła możliwość dialogu z pewnymi kierunkami filozofii współczesnej. W niniejszym artykule prezentuję pewne principia, które powinny być respektowane w prowadzeniu dialogu pomiędzy teologią a postmodernizmem. Nie uchylam się również od podkreślenia pewnych rzeczywistych szans dla teologii w jej spotkaniu z postmodernizmem. Szanse te są widoczne szczególnie w sferze epistemologii teologicznej, w kwestii metafizyki i jej znaczenia dla teologii oraz w zakresie metodologii teologicznej.
2012-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
26-03-2022
|
Abstrakt
| s. 161-174
Nierzadko niektórzy internauci domagają się „wolności internetu”, którą rozumieją jako nieograniczony dostęp do sieci i zamieszczanych w niej danych; jako możliwość nieskrępowanego żadnym prawem eksploatowania zasobów internetowych. Oparte na przesłankach antropologicznych analizy infoetyczne jednoznacznie udowadniają, że takie rozumowanie jest niewłaściwe. Przyjęcie go mogłoby się stać przyczyną rozkładu społecznego oraz zaburzeń tożsamości internautów. Oparte zaś na prawdzie słuszne prawo jest narzędziem wprowadzającym ład i postęp społeczny, a także stymulującym rozwój integralny osoby ludzkiej. Nie ma merytorycznie uzasadnionego powodu, aby internet uznać za enklawę absolutnej swobody.
2022-03-26
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
EN
| Data publikacji:
07-04-2025
|
Abstrakt
| s. 10-30
W artykule zostało podjęte zagadnienie dwóch etapów wydania Proslogionu oraz ich znaczenie dla zrozumienia istoty przedsięwzięcia podjętego przez Anzelma w tym traktacie. We wprowadzeniu podkreślono znaczenie zrozumienia wyjątkowego połączenia w traktacie argumentacji i modlitwy. Zwrócono też uwagę na nowy, ważny artykuł R. Sharpe’a (2009), który w przekonywający sposób podważył materiał redakcyjny w wydaniu dzieł Anzelma zredagowanym przez F.S. Schmitta. W drugiej części krytycznie omówiono opinie Schmitta i Sharpe’a dotyczące pierwotnych wersji Proslogionu i Monologionu. W trzeciej części zbadano argumenty dotyczące historii publikacji Proslogionu, przekonując, że Anzelm wprowadził w tym samym czasie wszystkie dodatkowe elementy włącznie z wymianą zdań z Gaunilo. W celu wyjaśnienia wagi historii wydania Proslogionu dla interpretacji traktatu, w ostatniej części artykułu podjęto próbę wskazania, czym mógł się kierować Anzelm w dwóch etapach publikacji. Proponuje się by Proslogion był odczytywany jako subtelna próba obrony i uzasadnienia racjonalnej metody zastosowanej w Monologionie.
2025-04-07
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
08-02-2021
|
Abstrakt
| s. 123-132
Decyzja o zawarciu związku małżeńskiego zmienia dotychczasowe życie narzeczonych. Z tego względu bardzo istotną rolę odgrywa dobre przygotowanie do tego sakramentu. Bezpośredni etap przygotowania do małżeństwa wiąże się z uczestnictwem w naukach przedmałżeńskich oraz wizytą w poradni życia rodzinnego. Analizę przestrzennego rozmieszczenia parafii Archidiecezji Katowickiej, przy których odbywa się przygotowanie do małżeństwa, umożliwiła interaktywna mapa znajdująca się na stronie internetowej Duszpasterstwa Rodzin tejże archidiecezji. Wykonanie mapy oraz analizy były możliwe dzięki wykorzystaniu narzędzi Geograficznych Systemów Informacyjnych (GIS ). Poniższe zestawienie zagęszczenia miejsc świadczenia różnych form przygotowania do małżeństwa z gęstością zaludnienia danej części archidiecezji oraz ze strukturą wieku jej ludności dowodzi, że możliwe i korzystne jest połączenie przedmiotu badań z dziedziny nauk o rodzinie i teologii z narzędziami z dziedziny geografii.
2021-02-08
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2011
|
Abstrakt
| s. 590–606
This paper is based on the following statement of Pope Benedict XVI taken from his address to the Roman Rota on the Indissolubility of Marriage (29 January 2010): “...existential, person-centered and relational consideration of the conjugal union can never be at the expense of indissolubility, an essential property which, in Christian marriage, obtains, with unity, a special firmness by reason of the sacrament (cf. CIC, can. 1056)”. The essential message of Pope Benedict XVI can be expressed in this way: In our days the rule of indissolubility of marriage, rooted in the mystery of Creation and Redemption, is obscured and distorted. This fact creates the urgent need for deeper reflection on the relationship between indissolubility and sacrament. More precisely, having in mind renewed anthropology, it is necessary to find an answer to the question: How to understand firmitas? – the key category of the canonical norm quoted by the Pope. The magisterium of Pope Benedict XVI, especially his speeches to the Roman Rota (2006-2010), allows for the formulation of a thesis on the genetic foundation of the sacramental dimension of marriage in the “lifelong” character of union between man and woman. Consequently the indissolubility (essential quality of marriage) – seen in a personal and historical perspective of consortium totius vitae–appears as an institutional expression of the power of the bond of the “covenant of conjugal love”.
2011-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2011
|
Abstrakt
| s. 450–461
In creating people God wanted them to live in a community. For this reason they possessed ability to make relationships with each other. Although through their sins they diminished this ability and destroyed the harmony in the world they had lived. In His mercy God tried to lead people to the primary ideal in various ways, what we can see in the biblical prehistory. But the situation of the Babel’s builders seems to be an opposite act. The story might suggest that Creator destroyed unity of people by confusion of languages. However, detailed analysis of this biblical text shows what is the true message resulted from this story and what is its place in the teaching of the Holy Scripture.
2011-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2012
|
Abstrakt
| s. 84-93
W teoriach feministycznych oraz w postmodernistycznych teoriach dotyczących ludzkiej płciowości i seksualności obserwuje się zjawisko rezygnowania ze ścisłych podziałów płciowych. Rodzi się zatem pytanie: czy feminizm, a tym samym teologia feministyczna, które zakładają ów podział, mają jeszcze rację bytu? Jaka jest wzajemna relacja feminizmu i postmodernizmu odrzucającego jakiekolwiek esencjonalistyczne myślenie? Czy wykluczają się one wzajemnie? Aby zbadać te zagadnienia, w artykule przedstawiono najpierw poglądy autorek, które uznawane są za reprezentantki tzw. feminizmu postmodernistycznego. Następnie przedstawiono poglądy na seksualność reprezentowane przez teorię queer, które wydają się całkowicie realizować postulaty postmodernistyczne. Na końcu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na ile feminizm i teologia feministyczna mogą inspirować się myślą postmodernistyczną, nie tracąc przy tym swej tożsamości.
2012-06-30
1 - 13 z 13 elementów
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski