Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Chowanna

Kreowanie edukacji globalnej (planetarnej): utopijna iluzja czy rzeczywistość?

Joanna Kapica-Curzytek

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | Abstrakt | s. 339-354

Autorka zarysowuje koncepcję edukacji planetarnej (globalnej) w kontekście obecnej sytuacji społecznej i politycznej. Edukacja planetarna może być umiejscowiona w hierarchii uzupełniających się kategorii: edukacja regionalna – edukacja międzykulturowa – edukacja planetarna. Doświadczenia Unii Europejskiej przekonują, że budowanie szerszej wspólnoty opartej na współpracy i porozumieniu jest możliwe. W artykule przedstawiono filozoficzne i kulturowe podstawy edukacji planetarnej, a także potencjalne czynniki sprzyjające tworzeniu edukacji globalnej: rozwój nowoczesnych technologii i języka angielskiego jako języka globalnego. Autorka opisuje zalążki „wzorca kultury postnarodowej” i wskazuje na bariery edukacji planetarnej.

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Integracja społeczna w lustrze edukacji ustawicznej, czyli gra w „najsłabsze ogniwo"

Ewa Przybylska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 39-49

„Demokracja i oświata ludu” to dwie nierozłączne wartości, które – postulowane w różnorodnych kontekstach polityczno-społecznych, z różnym nasileniem i kolorytem - dały początek nowoczesnej edukacji dorosłych w Europie. We współczesnych dążeniach do wzmocnienia i doskonalenia demokracji jako jedynej pożądanej formy życia politycznego i społecznego na kontynencie europejskim „oświata ludu” - obecnie zastąpiona w różnych językach nowoczesnymi terminami: „edukacja dorosłych”, „edukacja ustawiczna”, „edukacja całożyciowa”, „edukacja towarzysząca człowiekowi przez całe życie” – nadal jest ideologicznie ważna. Dziś, bardziej niż kiedykolwiek w przeszłości, postrzegana jest jako instrument lub wręcz strategia zapewniająca równowagę społeczną. A mimo to wszyscy już w międzyczasie wiemy: edukacji ustawicznej, spełniającej najwyższe kryteria jakościowe nie można mieć za darmo. Kto płaci - ten wymaga. Kto nie płaci - niech zostanie w domu..., jeśli dom ma.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja na odległość. Kilka refleksji konstruktywistycznych i kognitywistycznych

Stanisław Juszczyk

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 150-168

Edukacja na odległość jest symboliczną ilustracją potencjalnej komplementarności między postępem technologicznym a imperatywem zapewnienia w niedalekiej przyszłości edukacji podstawowej dla wszystkich. Łącząc cele nie tylko dydaktyczne, ale nawet pedagogiczne oraz nowoczesne media, kształcenie na odległość uczestniczy w realizacji podstawowej misji wszelkiej edukacji: wyzwolenia jednostki ludzkiej — wszędzie, gdzie jest to możliwe — głownie z ograniczeń i ignorancji. Pilna potrzeba szerokiego wprowadzania edukacji na odległość jest wynikiem wielu współczesnych zjawisk społecznych, w tym związanych z zapewnieniem dostępu do edukacji nie tylko dla członków tworzącego się społeczeństwa informacyjnego, czyli społeczeństwa ery wiedzy, informacji i komunikacji, ale także dla tych, którzy funkcjonują dziś na marginesie tego społeczeństwa, w tzw. niszach edukacyjnych. Dla krajów słabo rozwiniętych często jest to główna metoda usuwania wtórnego analfabetyzmu, spowodowanego zwiększeniem długości życia współczesnego człowieka oraz szybkim starzeniem się jego wiedzy i umiejętności. Niedostosowanie klasycznych form edukacji do potrzeb edukacji dorosłych i alfabetyzacji, demokratyzacji społeczeństw oraz ewolucji ekonomiczną i technicznej powiększa się na skutek szybkich i głębokich zmian związanych z pojawieniem się nowych technologii i licznych innowacji naukowych. Wraz ze wzrostem znaczenia informacji w procesie produkcji dóbr i usług oraz masowym wykorzystywaniem zmniejszenia kosztów wytwarzania edukacja klasyczna podlega zasadniczemu zakwestionowaniu. Kryzysy, jakie przechodzą narodowe systemy edukacji, świadczą o trudnościach pogodzenia tradycyjnej misji przypisanej szkole — budowania i utrwalania wiedzy oraz kształtowania umiejętności — z nowymi wymaganiami, którym musi stawić czoło: tworzenia struktur i rodzajów kształcenia odpowiednio do nowych wyzwań, a zwłaszcza nowych wymagań rynku pracy. Telekomunikacja, sieci komputerowe, multimedialne technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) oraz światowy serwis informacyjny World Wide Web otworzyły całkowicie nową drogę nauczania i uczenia się dla rożnych instytucji (nie tylko edukacyjnych i akademickich, ale także biznesowych), znajdujących się fizycznie w rożnych miejscach, krajach, kontynentach oraz strefach czasowych. Uczący się mogą pracować, będąc rozproszeni po całym świecie i bez przeszkód komunikować się z wirtualną społecznością. TIK są już od kilku lat z powodzeniem wykorzystywane do upowszechniania wiedzy i kompetencji w społeczeństwie. Umożliwiają materialną delokalizację wiedzy, dzięki jej umieszczeniu w globalną sieci komputerowej, czyli w Internecie. W ten sposób w przyszłości wiedza nie będzie skoncentrowana w uprzywilejowanych i niedostępnych dla wielu zainteresowanych miejscach. Kształcenie na odległość powinno stać się narzędziem edukacji w zasięgu ręki, edukacji demokratycznej i dostosowanej do potrzeb każdej jednostki, edukacji, którą zapewni się wszędzie i wszystkim.

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja wobec wyzwań gospodarki opartej na wiedzy

Iwona Samborska , Adam Samborski

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 127-140

Tekst podejmuje próbę znalezienia miejsca i roli edukacji w polskiej trajektorii rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Dynamika i złożoność trwających przemian gospodarczych i społeczno-kulturowych wymaga nowego podejścia do produkcji, transferu i wykorzystania wiedzy. Edukacja jako medium gospodarki opartej na wiedzy musi stawić czoła wyzwaniom współczesnego świata, tj. w Polsce edukacja ma tworzyć społeczeństwo zgodne z zasadami konkurencyjności, innowacyjności i stałego doskonalenia wiedzy i umiejętności. W powyższym kontekście specjaliści ds. edukacji są postrzegani jako elementy większych sieci tworzonych w celu wymiany informacji na temat produkcji i wykorzystania wiedzy.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja jako sposób przygotowania do starości

Małgorzata Dzięgielewska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 49-62

Człowiek rozwija się przez całe życie, a procesowi temu towarzyszy edukacja. Kształcenie ustawiczne postrzegane jest jako obowiązek i przymus społeczny. Andrzej Kamiński zwracał uwagę na rolę edukacji w przygotowaniu do starości. Uważał, że dzięki zdobytej wiedzy, umiejętnościom i doświadczeniu można lepiej przeżyć okres starości. Przygotowanie do starości może odbywać się na różnych etapach życia i przybierać rozmaite formy: publikacje, wykłady, różnego rodzaju kursy, media, a także własna aktywność. Edukacja do starości to nie tylko sposób na zdobywanie nowych kwalifikacji, lecz również forma samodoskonalenia, która sprawia, że życie w podeszłym wieku może stać się źródłem satysfakcji i radości.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja informatyczna i edukacja medialna jako jeden przedmiot kształcenia w szkole podstawowej i gimnazjum

Bronisław Siemieniecki

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 123-131

Związek edukacji z rozwojem społeczno-gospodarczym jest znany od wielu lat, ale dopiero obecnie możemy zaobserwować pierwsze skutki masowego wprowadzenia mediów cyfrowych do kształcenia. W wielu krajach wysoko uprzemysłowionych powszechne wykorzystanie w procesie nauczania-uczenia się medium, jakim jest komputer, spowodowało głębokie zmiany w organizacji oraz funkcjonowaniu edukacji. Artytkuł zajmuje się problemem komputeryzacji i informatyzacji w Polskiej szkole, gdzie podjęty został wysiłek wprowadzenia na skalę masową komputerów w ramach programu „Internet dla gmin” oraz „Internet dla gimnazjów”. Programy te umocniły występujące tendencje zmian obserwowane wcześniej w naszym kraju. Doprowadziły m.in. do spopularyzowania idei wyposażenia polskiej szkoły w komputery. uświadomienia społecznościom lokalnym znaczenia technologii informacyjnej, wzmocnienia zainteresowania nauczycieli technologią informacyjną, zdobycia doświadczenia przez ośrodki szkoleniowe w zakresie masowego przeszkalania nauczycieli oraz przełamania wielu barier w szkołach, np. obaw dyrektorów i nauczycieli przed wykorzystaniem komputerów w funkcjonowaniu szkoły. Skuteczność działań na rzecz zainteresowania społeczeństwa technologią informacyjną oraz przekonania nauczycieli do wykorzystywania komputerów w pracy szkoły wymagało zbudowania systemu kształcenia opartego na określonym, wybiorczym poznaniu narzędzi informatyki. Było to bowiem najprostsze i jednocześnie najskuteczniejsze działanie pozwalające uzyskać zakładane cele. W rezultacie cele te zostały w pełni osiągnięte już na początkowym etapie wdrożenia technologii informacyjnej do edukacji. Uzyskano przy tym aprobatę społeczną. Ponieważ popularyzowanie i uzmysłowienie znaczenia technologii informacyjnej w społeczeństwie przynosiło dla rozwoju kraju więcej korzyści niż negatywnych skutków wynikających z technologizacji procesu kształcenia, było ono wdrażane do praktyki edukacyjnej. Jednak obecnie kontynuowanie tego kierunku edukacji informatycznej w szkole wywoływać będzie lawinowy wzrost kosztów społecznych przy równocześnie malejących korzyściach (np. promocja technologii informacyjnej). Należy zaznaczyć, że w etapie wstępnym położenie akcentu na obsługę technologii było niezbędnym kosztem, jaki należało ponieść za podjęcie wysiłku zbliżenia się do czołówki państw europejskich w zakresie masowego wdrożenia komputerów do edukacji.

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Czesław Lewicki: Edukacja zdrowotna — systemowa analiza zagadnień. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2006, ss. 352, ISBN 978-83-7338-203-9

Joanna Bulska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2008 | Abstrakt | s. 241-244

Recenzowana książka Czesława Lewickiego "Edukacja zdrowotna: systemowa analiza zagadnień" skupia się na analizie systemów edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży, tj. w rodzinie i szkole. Autor omawia teoretyczne problemy edukacji zdrowotnej, uwarunkowania i zagrożenia zdrowia, strukturę systemu edukacji zdrowotnej, kształtowanie postaw zdrowotnych oraz efekty edukacji. Podkreśla rolę rodziny w kształtowaniu zdrowia. Analizuje kompetencje i ograniczenia rodziców i nauczycieli w edukacji zdrowotnej. Książka zawiera program nauczania, schemat Cyryla Bibby'ego, propozycje programów edukacji zdrowotnej oraz narzędzia diagnostyczne.

2008-12-30



Czasopismo: Chowanna

W stronę słabej edukacji kruchych istot ludzkich. [Krzysztof Maliszewski, Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2021, ss. 208]

Rafał Włodarczyk

Język: PL | Data publikacji: 03-07-2023 | Abstrakt | s. 1-5

This review article discusses selected issues taken up by Krzysztof Maliszewski in his work Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego [Power-less Education. On the Education of the Fragile.] The interesting content, the choice of the form of argument and its contexts, as well as the clear layout of the book have been subordinated to the tasks perfectly fulfilled by its author in presenting the assumptions, justification and discussion of the concept of power-less education.

2023-07-03



Czasopismo: Chowanna

Udział ludzi starszych w edukacji nieformalnej

Renata Konieczna-Woźniak

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 127-141

Współczesne życie prowokuje dorosłego człowieka do nieustannego uczenia się. Najbardziej odpowiadające specyfice dorosłych jest kształcenie nieformalne, naturalne lub pozaformalne. Nie oznacza to jednak, że dorosły obywatel nie może uczestniczyć w systemie formalnym — przeciwnie, obecnie dostęp do takiego systemu jest bardzo szeroki. Obywatele w wieku senioralnym, którzy zazwyczaj nie są już aktywni zawodowo, znajdują się dziś w podobnej sytuacji życiowej. Codzienne wyzwania zmuszają ich do ciągłego uczenia się. Problematyka edukacji seniorów może być analizowana również z innej perspektywy — w której osoby starsze stają się nieformalnymi nauczycielami dla innych. Pojawia się pytanie, czy współcześnie seniorzy mogą jeszcze pełnić taką rolę? I czy odsunięcie osób starszych od dotychczasowej roli w komunikacji międzypokoleniowej oraz kierowanie ich wyłącznie ku więziom wewnątrzpokoleniowym nie grozi powstaniem „subkultury starości”? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarte są w niniejszym artykule, wzbogaconym o ilustrację empiryczną opartą na badaniach własnych autorki.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja seksualna w doświadczeniach nastoletnich matek. Studium przypadku

Sylwia Polcyn-Matuszewska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2015 | Abstrakt | s. 219-238

Wiedza dotycząca seksualności, płodności i prokreacji powinna być przekazywana młodym ludziom w rodzinach pokoleniowych, a następnie w placówkach oświatowych, takich jak szkoły. Prawidłowo prowadzona edukacja seksualna powinna dostarczać rzetelnych informacji na temat rozwoju psychofizycznego człowieka, dostępnych metod antykoncepcji oraz chorób przenoszonych drogą płciową. W polskich domach i szkołach ten rodzaj edukacji jest marginalizowany, co z kolei może przyczyniać się do zjawiska rosnącej liczby nastoletnich matek. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badania, w którym informacje zbierano metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki wywiadu. Przeprowadzono ustrukturyzowany wywiad z nastoletnimi matkami, które urodziły pierwsze dziecko przed ukończeniem 18. roku życia.

2015-12-30



Czasopismo: Chowanna

Kształtowanie umiejętności życiowych u dzieci i młodzieży — wyzwanie dla szkoły

Barbara Woynarowska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2002 | Abstrakt | s. 57-69

Artykuł skupia się na problemie braku umiejętności życiowych i społecznych młodych ludzi, ponieważ gwałtowne i liczne zmiany polityczne, społeczne i ekonomiczne w ostatnich dekadach stworzyły nowe zagrożenia rozwoju oraz zdrowia dzieci i młodzieży, spowodowały nowe problemy zdrowotne i społeczne, w tym szczególnie wywołały zachowania ryzykowne dla zdrowia, zwane także zachowaniami problemowymi (palenie tytoniu, picie alkoholu, używanie innych substancji psychoaktywnych, przedwczesna inicjacja seksualna, przemoc). Odpowiedzią na to było wdrażanie, głównie w szkołach, programów pierwotnej profilaktyki tych zachowań. Głównym elementem tych programów jest edukacja dzieci i młodzieży. Programy te ulegały ewolucji symulowanej koniecznością poszukiwania skutecznych strategii i modeli. W latach osiemdziesiątych w programach tych zaczęto zwracać szczególną uwagę na rozwijanie umiejętności życiowych (ang. life skills). Na początku lat dziewięćdziesiątych inicjatywę edukacji w zakresie umiejętności życiowych w szkole podjęła Kwatera Główna Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Genewie. Obecnie w upowszechnianiu tej koncepcji, jako ważnego elementu edukacji dzieci i młodzieży, promocji z zdrowia i działań profilaktycznych w szkole, uczestniczą również inne organizacje międzynarodowe W 2000 roku działania zmierzające do rozwijania umiejętności życiowych zainicjowano, wspólnie z UNICEF, w Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie.

2002-06-30



Czasopismo: Chowanna

Rodzina jako podmiot całożyciowej edukacji dorosłych

Józef Kargul

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 50-55

W artykule autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czego i jak człowiek dorosły się uczy w kolejnych fazach życia rodzinnego, nie zwracałem uwagi na to, że niektórzy ludzie w swej pamięci zachowują fakty, zdarzenia i sytuacje, które każą im postrzegać rodziców i innych członków rodziny jako osoby znaczące, pełniące funkcje przewodników życiowych przez całe lata, a nie tylko w dzieciństwie czy młodości. Badacze rodziny, zarówno socjologowie, jak i pedagodzy, zajmując się tą kwestią, przytaczają i opisują fakty świadczące o tym, że rodzice, mając na uwadze bycie w świecie społecznym własnego potomstwa, wprowadzają je w system wzorów i wartości kulturowych uznawanych nie tylko przez rodzinę, ale także przez szerszą społeczność, opisują działania edukacyjne rodziców, starają się odpowiedzieć na pytanie, czego i jak młody człowiek uczy się w rodzinie. Jednakże w tej wypowiedzi pominę szczegółowe analizy rodziny jako podmiotu nadającego habitus własnym dzieciom, aczkolwiek wspomnę o tym, a uwagę skupię na próbie pokazania rodziny jako miejsca uczenia się jej dorosłych członków.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Kompetencje artystyczno‑wartościujące nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w kontekście edukacji kulturalnej i procesu kształcenia plastycznego dziecka w młodszym wieku szkolnym

Beata Mazepa - Domagała

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | Abstrakt | s. 93-105

Tekst stanowi rezultat refleksji nad edukacją kulturalną, edukacją wizualną dziecka w wieku wczesnoszkolnym oraz kompetencjami zawodowymi nauczycieli. W opracowaniu przedstawiono rozważania dotyczące współczesnego wymiaru edukacji kulturalnej, procesu edukacji wizualnej na poziomie edukacji wczesnoszkolnej, kształtowania i rozwijania jakościowych zdolności w zakresie percepcji sztuki oraz roli nauczyciela w tym procesie. Zaprezentowano także zdolności artystyczne i ewaluacyjne nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w wymiarze koncepcyjnym oraz wyniki wstępnej diagnozy poziomu tych kompetencji. Uznaje się, że umiejętności i ich rezultaty w szerokim znaczeniu obejmują znajomość zasad podziału uniwersum artystycznego oraz zdolność ich praktycznego zastosowania.

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja, młodzież i kultura współczesna. Kilka uwag o teorii i praktyce pedagogicznej

Zbyszko Melosik

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 19-37

Celem artykułu jest ukazanie wybranych współczesnych przemian kulturowych i dyskusja implikacji, jakie (potencjalnie) przynoszą one dla teorii i praktyki edukacyjnej. Autor jest świadomy tego, iż opisuje tylko jeden z „otaczających nas światow”, pomijając inne (np. świat tej młodzieży, która przyjmuje „liberalną wersję sukcesu” i traktuje życie jedynie jak drabinę, po ktorej należy się wspinać). Autor jest więc świadomy pewnej arbitralności i „częściowości” mojej narracji oraz nie twierdzi, że jest ona „prawdziwa”, „lepsza niż inne” lub „ostateczna”. Natomiast przyjęcie odmiennej perspektywy analitycznej przyniosłoby inne rezultaty badawcze (Melosik, 1996, s. 59). Opisywane tendencje kulturowe są z perspektywy pedagogicznej bardzo ważne i że stanowią jedno z najistotniejszych „wyzwań” dla wspołczesnych nauk o edukacji. Szuka „edukacji adekwatnej”, zarowno w kontekście teorii, jak i praktyki, takiej, która wywiera realny wpływ na młode pokolenie i która może stanowić źrodło zmiany społecznej. „Adekwatność” nie oznacza w tym kontekście nic innego, jak „wrażliwość” na otaczającą nas rzeczywistość i jej przemiany oraz otwarcie na nowe propozycje w zakresie poznawania, wyjaśniania i opisywania świata, jak również na nowe idee. To z kolei wiąże się ze stałą gotowością do rezygnacji z dotychczasowych nawykow myślenia, do kwestionowania własnych „konceptualnych schematow”. Nie ulega wątpliwości, że świat, w ktorym żyjemy na przełomie wiekow (i tysiącleci), jest zupełnie inny niż ten, ktory pamiętamy z naszego dzieciństwa. Upadek Wielkiej Metanarracji socjalizmu, wprowadzenie demokracji politycznej i wolnego rynku, jak rownież oczywista inwazja zachodniej kultury popularnej i ideologii konsumpqi — wszystko to zasadniczo zmieniło społeczno-kulturowe warunki, ktorym odpowiadać winna edukacja i pedagogika (zarowno jako teoria, jak i praktyka). Rzeczywistość nie jest już monolityczna i jednoznaczna, staje się niejednorodna i sfragmentaryzowana, pełna tysięcy „małych”, sprzecznych z sobą narraqi. Trudno się w niej odnaleźć i trudno ją opisać, a najtrudniej odpowiedzieć na pytania: Jak(im) być?”, „w jaki sposob żyć?”, Jak wychowywać?”. A jednak — jako pedagodzy — musimy podjąć te problemy, ponieważ stanowią one istotę pedagogiki jako teorii i praktyki..

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja kulturalna a edukacja przez plastykę

Urszula Szuścik

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | Abstrakt | s. 81-92

Artykuł koncentruje się na uniwersalnym charakterze edukacji przez sztukę. Wskazano rolę nauczyciela w procesie kształtowania hierarchii wartości oraz rozwijania poczucia odpowiedzialności wśród wychowanków. Standardy edukacji kulturalnej zostały przedstawione jako interesująca propozycja edukacyjna zarówno poprzez sztukę, jak i z wykorzystaniem sztuki.

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Wybrane podręczniki dla klas pierwszych edukacji zintegrowanej — analiza metodą wizualno‑werbalną Günthera Kressa oraz Theo van Leeuwena

Małgorzata Karczmarzyk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | Abstrakt | s. 303-311

Edukacja artystyczna jest przedmiotem szerokiej dyskusji w różnych środowiskach naukowych. Jednak pomimo wielu działań podkreślających istotną rolę sztuk plastycznych w rozwoju dziecka, w wielu polskich szkołach sztuka pozostaje traktowana marginalnie, a myślenie twórcze zastępowane jest mało wymagającymi ćwiczeniami. Dlaczego? Aby odpowiedzieć na to pytanie, przeanalizowałam podręczniki szkolne oraz działania nauczycieli na etapie edukacji zintegrowanej.

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Znaczenie wykształcenia w wymiarze indywidualnego i globalnego rozwoju społecznego Polska a Współczynnik Rozwoju Społecznego — Human Development Index (HDI)

Agata Rzymełka-Frąckiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 33-44

Współcześnie nasze miejsce w hierarchicznej strukturze relacji społecznych (drabinie społecznej) jest określane przez wykształcenie, wiedzę oraz posiadane umiejętności zawodowe. Szeroko rozumiana edukacja ma decydujący wpływ na pozycję społeczną i prestiż zarówno jednostek, jak i grup społecznych, a nawet całych społeczeństw (państw). Najczęściej stosowaną syntetyczną miarą rozwoju społecznego, przyjmowaną dla poszczególnych krajów na całym świecie, stał się Wskaźnik Rozwoju Społecznego (Human Development Index). Wskaźnik ten opiera się nie tylko na rozwoju gospodarczym, ale również na czynnikach związanych ze zdrowiem i edukacją.

2012-06-30



Czasopismo: Chowanna

Nauczyciele i edukacja międzykulturowa

Małgorzata Kitlińska-Król

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | Abstrakt | s. 275-288

Edukacja wielokulturowa staje się dla współczesnego społeczeństwa nieodzownym elementem jego funkcjonowania. Jest wymogiem cywilizacyjnym. W artykule podejmuję próbę określenia stanu i zakresu wiedzy oraz kompetencji pedagogów, którzy powinni wdrażać koncepcje edukacji wielokulturowej. W konsekwencji uzyskanych wyników badań stawiam pytanie dotyczące stopnia przygotowania nauczycieli do zadań wyznaczonych przez rozwijające się społeczeństwo. Rozważam następujące kwestie: czy profesjonalnie wykształcony nauczyciel rzeczywiście przygotowuje swoich uczniów do otwartego na różnorodność uczenia się, które umożliwi im „oswojenie” trudnej do przewidzenia przyszłości oraz kreowanie zmian? Czy wzbudzają samorealizację i aktywność twórczą, będąc jednocześnie przykładem promotora zmian.

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Samowychowanie i samouctwo w ponowoczesnym świecie

Kazimierz Wenta

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 99-110

Artykuł zajmuje się problemem dociekań nad samowychowaniem i samouctwem w świecie ponowoczesnym, który jest zarażony zarówno postmodernizmem, jak i globalizmem oraz technopolem, wydaje się interesujący od strony poznawczej, ale również ważny na etapie tworzenia się społeczeństwa informacyjnego — społeczeństwa wiedzy. Wynika to m.in. stąd, że samowychowanie i samouctwo informacyjne mają w sobie i dla siebie niemały „ładunek” innowacyjności i twórczości, który dałoby się właściwie wykorzystać dla dobra człowieka, ludzkości i nawet ekosystemu, w jakim przychodzi nam żyć na początku XXI wieku. Świat ponowoczesny najczęściej jest kojarzony z postmodernizmem, ale także z globalizmem. W pedagogice w obu tych podejściach da się zauważyć wiele niedopowiedzeń, wśród których szczególną rolę może jednak odegrać „technopol zarządzający” edukacją oraz e-edukacją. Postmodernizm wyodrębniany przez niektórych autorów ze zjawisk cywilizacyjnych, określanych postnowoczesnością występuje wśród innych pojęć jako nazwa złożonego i wielowymiarowego nurtu kulturowego, którego cechą dominującą jest przełomowość, schyłkowość, transgresyjność współczesnej epoki. Co prawda, pojęcie postmodernizmu pojawiło się po raz pierwszy w latach trzydziestych, w latach pięćdziesiątych zaczęto je stosować w krytyce literackiej, a w siedemdziesiątych i osiemdziesiątych weszło w obszar głównych rozważań estetycznych i filozoficznych. Rozgłos, jaki nadał postmodernizmowi F. Lyotard w „raporcie o wiedzy”, wywodzi się stąd, iż autor dokonał ogólnej charakterystyki współczesności na początku lat osiemdziesiątych, akcentując: zerwanie ciągłości kulturowej, pojawienie się nowych warunków ludzkiej egzystencji oraz nowych warunków myślenia. Zmiana, jaka ujawniła się po drugiej wojnie światowej w klimacie kulturowym Zachodu, wiąże się m.in. z wystąpieniem nowych zjawisk cywilizacyjnych, a przede wszystkim z nowym statusem wiedzy wynikającym z eksplozji informacji, także z rosnącego uzależnienia produkcji wiedzy od wymagań rynku i związanego z tym przemieszczenia akcentów z poszukiwania wartości prawdy na rzecz efektywności. Istotą takich rozważań stała się przede wszystkim analiza prawomocności dyskursu „gry językowej” nauki i co za tym idzie — negacji wielkich narracji w obszarach filozoficznych spekulacji i politycznej emancypacji, gdyż nie ma wiary w wyzwolenie przez wiedzę, a zarazem upowszechnia się świadomość, że uprawomocnienie wiedzy może wynikać jedynie z własnej praktyki językowej i komunikacyjnej.

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja, wiedza i umiejętności jednostki w zmieniającym się społeczeństwie

Stanisław Juszczyk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2007 | Abstrakt | s. 16-36

Praca stanowi analizę wybranych zagadnień socjologicznych, psychologicznych i pedagogicznych związanych ze społeczeństwem opartym na wiedzy. Szczególny nacisk położono na rolę edukacji w zmieniającym się społeczeństwie, budowanie wiedzy, rozwój umiejętności i zdolności zawodowych, a także samokształcenie jednostek w ramach edukacji przez całe życie, zarówno w sektorze edukacji publicznej, jak i prywatnej, z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT).

2007-12-30



Czasopismo: Chowanna

Po co humanistyka? Edukacja w czasach kryzysu

Leszek Koczanowicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2017 | Abstrakt | s. 43-56

Jednym z powszechnie akceptowanych znaków naszych czasów jest przekonanie, że kultura przeżywa kryzys. W tym kontekście należy ponownie ocenić rangę nauk humanistycznych. Tradycyjnie nauki humanistyczne były postrzegane jako podstawowy element edukacji kulturowej (Bildung), a ich celem było kształtowanie w młodych ludziach cnót moralnych, które miały ich prowadzić w działaniach w świecie społecznym. W obliczu zmieniającej się koncepcji kultury należy ponownie rozważyć rolę nauk humanistycznych. Problem polega na tym, jak zachować ich emancypacyjną rolę, a jednocześnie zrezygnować z wszelkich pretensji do uniwersalności, innymi słowy, przejść od pionowych roszczeń do uniwersalności do poziomych roszczeń, które wpływają na dialog. Takie rozumienie nie oznacza zgody, ale wręcz przeciwnie, zakłada konflikty i błędne interpretacje intencji innych. Jest to jednak konieczne dla nieustannego istnienia społeczeństwa demokratycznego. Nauki humanistyczne muszą stanowić podstawę tego rodzaju rozumienia.

2017-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja rodziców jako sposób zapobiegania wykluczaniu dziecka ze środowiska rówieśników

Maria Deptuła

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 193-205

Termin „wykluczenie” trafnie oddaje sytuację dzieci, które nie są akceptowane przez swoich rówieśników. Do tej kategorii należą dzieci, którym rówieśnicy nie pozwalają odgrywać ważnych ról ani podejmować zadań w grupie, a także otwarcie okazują im niechęć. Do grupy tej zaliczają się również dzieci doświadczające obojętności ze strony grupy, pomijane w zabawach i innych formach aktywności zespołowej. Najczęstszą przyczyną wykluczenia dzieci jest ich nieprawidłowe funkcjonowanie w relacjach z innymi ludźmi, co wynika głównie z niewłaściwej opieki i wychowania w rodzinie. Artykuł zawiera krótką charakterystykę dzieci wykluczonych oraz opisuje przykłady wczesnej profilaktyki skierowanej do rodziców dzieci we wczesnym dzieciństwie. Celem tej profilaktyki jest edukacja rodziców należących do grupy ryzyka, czyli tych, którzy mogą mieć lub mają poważne trudności w pełnieniu roli rodzicielskiej.

2012-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja poprzez dialog pedagogiczny

Jerzy Zieliński

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2007 | Abstrakt | s. 66-76

Edukacja jest równie mocno związana z nauczaniem, jak i z wychowaniem. Dlatego cele edukacyjne należą do kategorii rozwoju ukierunkowanego na przyszłość, ponieważ dotyczą pożądanych zmian zachodzących w zakresie wiedzy, umiejętności, zdolności poznawczych, zainteresowań oraz osobowości ucznia pod wpływem procesu dydaktyczno-wychowawczego. Dziecko w naturalnych warunkach funkcjonuje w różnorodnych środowiskach, które, oddziałując na nie, zaspokajają jego ciekawość poznawczą, kształtują rozwój polisensoryczny, a także system opinii i wartości. W efekcie zdobywana wiedza nie zawsze ma charakter rzeczywisty, a przyswajane wartości nie odpowiadają wymaganiom aksjologicznym. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera rola nauczyciela jako przewodnika, który pozostając w bezpośrednim kontakcie z uczniem poprzez dialog, stwarza warunki do wszechstronnego rozwoju dzięki dialogowi pedagogicznemu. Kluczowym warunkiem dialogu pedagogicznego jest traktowanie uczniów jako partnerów. Artykuł przedstawia cele i zakres dialogu pedagogicznego, jego aspekty dydaktyczne, psychologiczne i etyczne, a także relacje między modelami szkoły, postawami nauczycieli i ich umiejętnościami prowadzenia dialogu z uczniami.

2007-12-30



Czasopismo: Chowanna

Cyberprzestrzeń i edukacja Red. Tadeusz Lewowicki, Bronisław Siemieniecki Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2012, ss. 362, ISBN 978-83-7780-326-4

Marcin Musioł

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | s. 379-383

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Stanisław Juszczyk: „Edukacja na odległość. Kodyfikacja pojęć, reguł i procesów”. Toruń, Wydawnictwo „Adam Marszałek", 2002, ss. 241

Andrzej Burewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 205-206

Recenzja

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja i samorealizacja w procesie przygotowania do starości i wizji starości osób w wieku średnim — sprawozdanie z badań

Dominika Skowrońska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 63-75

Artykuł przedstawia część badań przeprowadzonych w okresie od grudnia 2005 do marca 2006 roku, dotyczących postaw wobec starości oraz zjawiska przygotowania do tego etapu życia. Głównym celem badania było ukazanie, jak osoby w wieku od 40 do 60 lat postrzegają starość oraz znaczenie samorealizacji i edukacji w tym kontekście. Wybór respondentów w średnim wieku wynikał z faktu, że etap ten wydaje się kluczowy w procesie przygotowania do starości. W tym okresie ludzie uświadamiają sobie, że młodość — z jej lekkością i nadmiarem czasu — odchodzi, a nadchodzi starość, niosąc ze sobą perspektywę końca ludzkiej egzystencji. Jest to czas adaptacji, przewartościowań i akceptacji myśli o własnej starości, który stawia człowieka wobec konkretnych problemów, nowych wyzwań i zadań rozwojowych. To, jak sobie z nimi poradzi, wpływa na całe dalsze życie. Wnioski z badań pokazują, że istnieje wiele zróżnicowanych wizji starości, zależnych od wieku, płci i wykształcenia, jednak dominuje pozytywne postrzeganie tego okresu. Samorealizacja — a nie edukacja instytucjonalna — staje się dla badanych ważnym elementem teraźniejszości i przyszłości. Istnieje jednak wiele odmiennych, preferowanych dróg własnego rozwoju.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja medialna w gimnazjum w opinii nauczycieli

Agnieszka Repko

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2003 | Abstrakt | s. 174-186

Wprowadzenie edukacji medialnej zostało podyktowane trzema przesłankami: intensywnym rozwojem mass mediów i hipermediów oraz dominującym ich znaczeniem w następujących obecnie kulturowych przemianach; dominującą rolą mediów w edukacji instytucjonalnej, równoległej i ustawicznej; trudnościami w ogarnięciu bogatej oferty programowej, zróżnicowanej pod względem zawartości i formy przekazu. Wszystko to zmusiło Ministerstwo Edukacji Narodowej do wprowadzenia od 1999 roku do szkół, w ramach „Podstawy programowej”, ścieżki edukacyjnej: „Edukacja czytelnicza i medialna”. W artykule przedstawiono opinie nauczycieli, dotyczące realizacji treści edukacji medialnej w gimnazjum, w postaci ścieżki międzyprzedmiotowej, a także przedstawienie wyników badań, które przeprowadzono w celu postawienia diagnozy na temat stanu edukacji medialnej, w 4 lata od wprowadzenia jej do „Podstawy programowej”. Rozpatrywany problem można ująć w postaci pytania: Czy treści edukacji medialnej na poziomie kształcenia przedmiotowego są prawidłowo realizowane przez nauczycieli? Badaniami objęto nauczycieli gimnazjów w województwie śląskim. Rozdano 80 kwestionariuszy ankiet na terenie 3 szkół. Odpowiedzi udzieliło 46 pedagogów bloku przedmiotów humanistycznych, matematyczno-przyrodniczych, języków obcych, techniki i informatyki oraz bibliotekarzy. Aby poznać odczucia pedagogów, wystosowano kwestionariusz ankiety zawierającej pytania o kafeterii otwartej, półotwartej i zamkniętej. Wśród tych ostatnich znajdowały się kafeterie alternatywne, dysjunktywne i koniunktywne. Chciano w ten sposób uzyskać jak najobszerniejszy obraz refleksji nauczycielskich, związanych z zupełnie nowymi dotąd dla uczestników kształcenia treściami w zakresie edukacji medialnej. Obecni pedagodzy dorastali w innych warunkach niż dzisiejsze pokolenie, wolni od natłoku informacji płynących z mass mediów. Trudność realizacji ścieżki międzyprzedmiotowej edukacji medialnej na poziomie gimnazjum wynika również z odpowiedniego podziału jej treści na wszystkie przedmioty.

2003-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja zdrowotna rodzin dzieci przewlekle chorych

Alina Dworak

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2008 | Abstrakt | s. 169-179

Coraz więcej rodzin boryka się z problemem przewlekłych chorób dzieci. Autorka artykułu porusza kwestię funkcjonowania rodzin z przewlekle chorymi dziećmi oraz wskazuje na konieczność edukacji zdrowotnej w tych rodzinach.

2008-12-30



Czasopismo: Chowanna

Pedagogika społeczna i pedagogika specjalna wobec edukacji osób niepełnosprawnych

Adam Stankowski , Natalia Stankowska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 325-333

Podobieństwa i różnice w opisie rzeczywistości osób z niepełnosprawnością wynikają z odmiennych punktów ciężkości badań prowadzonych w ramach poszczególnych subdyscyplin pedagogiki. Najczęściej dotyczą one skali zjawisk związanych z niepełnosprawnością oraz organizacji i jakości procesu wychowania i edukacji dzieci i młodzieży. W badaniach pedagogiki społecznej obserwuje się przesunięcie akcentu z samej osoby z niepełnosprawnością na bariery, które musi ona pokonywać, oraz na jej środowisko życia. Z kolei pedagogika specjalna koncentruje się bardziej na procesach organizacji doświadczeń edukacyjnych w wymiarze indywidualnym (rewalidacja, rehabilitacja, terapia, rehabilitacja społeczna i ortodydaktyka, włączone w działania edukacyjne i dydaktyczne) oraz ich efektach społecznych. Pedagogika specjalna bada zatem mechanizmy, zjawiska i stany związane z opieką, terapią, edukacją i wychowaniem osób odbiegających od normy. Zarówno pedagodzy społeczni, jak i pedagodzy specjalni podkreślają znaczenie kształtowania postaw społecznych wobec osób z niepełnosprawnościami i zjawisk z nimi związanych, akcentując potrzebę ukierunkowania procesu edukacyjnego na rozwijanie postaw humanizmu, egalitaryzmu, demokracji, współpracy, szacunku dla godności człowieka, tolerancji, poczucia własnej wartości oraz samokontroli — wartości niezbędnych we współczesnej Europie.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Problematyka wypalenia zawodowego osób aktywnych zawodowo w kontekście nabywania przez młodzież kompetencji psychospołecznych

Renata Czernecki

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2017 | Abstrakt | s. 259-278

Główne przyczyny wypalenia zawodowego są związane z organizacją środowiska pracy oraz niektórymi cechami osobistymi danej osoby. Odpowiednie kształcenie w zakresie nabywania kompetencji psychospołecznych może przyczynić się do ograniczenia zjawiska wypalenia zawodowego, które (zdaniem niektórych naukowców) może być chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Ogromne znaczenie w zakresie nabywania niektórych umiejętności życiowych ma edukacja zdrowotna. Jej głównym zadaniem jest tworzenie odpowiednich programów edukacyjnych w celu zwiększenia potencjału zdrowotnego (zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego) dzieci i młodzieży. Zagadnienia poruszone w artykule mają na celu zwrócenie uwagi czytelników na problem wypalenia zawodowego osób aktywnych zawodowo oraz rozwijanie umiejętności życiowych nastolatków poprzez edukację zdrowotną. Dzięki dobrze zaprojektowanej edukacji zdrowotnej uczeń nabywa umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.

2017-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja uczniów romskich

Iwona Skrzypczyk-Sikora

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 125-131

Artykuł zawiera informacje dotyczące problemu edukacji dzieci romskich. Wykorzystane badania zostały przeprowadzone w Szkole Podstawowej nr 36 w Rudzie Śląskiej, do której uczęszcza największa liczba dzieci romskich. Podkreślono istotną rolę asystenta romskiego oraz nauczyciela wspomagającego w procesie edukacji dzieci romskich.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja aksjologiczna dorosłych - zaniechania i potrzeby

Janina Kostkiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 141-147

Artykuł zajmuje się obszarami zagadnień praktycznej strony edukacji aksjologicznej dorosłych oraz aksjologicznych podstaw andragogiki. Zarówno w obszarze teorii, jak i praktyki, co jest tylko oczywistą konsekwencją związku tych obu, zaniechania są olbrzymie - w niektórych momentach historycznych prowadzą nawet do zupełnej eliminacji tego zagadnienia z obszaru teorii i postulowanych działań w praktyce. Konieczne wydaje się tutaj odróżnienie kwestii obecności aksjologii w edukacji dorosłych od obecności podstaw aksjologicznych w andragogice. Z jednej strony, problem ten przedstawia się w praktyce jako zdecydowanie złożony, wielowarstwowy, wielowątkowy, zawsze zależny od indywidualnego „wykonawstwa” przekazu i odbioru wartości w konkretnej sytuacji kształtującej rozwój człowieka dorosłego. Z drugiej strony, jeśli nawet zabrakło aksjologicznej deklaratywności, to praktyka i tak pozostawała w kontekście jakichś wartości, była ich realizacją. Inaczej rzecz się ma z obecnością aksjologii w andragogice jako nauce. Jeżeli zgodzimy się z niesamodzielnym statusem andragogiki i umieścimy ją w gronie subdyscyplin pedagogicznych, to nie musimy specjalnie troszczyć się o jej podstawy aksjologiczne, możemy się bowiem odwoływać, poszukiwać ich, utożsamiać je z podstawami aksjologicznymi pedagogiki ogólnej. Jeżeli zaś będziemy optować za samodzielnością naukową andragogiki, a taki status uznaje większość dobrze zorientowanych w jej rozwoju andragogów, i umieścimy ją w gronie tzw. nauk o wychowaniu, to konieczne zdaje się budowanie jej podstaw aksjologicznych ze szczególnym ich skorelowaniem z kategorią dorosłości i dojrzałości oraz akcentowaniem teorii przekazu wartości osobom dorosłym.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Wychowanie przez sztukę w edukacji literackiej dziecka

Alicja Ungeheuer‑Gołąb

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 151-161

Artykuł przedstawia podstawy idei wychowania przez sztukę, sformułowanej przez Herberta Reada. W nawiązaniu do jego teorii wskazano na konieczność i możliwości integracji wychowania przez sztukę z edukacją literacką dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Autorka dowodzi, że pewne cechy artystyczne utworów literackich są intuicyjnie odbierane przez dziecko, bez udziału świadomości, a dobrowolna ekspresja dziecka ujawnia ich wartości artystyczne. Podobnie jak Read, autorka podkreśla, że oddziaływanie literatury jako sztuki odbywa się w sferze nieświadomej, a procesy tam zachodzące w pewnym stopniu przyczyniają się do harmonizacji, regulacji i integrowania osobowości dziecka-odbiorcy. Na takich podstawach zaprezentowano autorski przykład pracy z tekstem literackim.

2011-06-30



Czasopismo: Chowanna

Sprawozdanie z III Augustowskiego Spotkania Naukowego: Edukacja w dialogu i perspektywie (prezentacje - polemiki - propozycje). Augustów, 15-17 września 2004

Irena Przybylska

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2006 | Abstrakt | s. 215-218

sprawozdanie

2006-12-29



Czasopismo: Chowanna

Krajowe Ramy Kwalifikacji z perspektywy rozwoju człowieka

Piotr Błajet , Beata Przyborowska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | Abstrakt | s. 253-266

Artykuł ma na celu analizę porównawczą założeń Krajowych Ram Kwalifikacji (NQF) dla uczenia się przez całe życie – dynamika spiralna przesłanych przez C. Gravesa i uzupełnionych o strefę najbliższego rozwoju (ZPD) L. Wygotskiego. Treść NQF została przeanalizowana pod kątem kompetencji społecznych w odniesieniu do opisów poziomów rozwoju zgodnie z dynamiką spiralną. Analizy pokazują, że NQF nie uwzględnia zasad wsparcia rozwoju człowieka w zadowalającym stopniu. Ponadto w założeniach NQF podejście atomistyczne wydaje się przeważać nad relacyjnym. Może to dowodzić, że zgodnie z NQF, które ledwo obejmują kompetencje postkonwencjonalne, edukacja staje się nieadekwatna dla Europy postkonwencjonalnej.

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Prawo do nauki osób z autyzmem w polskim szkolnictwie wyższym – założenia i doświadczenia praktyczne na przykładzie projektu NO‑AUTism

Marta Perkowska , Maciej Oksztulski , Maciej Perkowski , Konrad Wnorowski

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2017 | Abstrakt | s. 219-243

Znaczny postęp w zakresie dostępności, a co za tym idzie – w skali polskiego szkolnictwa wyższego, nie znalazł proporcjonalnego odzwierciedlenia w tak niszowych obszarach, jak nauczanie osób z autyzmem. W związku z tym można poddać w wątpliwość rzeczywiste egzekwowanie nominalnie powszechnego prawa do nauki. To, czy wspomniane kwestionowanie jest uzasadnione, czy też nie, oraz czy faktycznie istnieją pozytywne perspektywy rozwiązania powstałych problemów – to główne wyzwania stojące przed organizatorami projektu NOAUTism – wraz z próbą ich naukowego wyjaśnienia. Sam projekt został zaplanowany i już wstępnie wdrożony (z Katedrą Prawa Międzynarodowego Publicznego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku jako liderem projektu oraz z udziałem podmiotów zarówno uniwersyteckich, jak i zewnętrznych, planowany na lata 2015–2019, finansowany ze środków programu Santander Universidades). Bezpośrednią inspiracją dla projektu były działania związane z edukacją, socjalizacją i zapewnieniem odpowiedniego wsparcia w wymienionych obszarach doktorantowi z dysfunkcjami i jego rodzinie. Badania prowadzone w ramach projektu mają na celu analizę systemu kształcenia osób z autyzmem na poziomie szkolnictwa wyższego, a także przegląd odpowiednich regulacji prawnych oraz uwarunkowań kulturowych związanych z możliwościami edukacyjnymi osób
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Polsce i za granicą.

2017-06-30



Czasopismo: Chowanna

Preferencje aksjologiczne studentów pedagogiki

Małgorzata Kitlińska-Król

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2016 | Abstrakt | s. 153-174

Artykuł stanowi głos w dyskusji na temat wartości preferowanych przez współczesnego człowieka, funkcjonującego w ponowoczesnej rzeczywistości społecznej. Jest on próbą podjęcia debaty na temat wartości deklarowanych przez przyszłych pedagogów oraz implikacji, jakie wynikają z ich wychowawczego oddziaływania na młode pokolenie Polaków. Spośród wielu istotnych zagadnień, szczególną wagę przypisano problematyce wartości jako kluczowemu pojęciu, a samej edukacji nadano rangę wartości. Podkreślono również kwestie dotyczące hierarchii i klasyfikacji wartości oraz znaczenia nauczyciela/pedagoga w procesie edukacyjnym. Podjęto także próbę analizy zgodności wartości deklarowanych przez pedagogów z wyznaczonymi, aktualnymi wartościami cywilizacyjnymi w kontekście doprecyzowania celów edukacji.

2016-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja (seniorów?) w procesie rewalidacji społecznej starzejącego się społeczeństwa

Agnieszka Majewska-Kafarowska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 213-224

Autorka koncentruje swoje rozważania wokół problematyki starzenia się zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym — odnosząc się do sytuacji jednostki oraz społeczeństwa polskiego jako całości. Podejmuje refleksję nad specyfiką starości w obu tych perspektywach. W wymiarze indywidualnym wskazuje różnice między kobietami a mężczyznami w zakresie długości życia. Rozróżnia także starość pozytywną i patologiczną, starając się odnaleźć przyczyny obu zjawisk. W odpowiedzi na powyższe zjawiska postuluje potrzebę wychowania i przygotowania do starości — nie tylko w odniesieniu do obecnych seniorów, lecz także do przyszłych osób starszych. Konieczność ta uzasadniana jest niską jakością życia w trzecim wieku oraz wyraźnie niskim statusem starości zauważalnym w kulturze i społeczeństwie. Autorka uważa, że edukacja stanowi właściwą metodę rewitalizacji społecznej zarówno w przypadku starzejącego się społeczeństwa, jak i jednostki, a także odpowiednie narzędzie wychowania i przygotowania do starości. Mowa tu o edukacji skierowanej zarówno do obecnych, jak i przyszłych seniorów, a także o edukacji na temat starości — mającej na celu zapoznanie się ze specyfiką oraz zrozumienie sytuacji i potrzeb osób w trzecim wieku.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

„Edukacja dorosłych dla wspólnego świata" - udział Polaków w międzynarodowej współpracy andragogicznej (pierwsza połowa XX wieku)

Agnieszka Stopińska-Pająk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 126-140

Narody europejskie, w tym też naród polski, w konsekwencji procesów integracyjnych stanęły wobec nowych, nieznanych wcześniej zadań zorganizowania takich systemów edukacyjnych, które z zachowaniem tożsamości narodowej i kulturowej jednocześnie kształciłyby ludzi otwartych na kulturę innych, wyposażając ich także w wiedzę i kompetencje do współpracy i współdziałania w rozwiązywaniu problemów lokalnych oraz globalnych. Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak edukować dla wspólnego świata, stało się najbardziej zasadniczym zadaniem nie tylko dla humanistów, w tym - pedagogów, andragogów, filozofów, ale też dla wszystkich tych, którzy podejmują decyzje mające wpływ na losy świata. Zagadnienia te stanowiły także przedmiot dyskusji podczas obrad IV Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, a na V Zjeździe zostały uznane jako istotne i koniecznie wymagające dalszych analiz, zwłaszcza po tragicznych wydarzeniach 11 września 2001 roku i kolejnych terrorystycznych zamachach, szczególnie drastycznych w Biesłanie, gdzie ofiarami stały się dzieci. Podejmując dyskusję nad zagadnieniami ciągle aktualnymi w andragogice, uznałam potrzebę spojrzenia historyczno-andragogicznego na edukację dla wspólnego świata. Przedmiotem moich zainteresowań uczyniłam zatem między narodową andragogiczną współpracę realizowaną w pierwszej połowie XX wieku, w okresie, kiedy po raz pierwszy międzynarodowa społeczność andragogiczna podjęła wysiłek zorganizowania współpracy w dziedzinie edukacji dorosłych, wyznaczając jej cele utrwalania i budowania pokoju światowego.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Nowe wymiary ewaluacji osiągnięć artystycznych uczniów szkół muzycznych

Urszula Bissinger‑Ćwierz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 115-132

Zmiany zachodzące we współczesnym świecie stawiają nowe wyzwania zarówno przed edukacją ogólną, jak i artystyczną. Uczeń szkoły muzycznej, jako członek społeczeństwa uczącego się, ma wobec szkoły określone oczekiwania — dotyczące nie tylko podnoszenia kompetencji muzycznych, ale także zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych do budowania szeroko rozumianych kompetencji osobistych i cywilizacyjnych. W pewnym stopniu wymusza to zmianę nie tylko ideowego podejścia do zagadnień wychowania, ale również funkcji szkolnej oceny. Ocena osiągnięć artystycznych we współczesnej szkole muzycznej nie powinna mieć wyłącznie charakteru dydaktyczno-informacyjnego, lecz powinna również pełnić funkcję rozwojową, wspierającą i motywującą. Pojawia się więc pytanie, czy nauczyciele czują się przygotowani do formułowania ocen tego rodzaju, gdyż wymagają one odpowiedniej wiedzy psychologicznej i określonych umiejętności. Fakt ten stanowi z pewnością kolejne wyzwanie dla systemu kształcenia nauczycieli szkół muzycznych.

2011-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja przedszkolna w Polsce – od transformacji ustrojowej do współczesności

Stanisława Nazaruk , Joanna Marchel , Ewa Tokarewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2019 | Abstrakt | s. 193-210

Zmiany związane z transformacją polityczną, która miała miejsce w naszym kraju, wpłynęły również na edukację przedszkolną. Państwo przekazało odpowiedzialność za administrację szkół publicznych, przedszkoli i innych instytucji edukacyjnych władzom lokalnym, co wiązało się z pewnymi ograniczeniami w dostępności przedszkoli w niektórych regionach. Zmniejszenie liczby dzieci uczęszczających do takich instytucji było szczególnie widoczne w gminach wiejskich. Przyjęcie Polski do Unii Europejskiej było kluczowym czynnikiem stymulującym rozpowszechnianie i dostępność edukacji przedszkolnej. Władze lokalne i inne podmioty prowadzące przedszkola skorzystały z możliwości stworzonej przez Europejski Fundusz Społeczny. Obecnie można zaobserwować szeroką gamę form edukacji przedszkolnej i instytucji, które ją zapewniają, a także oferty edukacyjne. Jednak nadal istnieją pewne obszary wymagające wsparcia, a także debata społeczna na temat skuteczności edukacji przedszkolnej. Szczególnie godne uwagi są zmiany, jakie zaszły w placówkach przedszkolnych i sposób, w jaki się one rozwinęły w ciągu ostatnich 25 lat. Od okresu zaniedbania infrastruktury i zamknięcia instytucji przedszkolnych weszliśmy w etap wyraźnego zrozumienia kluczowej roli, jaką odgrywa edukacja przedszkolna w dalszym rozwoju psychofizycznym dziecka, a jednocześnie świadomości potrzeby inwestowania zarówno w kapitał fizyczny, jak i ludzki w tej ważnej dziedzinie edukacji narodowej.

2019-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja refleksyjna w świetle koncepcji inteligencji społecznej

Wanda Woronowicz

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 69-78

Autorka artykułu, będąc jednocześnie autorką koncepcji edukacji refleksyjnej, uważa, że idea inteligencji społecznej D. Golemana, jak również wcześniejsza teoria inteligencji emocjonalnej, stanowią intensywne wsparcie dla jej twierdzeń. Jednocześnie dowodzi, że dzięki edukacji refleksyjnej takie naturalne cechy, jak inteligencja, można udoskonalić na korzyść szkolnictwa. W artykule autorka podaje przykłady uzasadniające ten punkt widzenia.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej: „Edukacja - Szkoła - Nauczyciele. Promowanie rozwoju dziecka". Kraków, 14-17 stycznia 2004

Sabina Koczoń-Zurek

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2006 | Abstrakt | s. 209-214

sprawozdanie

2006-12-29



Czasopismo: Chowanna

Kto sięga po „katalizator” rozwoju? Otwartość na doświadczenie i kontrola wolicjonalna uczestników programu Erasmus

Dorota Turska , Anna Wankiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | Abstrakt | s. 235-251

W artykule przedstawiono tezę, że jedynie łączenie procesów edukacji formalnej z nieformalną i pozaformalną jest uważane za impuls do pełnego rozwoju potencjału jednostki. Postawiono tezę, że udział w programie Erasmus, określanym w literaturze jako „katalizator rozwoju”, jest wyjątkową okazją do indywidualnie skonstruowanego połączenia wszystkich trzech typów procesów edukacyjnych. Zjawisko tak powszechnej mobilności studentów jest zasadniczo uważane za pole analiz socjologicznych i ekonomicznych, w mniejszym stopniu zainteresowania psychologii empirycznej. Badania zostały podjęte w celu poszukiwania cech osobowościowych uczestników programu Erasmus. Uzyskane wyniki pokazują, że studenci korzystający z „katalizatora rozwoju” mają wyższy poziom otwartości na doświadczenie i silniejszą kontrolę wolicjonalną (pod względem realizacji) w porównaniu ze studentami niemobilnymi.

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Etyka pedagogiczna podstawą edukacji włączającej. Studium przypadku

Edyta Widawska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2016 | Abstrakt | s. 133-152

Etyka pedagogiczna stanowi fundament wszelkich rozważań o edukacji. Dopiero wychodząc od tego dyskursu etycznego, można podejmować działania na gruncie pedagogiki. Jednym z podstawowych pojęć z zakresu etyki pedagogicznej jest godność. Godność ludzka po II wojnie światowej została wskazana w dokumentach międzynarodowych jako źródło praw człowieka. Ratyfikacja przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych stawia przed naszym krajem szereg zobowiązań, których wypełnienie ma zapewnić tej grupie osób pełną realizację praw człowieka i podstawowych wolności. Jednym z tych zobowiązań jest podnoszenie świadomości społecznej na temat praw osób z niepełnosprawnościami. Artykuł poświęcony jest jednemu z wielu obszarów, w których proces ten powinien mieć miejsce, a mianowicie edukacji wczesnoszkolnej, a dokładnie – treściom zawartym w darmowych podręcznikach.

2016-06-30



Czasopismo: Chowanna

Twórcza postawa intelektualna a osiągnięcia szkolne młodzieży w starszym wieku szkolnym

Magdalena Bober

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2002 | Abstrakt | s. 109-132

Artykuł dotyczy problemu przemiany nauczania w kierunku kreatywności uczniów i ich aktywności twórczej zamiast tradycyjnego modelu nauczania. Autorka prezentuje swoje wyniki badań wraz z ich metodologią, dotyczące uzdolnień twórczych dzieci i młodzieży. Kształtowanie aktywności twórczej oraz rozwijanie twórczych uzdolnień wiąże się nierozerwalnie ze zmianami w systemie powszechnej edukacji. Tradycyjne „magazynowanie” wiedzy traci znaczenie na rzecz kreatywnego przetwarzania. Istniejący dotąd system edukacji szkolnej okazał się systemem dysfunkcjonalnym. Nie wywiązał się zadowalająco ze swych funkcji społecznych. Widać wyraźnie, że szkoły nie zaspokajają w pełni potrzeb edukacyjnych nowoczesnych społeczeństw. Nie formują one takiego typu osobowości, jakiego społeczeństwa te wymagają. W związku z tym na pierwszy plan wysuwa się idea kształtowania u dzieci i młodzieży dyspozycji do tworzenia, która u każdego istnieje w stanie potencjalnym. Trzeba ją jednak rozbudzić i stymulować w procesie kształcenia. Każda próba poszerzania wiedzy dotyczącej kreatywności jest bardzo cenna i przybliża do realizacji odległego, lecz jakże ważnego zadania — edukacji twórczej. Jak twierdzi Roman Schulz, zasadnicze imperatywy pedagogicznej teorii i praktyki powinny ulec przekształceniu na rzecz przygotowywania ucznia do twórczości, do aktywnego, kreatywnego udziału w życiu społecznym, do innowacyjnego pełnienia ról społecznych i samorozwoju. Zamiast być przygotowaniem do odtwórczości, edukacja powinna być edukacją do twórczości. Kształcenie dla replikacji powinno zostać zastąpione kształceniem dla innowacji — odpowiednio do potrzeb rodzącej się cywilizacji przyszłości oraz stosownie do pragnień, konieczności i aspiracji jej uczestników. Należałoby postawić pytanie: Jaki model edukacji umożliwi należyte przygotowanie ludzi do udziału w cywilizacji jutra? Określenie istotnych cech pożądanego, przyszłościowego modelu edukacji jest zadaniem niezmiernie trudnym. Udzielenie adekwatnej odpowiedzi na coraz częściej stawiane pytania wymaga wnikliwego rozpoznania i sformułowania problemów. Ogół rozwiązań, jakie dotąd zaproponowano, to w dużej mierze pseudorozwiązania — rozwiązania pozorne, nie dostrzegające, a co za tym idzie nie rozwiązujące żadnego z istotnych problemów edukacyjnych.

2002-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja i pedagogika w społeczeństwie wiedzy — wybrane zagadnienia

Wojciech Kojs

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 21-37

Artykuł przedstawia wybrane relacje zachodzące między potrzebami edukacyjnymi społeczeństwa wiedzy a systemem kształcenia, jak również między edukacją a pedagogiką. W analizie wybranych zagadnień zastosowano prakseologiczno-pedagogiczny model działań komunikacyjnych i edukacyjnych. Model ten wskazuje między innymi na możliwości i warunki zdobywania oraz generowania spersonalizowanej wiedzy, postrzegania i doświadczania wartości, kształtowania postaw, kompetencji oraz mądrości jako najwyższych wartości w globalnym i zagrożonym świecie.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja w starości jako działanie poprawiające jakość życia seniorów

Jerzy Halicki

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 203-212

W społeczeństwach rozwiniętych obserwujemy systematyczne wydłużanie się długości życia. Wraz z tym zjawiskiem pojawia się pytanie o jakość tak przedłużonego życia. Celem artykułu jest wskazanie potrzeb osób starszych oraz wyzwań, jakie potrzeby te stawiają przed edukacją. W związku z tym omówiona została typologia aktywności edukacyjnej S. Timmermanna oparta na koncepcji potrzeb H. McClusky’ego. Przedstawiono również propozycje oceny jakości życia osób starszych, bazujące na badaniach biograficznych.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja i rewalidacja osób niepełnosprawnych wspomagana technologią informacyjną

Stanisław Juszczyk

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2004 | Abstrakt | s. 115-130

Artykuł zajmuje się problemem rewalidacji osób niepełnosprawnych za pomocą technologii komputerowych i informatycznych. Człowiek niepełnosprawny z powodu choroby, uszkodzenia i dysfunkcji niektórych organów ciała czy zaburzenia jednej lub kilku sfer rozwoju ma specjalne potrzeby zdrowotne i edukacyjne. Niepełnosprawność dziecka jest rozumiana jako ograniczenie, zaburzenie lub niemożność wykonywania czynności (realizowania sprawności) nabywanych w procesie rozwoju fizyczno-motorycznego, psychicznego i społecznego. Może mieć charakter przejściowy lub względnie trwały, może być jednorodna (obejmować tylko jedną sferę lub tylko niektóre jej procesy i funkcje) lub wieloraka (w postaci ograniczeń i zaburzeń sprzężonych, występujących w wielu sferach rozwoju). Niepełnosprawność utrudnia życie i percepcję zmysłową osoby, ale jej dążenia i działania podobne są do działań ludzi sprawnych. W Polsce młodzież niepełnosprawną kształci się nie tylko w podstawowych szkołach specjalnych, specjalnych szkołach zawodowych, zakładach rehabilitacji zawodowej, ośrodkach szkolno-wychowawczych, ale także w szkołach powszechnych - w klasach integracyjnych. Jednakowe metody pedagogiczne stosowane wobec osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych stają się jednak źródłem trudności wychowawczych osób niepełnosprawnych w szkole tradycyjnej. Gdy w działaniach wychowawczych i kształcących zapomina się o naturalnym zróżnicowaniu jednostek i pedagogicznych konsekwencjach tych działań, ponosi się pedagogiczne porażki. Wielu pedagogów przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje w zatraceniu podmiotowości wychowanka. Barierą utrudniającą zaspokajanie zainteresowań osób niepełnosprawnych są zaburzenia ich rozwoju fizycznego (motorycznego, sensorycznego), somatycznego lub psychicznego.

2004-06-30



Czasopismo: Chowanna

Zmiany tożsamości poradnictwa zawodowego i ich reperkusje

Alicja Kargulowa

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 111-125

Punktem wyjścia w poszukiwaniu przemian tożsamości poradnictwa zawodowego były dla mnie pytania: Czy współczesne poradnictwo zawodowe zadowala nas? Czy spełnia nasze oczekiwania, a jeżeli tak, to czy wszystkich? O zasadności tych pytań zdają się świadczyć przeciwstawne sądy wypowiadane na temat różnych rozwiązań poradniczych. Przykładowo, przeciwnicy otwierania akademickich biur karier uważają, iż poradnictwo nie ma dziś racji bytu, bo i tak najczęściej nie jest w stanie dostarczyć informacji o konkretnych miejscach pracy. Tymczasem korzystający z tygodnia bezpłatnych porad prawnych domagają się wydłużenia takich akcji, które traktują jako jedyną okazję, aby zostać wysłuchanymi, choć udział w nich nie zapewnia im pomocy prawnej w dochodzeniu do wyrównania wyrządzonych krzywd. Tak więc nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: Czy poradnictwo, a zwłaszcza poradnictwo zawodowe, jest potrzebne? Czy udzielana przez doradców pomoc zadowala nas? Poradnictwo zawodowe jako działanie praktyczne jest wytworem kultury wczesnych lat minionego wieku. Często udowadniana była jego przydatność w tamtym okresie. Niejeden raz można bowiem było usłyszeć lub przeczytać, że jego rozwój wzmacniały, a nawet w pewnym sensie wymuszały zmiany ekonomiczne, rozwój przemysłu i gospodarki, postęp techniki i technologii oraz towarzyszące im procesy społeczne i kulturowe, wśród których szczególne miejsce zajmowały migracje społeczne ludzi, towarzyszące temu uczucie zagubienia, zmiany stosunku do wykonywanej pracy, zmiany stosunku do edukacji i inne.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja w zakresie sztuk wizualnych, czyli o przygotowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym do odbioru i kreowania otaczającej je ikonosfery

Beata Mazepa-Domagała , Teresa Wilk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2015 | Abstrakt | s. 89-104

Niniejszy artykuł jest rezultatem dyskusji na temat koncepcji umiejętności wizualnej i przygotowania dzieci do odbioru sztuki. Analiza wskazała na nowe, niezbędne i możliwe kierunki pracy z dziećmi, koncentrując się na programach edukacyjnych, które pozwalają dzieciom nauczyć się prawidłowej interpretacji i rozwijać ekspresję artystyczną w sztukach wizualnych.

2015-12-30



Czasopismo: Chowanna

Perspektywa edukacji muzycznej małego dziecka w kontekście współczesnej zmiany oświatowej

Mirosław Kisiel

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 219-235

W artykule analizowana jest edukacja muzyczna w okresie wczesnego dzieciństwa, postrzegana przez pryzmat transformacji, jakiej obecnie podlega dziedzina pedagogiki. Analiza uwzględnia zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty obserwowanych zmian, a także ich potencjalne przyszłe skutki. Badanie skupia się głównie na dzieciach w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz na roli specjalisty w dziedzinie edukacji dzieci zarówno w zakresie nauczania muzyki, jak i wykorzystywania muzyki jako narzędzia ułatwiającego inne aspekty edukacji. Głównym celem wczesnej edukacji muzycznej pozostaje jednak pobudzanie radości dziecka z tworzenia muzyki.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Postawy twórcze versus odtwórcze dzieci w młodszym wieku szkolnym i „ewolucja” tych postaw jako egzemplifikacja idei transgresji w edukacji szkolnej

Ewa Wysocka

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | Abstrakt | s. 127-151

W niniejszym artykule podjęto zagadnienia związane z procesem rozwijania postaw twórczych wśród dzieci, z perspektywy roli i celów edukacji szkolnej. Autor niniejszego artykułu bada intensywność postaw twórczych i bada ich ewolucję w toku edukacji szkolnej (konkretnie, pierwsze 3 lata wczesnej edukacji szkolnej). Postawy twórcze są powszechnie rozumiane jako preferencja dla planów działań i strategii, które mają na celu radzenie sobie z trudnymi sytuacjami wymagającymi kreatywnego podejścia. Obejmują one myślenie rozbieżne, motywację twórczą, strategię opracowania, postawę wobec porażki, a także strategie mające na celu radzenie sobie z problemami intrapersonalnymi i interpersonalnymi. Dane zebrane w wyniku tych badań wskazują na wysoki poziom postaw twórczych wśród dzieci wczesnoszkolnych w odniesieniu do wszystkich ich cech i wskazują, że postawy te ewoluują pozytywnie w toku edukacji szkolnej, co wydaje się być konsekwencją naturalnego rozwoju dzieci lub działań edukacyjnych. Można jednak wyciągnąć wniosek, że szkoły nie utrudniają naturalnego rozwoju dzieci. Co więcej, edukacja szkolna prawdopodobnie ułatwia proces rozwoju, co zostało potwierdzone wynikami niniejszego badania.

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Zdominowani przez technologię informatyczno-komunikacyjną – o konsekwencjach naznaczenia cyfrowym dzieciństwem

Karina Leksy

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2018 | Abstrakt | s. 119-139

Celem badania przedstawionego w artykule jest wykazanie znaczenia technologii informacyjnych i komunikacyjnych dla zdrowia i rozwoju małych dzieci. Przeprowadzono metaanalizę zjawiska na podstawie literatury przedmiotu i danych statystycznych. Podjęto próby ukazania konsekwencji – zarówno pozytywnych, jak i negatywnych – udziału technologii cyfrowej w procesie wychowania, ponieważ nie ulega wątpliwości, że dzisiejsze dzieci rodzą się i dorastają w świecie zdominowanym przez nowe technologie, co oznacza, że większość ich pierwszych doświadczeń z dzieciństwa ma charakter wizualny i medialny. Statystyki potwierdzają, że najmłodsze dzieci poświęcają coraz więcej czasu nowym mediom, a wiek korzystania z nowych mediów się obniża. Nadużywanie cyfrowych mediów mobilnych i Internetu przez najmłodszych wiąże się jednak z wieloma zagrożeniami i potencjalnymi problemami w zakresie zdrowia i funkcjonowania psychospołecznego. Ponieważ najczęściej to rodzice są pierwszymi nauczycielami dzieci, powinni wprowadzać je w świat mediów, zwracając uwagę na „utrzymanie równowagi między technicznym a kulturowym aspektem ich rozwoju”, dostrzegając zarówno pozytywne strony mediów i ich wykorzystania przez dziecko, jak i będąc świadomymi i poinformowanymi o potencjalnych zagrożeniach (J. Morbitzer). W tym procesie często nieodzowna jest pedagogizacja rodziców i edukacja medialna, które poprzez przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw pozwalają na stworzenie racjonalnych, odpowiedzialnych i bezpiecznych modeli funkcjonowania w świecie mediów.

2018-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja teatralna - czyli o profilaktycznym wymiarze sztuki wobec współczesnych niepokojów

Teresa Wilk

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 257-268

Celem niniejszego artykułu jest poszerzenie postrzegania funkcji sztuki oraz zbadanie jej potencjału, ze szczególnym uwzględnieniem teatru, w procesie edukacji skierowanej do młodego pokolenia. Obecność sztuki w procesie edukacyjnym nie tylko przynosi indywidualne, praktyczne korzyści rozwojowe, ale także pełni funkcję prewencyjną wobec niepokojących zjawisk społecznych.

2012-06-30



Czasopismo: Chowanna

Refleksje nad rozwojem społecznym dziecka niepełnosprawnego intelektualnie w kontekście przygotowania go do podjęcia roli ucznia

Urszula Wrótniak

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2004 | Abstrakt | s. 51-60

Artykuł zajmuje się problematyką rozwoju umysłowego dziecka, które korespondują z koniecznością rozwoju społecznego. Cechami charakterystycznymi tej sfery rozwoju są: umiejętność zachowania się zgodnego z obowiązującymi normami moralnymi lub obyczajowymi, samodzielność i zaradność, umiejętność samooceny, nawiązywania prawidłowych kontaktów z innymi i współdziałania w grupie, potrzeba pomagania innym, umiejętność podporządkowania się autorytetowi, liczenie się z potrzebami innych. Zakłócenia w rozwoju którejkolwiek ze sfer rzutują na kształtowanie się pozostałych, dlatego ta sfera jest równie ważna jak rozwój umysłowy. Nowe wiadomości i umiejętności zdobywamy przecież w drodze doświadczeń, które niemożliwe byłyby bez umiejętności komunikowania się, a umiejętność tę zdobywamy, nawiązując kontakty interpersonalne. Dziecko tkwiące w społecznej próżni nie jest w stanie korzystać ze swego potencjału i zdobywać nowych doświadczeń oraz doskonalić już nabytych, tak by jego rozwój stawał się coraz pełniejszy. Również komunikowanie się tylko z jedną lub kilkoma zaledwie osobami w znaczny sposób zubaża różnorodność zdobywanych doświadczeń. Przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania w życiu poprzez rozwój społeczny jest bardzo ważne dla dziecka niepełnosprawnego. Możliwość takiego samodzielnego funkcjonowania to skarb dla dzieci pełnosprawnych - dla niepełnosprawnych - ratunek. Umiejętność nawiązywania i rozwijania kontaktów z innymi ludźmi, funkcjonowanie jako pełnoprawny członek grupy, poczucie, że jest się łubianym i szanowanym - to warunki prawidłowego rozwoju i pełnego przeżywania swojej pojedynczej egzystencji człowieka w ogóle, a w szczególności człowieka (więc również dziecka) niepełnosprawnego.

2004-06-30



Czasopismo: Chowanna

Medialne wzory kultury zdrowotnej jako wyzwanie dla edukacji

Anna Gaweł

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2017 | Abstrakt | s. 239-253

Rozważania skupiają się na edukacyjnych aspektach kształtowania kultury zdrowia. Autor zakłada, że kultura zdrowia leży w rzeczywistości edukacyjnej. Odwołując się do psychologicznych i socjologicznych podejść do kultury, autor pokazuje kulturowe odniesienia do zdrowia jako wartości oraz znaczenia przypisywane ciału ludzkiemu we współczesnej kulturze i próbuje zdefiniować pojęcie kultury zdrowia. Na podstawie analizy informacji medialnych dotyczących ciała i zdrowia autor stwierdza, że obecnie tylko edukacja może chronić człowieka przed negatywnymi skutkami socjalizacji dla jego zdrowia i prawidłowego rozwoju. Autor podkreśla rolę edukacji zdrowotnej w procesie kształtowania świadomości zdrowotnej i stwierdza, że jej skuteczność wymaga działań edukacyjnych, które przygotowują człowieka do racjonalnego funkcjonowania w przestrzeni medialnej.

2017-12-30



Czasopismo: Chowanna

Rola mediów i edukacji medialnej we współczesnym społeczeństwie

Wacław Strykowski

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 111-122

Jesteśmy uczestnikami rozwoju cywilizacji i społeczeństwa, które określa się jako globalne społeczeństwo informacyjne. W kreowaniu takiego społeczeństwa ogromną rolę odgrywają media i technologie informacyjne. Celem tego artykułu jest określenie charakterystycznych cech społeczeństwa informacyjnego oraz ukazanie roli mediów i edukacji medialnej w jego rozwoju. Edukacja medialna rozumiana jest tu jako uczenie się o mediach i do mediów. Przekształcenie się społeczeństwa industrialnego w informacyjne charakteryzuje kilka zjawisk, które są wynikiem rozwoju cywilizacyjnego. Po pierwsze, w społeczeństwie informacyjnym wytwarzanie i obieg informacji nabiera znaczenia działalności gospodarczej; informacja staje się kategorią ekonomiczną — substytutem surowców i siły roboczej. Większość dochodu narodowego brutto powstaje w obrębie ogólnie rozumianego sektora informacyjnego. Po drugie, wszelkie formy aktywności społecznej: produkcja, polityka, finanse, obronność, nauka, kultura, edukacja, turystyka itd., wspierane są techniką i technologiami informacyjnymi. W związku z tym do funkcjonowania społeczeństwa informacyjnego potrzebna jest globalna infrastruktura techniczna, organizacyjna i legislacyjna jako baza materialna. Szczególną rolę odgrywają tutaj media elektroniczne, które pozwalają na szybki przepływ informacji i wiedzy, a także sprawiają, że nasza praca jest szybsza i bardziej wydajna. Po trzecie, istotnym warunkiem tworzenia społeczeństwa informacyjnego jest uruchomienie odpowiednich procesów edukacyjnych. Chodzi zwłaszcza o powszechną edukację informatyczną i medialną. Ludzie, którzy nie posiądą kompetencji z tego obszaru, znajdą się w niebezpieczeństwie, gdyż nie będą przygotowani do pracy, do nauki i do codziennego funkcjonowania w życiu publicznym.

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Leśne przedszkola jako sposób przeciwdziałania zespołowi deficytu natury

Magdalena Christ

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 199-218

W artykule poruszono kwestię kryzysu w relacjach człowiek-natura. Odwołując się do wyników badań innych autorów, ujawnia on niebezpieczeństwa alienacji człowieka od środowiska, a także pozytywne skutki kontaktu człowieka z naturą. Dowodzi to, że istnieje potrzeba wprowadzenia edukacji ekologicznej już w przedszkolach. W artykule przedstawiono ideę i funkcjonowanie leśnych przedszkoli w Polsce. Materiał empiryczny, który zainspirował zaprezentowane w nim refleksje, został zebrany podczas wizyty studyjnej w przedszkolu leśnym „Puszczyk” w Białymstoku. Wizyta obejmowała obserwację uczestniczącą i kilka wywiadów z nauczycielem pracującym z dziećmi. W artykule znajduje się również odniesienie do ankiety dotyczącej opinii respondentów na temat idei leśnych przedszkoli.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja dorosłych w ponowoczesnym świecie

Józef Kargul

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2003 | Abstrakt | s. 194-202

Artykuł zajmuje się problematyką andragogiki współczesnego świata – wyzwań stojących przed edukatorami dorosłych oraz ich podopiecznych, którzy po zakończonej edukacji muszą odnaleźć się w nowoczesnym świecie. Studiując andragogiczne rozprawy dotyczące edukacji dorosłych, raporty oświatowe rysujące przed nauczycielem dorosłych „nowe” zadania, kreowane przez pedagogów sylwetki nauczyciela przyszłości, nie można oprzeć się refleksji, że większość autorów preferuje technologiczny model pracy dydaktycznej z uczącymi się dorosłymi, szczegółowo opisany przez M. Malewskiego. Zasadniczym zadaniem nauczyciela dorosłych wedle tego modelu jest „≫wlewanie przez lejek≪ gotowej, niesproblematyzowanej wiedzy do pustych krypt umysłów słuchaczy oraz odzwierciedlenie w ich świadomości obrazu świata, w którym przyszło (przyjdzie) im żyć i pracować. Obraz ten jest prezentowany jako system naturalnie istniejących instytucji społecznych, norm moralnych oraz procedur postępowania i najlepszych, bo uświęconych tradycją praktyk społecznych. Poznając obiektywne i niezmienne prawa rządzące jego funkcjonowaniem, jednostka zdobywa lub podwyższa posiadane kompetencje społeczne”. Tak zarysowana wizja edukacji w centrum uwagi stawia nauczyciela dorosłych, który wypełnia społeczną misję, składająca się z rozlicznych zadań i z góry określonych funkcji, spośród których andragodzy najczęściej wymieniają: dydaktyczną, wychowawczą innowacyjną, środowiskową, badawczą, opiekuńczą, socjalizacyjną.

2003-06-30



Czasopismo: Chowanna

Etyka i kształcenie. O integralności doświadczenia pedagogicznego

Rafał Godoń

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2016 | Abstrakt | s. 89-99

Artykuł porusza kwestię problematycznego charakteru relacji między etyką a edukacją. Kluczowym pojęciem, które poddano analizie i interpretacji, jest etyka pedagogiczna. Autor stawia pytanie o faktyczne znaczenie tego terminu i sugeruje, że nie każda koncepcja etyki pedagogicznej może być rzeczywiście konstruktywna we współczesnej praktyce edukacyjnej. Termin ten jest interpretowany w dwóch perspektywach, które wywodzą się z innych koncepcji filozoficznych. Pierwsza z nich pochodzi od koncepcji człowieka duchowego, zaproponowanej przez czeskiego filozofa Jana Patočkę. Druga zaś czerpie z koncepcji „rozmowy ludzkości” Michaela Oakeshotta. Ostatnia część zawiera kilka refleksji dotyczących wpływu etyki na rozumienie doświadczenia edukacyjnego.

2016-06-30



Czasopismo: Chowanna

Henry A. Giroux, Lech Witkowski: Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej. Przedmowa Zbigniew Kwieciński. Posłowie Tomasz Szkudlarek. Aneks Zbyszko Melosik, Bogusław Śliwerski. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2010, 525 s

Julita Orzelska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | s. 357-362

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Człowiek – edukacja – wartości w dobie kultury wizualnej. Przedmowa

Beata Mazepa-Domagała

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2015 | Abstrakt | s. 15-16

Artykuł wstępny do części monograficznej najnowszego numeru „Chowanny” (pod redakcją Beaty Mazepy-Domagały) zatytułowanej: „Kultura wizualna – konteksty edukacyjne”, której główną tezą jest przeświadczenie, że kultura wizualna to nie same obrazy, lecz przede wszystkim nowoczesna skłonność do obrazowania lub wizualizowania egzystencji, a poddanie naukowemu rozpoznaniu wszelkich obrazów znajdujących się w przestrzeni społecznej oraz wszelkich widzialnych przejawów życia społecznego – w przekonaniu, że obrazy stanowią okno, przez które widzimy rożne społeczne konteksty – stanowi swoistą interpretację tego, co wizualne, w kategoriach życia codziennego. Zgromadzone w części monograficznej teksty ukazują wieloaspektowość relacji kultury wizualnej w światoobrazie współczesności.

2015-12-30



Czasopismo: Chowanna

Dziecko uzdolnione muzycznie w edukacji. Specyfika kształcenia i opieki

Mirosław Kisiel

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 159-177

Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszym opracowaniu są uzdolnienia muzyczne postrzegane jako istotny problem współczesnej edukacji w kontekście społeczeństwa wiedzy. Materiał przedstawia specyfikę kształcenia artystycznie uzdolnionego dziecka w szkole. Przeanalizowano wybrane instytucje oraz ich możliwości edukacyjne w zakresie działalności artystycznej i wychowawczej. Dokonano oceny pozytywnych i negatywnych odczuć związanych z edukacją muzyczną dzieci. Opracowano propozycje działań pedagogicznych przydatnych w pracy edukacyjnej nauczycieli i opiekunów.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Filozofie - vychova a vzdeiani J.A. Komensky a jeho vztaha zajem o dospeleho ćloveka

Jiři Pavlů

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 171-182

The essay is an attempt to connect the relationships between philosophy, upbringing, and education, which the author aims to compare while presenting the ideas of certain philosophers in the context of the history of philosophy. It also addresses issues related to the formation of a person through upbringing and education. The term "philosophy" comes from the Greek philo-sophia, meaning "love of wisdom." In a significant translation of the Greek original, philia refers to a feeling toward something, a focus on something. Philia represents love in the sense of affection, while sophia means wisdom. Philosophy as a discipline originates from ancient Greece in the 7th century BCE when thinkers began to explore the world freely, independently of mythology and religion, relying solely on human reason. According to Masaryk’s essential dictionary, philosophy is defined as a "kindness toward wisdom" and is primarily the result of systematic thinking about facts and expanding knowledge, for example, concerning the essence of matter, life, development, space, and truth. In the Concise Philosophical Dictionary, philosophy is described as "a science that seeks answers to the most fundamental problems concerning the world, knowledge, and individuals."

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

Znaczenie diagnozy gotowości szkolnej w zakresie matematyki w kontekście diagnozy umiejętności matematycznych po klasie I

Magdalena Marekwia , Irena Polewczyk

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 131-148

Artykuł poświęcony jest badaniu edukacji matematycznej i gotowości szkolnej dzieci na początku pierwszej klasy szkoły podstawowej. Przeprowadzone badania skupiały się na poszukiwaniu zależności między gotowością szkolną dziecka na początku nauki szkolnej a jego umiejętnościami matematycznymi po pierwszej klasie. Badanie objęło uczniów pierwszej klasy. W trakcie badań autorzy przeprowadzili dogłębną analizę dokumentacji dotyczącej diagnozy gotowości szkolnej oraz przeprowadzili test umiejętności matematycznych na koniec pierwszej klasy. Wszystkie założenia przedstawione w artykule zostały osadzone w odpowiednim teoretycznym kontekście, który wprowadza problem badawczy i umożliwia jego interpretację w odniesieniu do obecnej sytuacji systemu edukacyjnego.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Moralne i edukacyjne konsekwencje intelektualizmu etycznego

Alicja Żywczok

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2016 | Abstrakt | s. 69-87

Artykuł ma charakter polemiczny; autorka krytykuje w nim główne założenia intelektualizmu etycznego, zwłaszcza twierdzenie, że na moralne postępowanie człowieka decydujący wpływ ma jego wiedza na temat wartości moralnych. Zdaniem autorki takie przekonania prowadzą do jednostronnego angażowania sfery mentalnej uczniów we współczesnej szkole. Autorka stawia kilka tez, które rozwija w tekście, w tym następującą: intelektualizm etyczny, pomijając znaczenie ludzkiej woli, emocji i uczuć, w znacznym stopniu utrudnił właściwy proces wychowania moralnego kolejnych pokoleń i zastąpił go edukacją aksjologiczną. Autorka przedstawia liczne przykłady intelektualizmu etycznego, który zdominował polską szkołę, np. uczeń jest postrzegany jako podmiot uczący się, a rzadziej jako podmiot przeżywający różnorodne emocje czy uczucia; infrastruktura szkoły jest stosunkowo dobrze przystosowana do pełnienia funkcji dydaktycznej, a w mniejszym stopniu do realizacji jej funkcji wychowawczych; szczególnie zaniedbane jest przy tym uwewnętrznianie wartości u uczniów. Autorka jest zdania, że do uprzywilejowanych kategorii pedagogicznych należy zaliczyć między innymi sytuację wychowawczą i atmosferę wychowawczą, które ułatwiają proces przyjmowania przez dzieci i młodzież właściwych postaw moralnych.

2016-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja w placówkach penitencjarnych (opinie, interpretacje pedagogiczne)

Natalia Stankowska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 383-390

We współczesnej myśli penitencjarnej minęły już czasy, gdy zakład karny był jedynie miejscem izolacji i budowlą, której architektura świadczyła o oddzieleniu przestępców od przestrzegającego prawa społeczeństwa. Resocjalizacja to proces mający na celu przywrócenie osób łamiących normy społeczne i prawne do środowiska społecznego. Autor podkreśla, że praca resocjalizacyjna z osadzonymi oraz tworzenie im perspektyw na lepszą przyszłość mogą stać się skutecznym środkiem zapobiegania powrotowi do przestępstwa.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Paradygmat edukacji podmiotowej w kontekście analiz modalnościowych

Aleksandra Minczanowska

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 141-151

Pomimo długotrwałego podkreślania podwójnie podmiotowego procesu nauczania i uczenia się (w który powinien być zaangażowany uczeń), zmiany w teorii pedagogicznej zachodzą bardzo powoli. Przyczyny tego zdają się tkwić w możliwościach intelektualnych nauczycieli, ich wiedzy, doświadczeniu, a także motywacji, aspiracjach, postawach i poglądach. W artykule przedstawiono profil współczesnego nauczyciela jako realizatora założeń paradygmatu edukacji subiektywnej. Zawiera on również pewne wskazówki dotyczące postępowania nauczycieli, którzy pragną wdrażać w praktyce zasady tego paradygmatu. Oznacza to, że przedstawione zostały dwa wymiary sfery edukacyjnej: wymiar realistyczny, ukształtowany na podstawie wyników własnych badań nad praktyczną realizacją założeń wspomnianego paradygmatu. Drugi wymiar to potencjalna sfera edukacyjna, ukazana poprzez sformułowanie dyrektyw, nakazów i konieczności związanych z postępowaniem nauczycieli, jeśli pragną oni wcielić w życie zasady subiektywnego paradygmatu edukacyjnego. Biorąc to pod uwagę, kontekst modalny zagadnień przedstawionych w artykule jest oczywisty. Wprowadzane zmiany w wielu przypadkach okazują się powierzchowne, realizowane jedynie częściowo, czyli w sposób niespójny i chaotyczny. Można sądzić, że stworzenie miłej atmosfery, uśmiech czy życzliwy gest wobec uczniów wystarczą do rozwiązania problemu. To jednak za mało. Współczesna wiedza o tym, że należy być dla siebie „miłym i pomocnym”, podkreśla fakt, że człowiek staje się kimś, gdy staje się sobą. Wówczas proces edukacji staje się jednocześnie nieustannym doświadczeniem, poszukiwaniem i tworzeniem własnej osobowości. W takim procesie postawy nauczycieli wobec uczniów nie mogą pozostać niezmienne.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Przekaz wizualny na temat edukacji w polskim dyskursie prasowym

Justyna Dobrołowicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2015 | Abstrakt | s. 219-231

Celem niniejszego artykułu jest analiza materiałów wizualnych (o szkole i edukacji), które ukazały się w latach 2009–2010 w 5 polskich tygodnikach opiniotwórczych: „Newsweek”, „Polityka”, „Wprost”, „Przegląd”, „Gość Niedzielny”. Język wizualny rozumiem przeze mnie jako język dyskursu. Analizując teksty w języku wizualnym, zastosowałam jedną z metod – analizę dyskursu. Powód jest jeden: taka jest opinia badaczki zajmującej się problematyką dyskursu, R. Wodak. Zwraca ona uwagę na fakt, że obserwujemy wiele nowych tekstów, które są połączeniem elementów pisanych i wizualnych. Powód tego faktu jest jeden – wykładniczy rozwój nowych technologii. Obserwujemy wiele interakcji między elementami wizualnymi a znaczeniami pisanymi. Co więcej, elementy wizualne mają ogromny wpływ na znaczenia pisane. Nie możemy ignorować tego faktu w analizie.

2015-06-30



Czasopismo: Chowanna

Prezentacja informacji o otaczającym świecie w czasopismach dla dzieci przedszkolnych

Alina Budniak

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 145-158

Społeczeństwo informacyjne wymaga nieustannego poszukiwania, uczenia się, rozumienia i wykorzystywania wiedzy z różnych dziedzin. Rola rodziny i instytucji edukacyjnych polega na przygotowaniu dzieci do uczenia się i zdobywania wiedzy z różnych źródeł poprzez rozwijanie umiejętności selekcji, rozumienia i internalizacji informacji. Dlatego już od najmłodszych lat dzieci są konfrontowane z różnorodnymi przekazami o świecie, dostosowanymi do ich rozwoju psychofizycznego. Artykuł przedstawia metody prezentowania informacji stosowane w czasopismach dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz podejmuje próbę oceny możliwości ich wykorzystania w edukacji przedszkolnej.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Martha C. Nussbaum: W trosce o człowieczeństwo Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Przekł. A. Męczkowska. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej 2008, ss. 321 ISBN 978-83-89518-64-4 [recenzja]

Beata Pituła

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | s. 279-281

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Problem Thanatosa: bariery i pożytki andragogicznej refleksji o śmierci

Krzysztof Maliszewski

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2005 | Abstrakt | s. 148-156

Jednym z najistotniejszych rysów kondycji ludzkiej - o czym zwykli przypominać zwłaszcza filozofowie egzystenqi - jest świadomość skończoności. Człowiek wie, że wydany został ślepym zjawiskom przyrodniczym i musi umrzeć. Wie, że w trakcie swego kruchego żywota zdany jest na skonstruowany przez społeczność świat, w którym nie sposób na niczym polegać, bogactwa bowiem rozpływają się, władza w każdej chwili może runąć lub zabić, a bliscy narażeni są na chorobę, szaleństwo i zgon. Blaise Pascal przedstawił to alegorycznie: „Wyobraźmy sobie gromadę ludzi w łańcuchach, skazanych na śmierć; co dzień kat morduje jednych w oczach drugich, przy czym ci, którzy zostają, widzą własną dolę w doli swoich bliźnich i spoglądając po sobie wzajem z boleścią, a bez nadziei, czekają swojej godziny. Oto obraz doli ludzkiej”. Perspektywa niechybnego kresu wprowadza w życie nieusuwalny cień, bezlitośnie powracający problem. Myślenie o śmierci ma charakter wielokierunkowy. Filozofia i teologia poddają badaniu genezę i sens śmierci oraz sferę ideowych konfliktów z nią związanych. Teoria sztuki analizuje obrazy (symbole) agonii i życia pośmiertnego. Nauki biologiczno-medyczne poszukują granicy życia, a także opisują mechanizmy starzenia się organizmu. Lingwistyka zajmuje się interpretacją komunikatów i dyskursów o śmierci.

2005-12-30



Czasopismo: Chowanna

O tym, co stałe, w zmieniającej się rzeczywistości edukacyjnej, czyli o edukacji polonistycznej dzieci najmłodszych tak samo, a jednak inaczej

Małgorzata Mnich

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 93-114

Kolejna reforma edukacji zmusza wszystkich pracowników systemu edukacji do nauki nowych przepisów ministerialnych, nowego programu nauczania, zmian w zakresie treści edukacyjnych oraz nowych podręczników. Warto jednak zastanowić się, czy te zmiany są rzeczywiste, czy pozorne, jak kształcić nauczycieli najmłodszych uczniów w obliczu ciągłych reform szkolnictwa wyższego oraz z jakich perspektyw pokazywać priorytety edukacji. Artykuł ten jest próbą odniesienia wiedzy akademickiej na temat funkcjonowania mózgu do sposobów pracy zaproponowanych podczas zajęć z najmłodszymi uczniami w ramach nauczania filologii polskiej oraz przygotowaniem nauczycieli do nauczania w szkole jutra. Refleksje te zostaną poparte postulatami neurodydaktyki, która wskazuje na potrzebę innego uczenia się przez dzieci zwane tubylczymi cyfrowymi lub cyfrowymi imigrantami, oraz teorią pięciu umysłów Howarda Gardnera.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Nowe media w edukacji Red. Tadeusz Lewowicki, Bronisław Siemieniecki Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2012, ss. 265, ISBN 978-83-7780-327-1

Tomasz Huk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | s. 367-371

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Rozumienie emocji a kształtowanie kompetencji interpersonalnych. Praca w formule ekspresyjnych działań biblioterapeutycznych

Anna Bautsz‑Sontag

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 245-263

Artykuł przedstawia wybrany aspekt badań przeprowadzonych metodą eksperymentalną, w których autorka sprawdzała, czy działania ekspresyjnej biblioterapii wpływają na rozumienie istoty emocji przez dzieci w wieku szkolnym. Zakładając, że relacja edukacyjno-terapeutyczna to relacja dwóch osób, które stają wobec siebie w sytuacji odsłaniania własnego oblicza — swojego „ja”, autorka analizuje jakość tej relacji, osadzając ją w kontekście działań biblioterapeutycznych o charakterze ekspresyjnym.
Odsłanianie „twarzy” dokonuje się poprzez coraz głębsze poznawanie siebie i Innego. Wybrane wyniki badań wskazują, że głębsze poznanie siebie, wynikające z lepszego rozumienia istoty emocji — zwłaszcza poprzez doskonalenie wiedzy i doświadczenia w zakresie emocji takich jak „współczucie” — przekłada się na poprawę relacji społecznych. Oznacza to, że zmiana zachodzi nie tylko w obszarze intrapersonalnym, ale również interpersonalnym.

2011-06-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna oraz rozrywka w beskidzko-śląskiej powieści Ewy Lach dla dzieci i młodzieży Na latającym dywanie

Adrian Uljasz

Język: PL | Data publikacji: 25-05-2022 | Abstrakt | s. 1-7

Powieść Ewy Lach Na latającym dywanie to utwór, którego fabuła oparta jest na motywie podróży w czasie. Książka ma trwałą wartość z uwagi na walory rozrywkowe, edukacyjne i kształcąco-wychowawcze. Dużą rolę odgrywa w niej tematyka i sceneria regionalna – beskidzko-śląska oraz górnośląska. Autorka w większym stopniu niż wiedzę historyczną popularyzuje konwencje literackie i filmowe – western, Baśnie tysiąca i jednej nocy, powieść historyczno-sensacyjną, a także fantastykę, w tym fantastykę naukową. Promuje w ten sposób wśród odbiorców czytelnictwo oraz uczestnictwo w kulturze masowej. Książka dotąd miewa czytelników.

2022-05-25



Czasopismo: Chowanna

(Nie)koniecznie realizm – uwagi krytyczno-afirmatywne do perspektywy realistycznej w pedagogice

Krzysztof Maliszewski

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2016 | Abstrakt | s. 217-230

„Rzeczywistość” jest ważną kategorią myślenia pedagogicznego. Edukacja generuje dziś ogromne ilości symulacji. Jednak realizm jako stanowisko epistemologiczne – przynajmniej w niektórych przypadkach – nie jest w stanie sprostać tej kategorii. Tekst pokazuje dysfunkcjonalność sporów i recenzji w naukach humanistycznych (w tym w pedagogice), które są prowadzone zgodnie z dualistycznym podziałem podstaw epistemologicznych w filozofii między realizmem a idealizmem. Paradoksalnie może to zniechęcić do zainteresowania rzeczywistością jako kluczową kategorią dla edukacji i myśli pedagogicznej. Tradycja realizmu jest warta ponownego przeczytania i poszukiwania jej potencjału, ale nie może to oznaczać budowy muzeum pośród debat w naukach humanistycznych. Trzeba otworzyć realizm na dialog i doświadczenie.

2016-12-30



Czasopismo: Chowanna

XXX Letnia Szkoła Młodych Pedagogów: Pułapki badań nad edukacją Katowice–Wisła, 12–16 września 2016 roku. Sprawozdanie

Izabella Kust

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | s. 335-339

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Wykształcenie matki jako czynnik różnicujący rodzicielskie strategie rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i zdolności dzieci

Joanna Łukasiewicz-Wielba , Alicja Baum

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2014 | Abstrakt | s. 301-319

W artykule przedstawiono wyniki częściowych badań poświęconych strategiom rodzicielskim rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i uzdolnień dzieci w wieku przedszkolnym. Przyjęto założenie, że to matki są tymi, które przede wszystkim rozwiązują i podejmują działania istotne dla edukacji dzieci, a także rozpoznawania i zaspokajania ich potrzeb percepcyjnych. W związku z tym w artykule poszukiwano odpowiedzi na pytanie „W jaki sposób wykształcenie matek różnicuje sposoby rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i uzdolnień dzieci w rodzinach?”

2014-12-30



Czasopismo: Chowanna

Edukacyjno‑pedagogiczne konteksty społecznego wymiaru choroby

Ewa Syrek

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 55-68

W artykule przeanalizowano wybrane wymiary choroby — medyczny, psychologiczny i społeczny. Omówiono teorię roli społecznej człowieka chorego w świetle prac T. Parsonsa oraz przedstawiono koncepcję choroby w kontekście pojęć dewiacji społecznej i stygmatyzacji. Zaprezentowano interpretacje A. Schulza i M. Douglas. Uwzględniono także specyfikę choroby przewlekłej oraz działania edukacyjne pomocne w pracy z osobami przewlekle chorymi (w szczególności dziećmi i młodzieżą). Przedstawiono wybrane konsekwencje chorób przewlekłych dotykających młodzież w wieku szkolnym oraz kierunki wspierania rozwoju uczniów, ich zdrowia i edukacji. W kolejnej części artykułu wskazano wybrane inicjatywy agencji Unii Europejskiej związane z promocją zdrowia obywateli oraz zadania uwzględnione w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2007—2015.

2012-06-30



Czasopismo: Chowanna

Gerald L. Gutek: „Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji”. Przekład: Anna Kacmajor, Agata Sulak, posłowie: Bogusław Śliwęrski. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003, ss. 348

Cezary Marasiński

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2003 | Abstrakt | s. 192-196

Recenzja

2003-12-30



Czasopismo: Chowanna

Kategoria duchowości w pedagogice kontemplatywnej

Marta Znaniecka

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2016 | Abstrakt | s. 195-211

Niniejszy artykuł wpisuje się w projekt dotyczący śladów obecności kategorii duchowości w edukacji. Celem niniejszego tekstu jest przybliżenie koncepcji edukacji kontemplatywnej, która w polskiej literaturze przedmiotu jest mało znana pedagogice głównego nurtu. Pedagogika kontemplatywna w specyficzny sposób odnosi się do kategorii duchowości. Inicjuje ona istotną zmianę, dzięki której duchowość staje się żywą kategorią w procesie edukacji, przestaje funkcjonować w dyskursie pedagogicznym jako pojęcie mgliste i mało wyraziste, a zostaje podjęta na gruncie praktyki edukacyjnej.

2016-06-30



Czasopismo: Chowanna

Zmiana stopnia pewności podmiotu względem posiadanych i odbieranych w toku kształcenia informacji (wybrane aspekty analizy samorzutnych pytań i stwierdzeń uczniów klas młodszych)

Beata Oelszlaeger

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 221-238

W artykule autorka wskazuje na spontaniczne pytania i wypowiedzi uczniów w edukacji wczesnoszkolnej jako na swego rodzaju odzwierciedlenie celów i treści nauczania. Oba te typy wypowiedzi opisano z odniesieniem do obecności modalności w stopniu pewności siebie podmiotu co do wcześniej posiadanych informacji i informacji pozyskanych w toku zajęć. Metody analizy danych przedstawiono przez pryzmat elementów działań edukacyjnych – obiektów, do których uczniowie odwołują się w swoich pytaniach lub wypowiedziach. Dane do analizy pozyskano za pomocą obserwacji w klasie przeprowadzonej w pierwszej i trzeciej klasie szkoły podstawowej.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Nauczanie śpiewu indywidualnego w szkole muzycznej I stopnia – repertuar, zalety, wskazówki metodyczne

Paulina Wójcik-Ilnytska

Język: PL | Data publikacji: 28-06-2024 | Abstrakt | s. 1-19

This article deals with the problem of individual vocal training of children and adolescents in first- degree music school. The author considers the choice of repertoire to be of crucial importance in the learning of singing at this stage of education, as it determines the development of a student’s interest in singing, his/her progress and often the choice of his/her further artistic path. The selection of repertoire for children should take into account many issues, including the maturity of the child’s vocal tract and its emotional and musical development, which determines the achievement of correct emission and musical interpretation. It is also important to get children interested in performing the songs of Polish composers; the author of the article presented repertoire items that can be used in vocal work with children under the age of 16. In discussing the issue of individual singing lessons in first degree music schools, the issues of voice emission and interpretation of vocal works by young performers, as well as the impact of singing lessons on the development of musical abilities of children and adolescents are also included.

2024-06-28



Czasopismo: Chowanna

Edukacja matematyczna małego dziecka w wychowaniu przedszkolnym i nauczaniu początkowym z perspektywy czterdziestolecia Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Irena Polewczyk , Ewelina Kawiak

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 111-124

The aim of the article is to present the achievements of the employees of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy in mathematical education over forty years of its functioning.. Mathematics is a particularly important area of teaching a young child, which builds the basis for later education and largely determines its success or failure. It is a subject that is difficult by its very nature, and its hierarchical structure means that each element must be well mastered. That is why it is so important to train the teachers of kindergarten and primary education so that they can build a good basis for teaching this subject.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Kultura w roli edukatora społecznego (na przykładzie sztuki teatralnej) Trudna lekcja historii zapomnianej, niezrozumianej czy nieakceptowanej

Agata Rzymełka-Frąckiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2015 | Abstrakt | s. 65-75

Obecnie odradzające się zainteresowanie społecznościami lokalnymi wywołało dyskusje na temat rosnącego znaczenia edukacji regionalnej. Celem tej edukacji jest zapoznanie uczniów z podstawową wiedzą na temat historii ich przodków, miejsca i regionu, w którym żyją i się uczą. Kultura, tj. spektakle teatralne i film, staje się zarówno cennym wsparciem, jak i uzupełnieniem tego procesu.

 

2015-06-30



Czasopismo: Chowanna

Społeczny wymiar kształcenia gerontologicznego — aspekt teoretyczno-praktyczny

Agata Chabior

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 234-246

Artykuł odnosi się do edukacji gerontologicznej w obszarze kształcenia akademickiego studentów różnych specjalności, licznej grupy pracowników służb społecznych oraz zespołów specjalistycznych. Tekst przedstawia społeczne uwarunkowania edukacji gerontologicznej, precyzyjnie opisując nie tylko proces starzenia się społeczeństw, ale także zjawiska takie jak marginalizacja społeczna i dyskryminacja ze względu na wiek. Artykuł odnosi się również do praktycznego wymiaru edukacji gerontologicznej, wskazując na jej podstawowe kierunki.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Wychowanie pokolenia ekranów dotykowych na przykładzie matczynego opisu aktywności dziecka dwuletniego

Tomasz Huk

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 51-63

Artykuł przedstawia wyniki badania przeprowadzonego przez autora w 2017 roku, dotyczącego rozwoju „pokolenia ekranu dotykowego” na przykładzie opisywanej przez matkę aktywności dwuletniego dziecka. Analiza jakościowa pokazała, że w wychowaniu rodzinnym smartfon jest najczęściej używanym przez dwuletnie dziecko narzędziem. To medium nie jest nadmiernie wykorzystywane w zabawie, chociaż dla dziecka pozostaje bardzo atrakcyjne i kuszące. Dodatkowo wyniki badań pokazują, że smartfon może pełnić funkcję edukacyjną w wychowaniu dwuletniego dziecka, a jego użytkowanie szybko staje się nawykiem.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Józefa Bałachowicz: Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP 2009, ss. 335, ISBN 978-83-61121-07-7

Małgorzata Suświłło

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2013 | s. 351-358

2013-12-30



Czasopismo: Chowanna

Dwa wymiary bezradności społecznej jako wskaźniki (utraty) jakości życia osób z lekkim upośledzeniem umysłowym

Zenon Gajdzica

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2008 | Abstrakt | s. 83-95

Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji grupy społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Zjawisko bezradności społecznej, rozpatrywane w dwóch wymiarach, jest narzędziem analizy tej sytuacji. Pierwszy wymiar jest zawarty w paradygmacie postrzegania obiektywnego (pomiar i opis), drugi wprowadza wymiar subiektywny i mieści się w paradygmacie postrzegania subiektywnego, wyrażanego w odczuciach badanych.

2008-06-30



Czasopismo: Chowanna

Oddział klasowy dla dzieci ze spektrum autyzmu a problemy integracji społecznej – na przykładzie ogólnodostępnej szkoły podstawowej w Rzeszowie

Tomasz Gosztyła , Aneta Lew-Koralewicz , Magdalena Ślęczkowska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2019 | Abstrakt | s. 211-229

Oceniono klasę dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) w publicznej szkole w Rzeszowie w Polsce. Zagadnienia, które zostały poruszone, dotyczą procesu edukacyjnego i terapeutycznego, integracji społecznej dzieci z ASD, postaw nauczycieli zatrudnionych w szkole wobec integracji szkolnej dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz oceny tego rozwiązania przez rodziców dzieci z autyzmem. W badaniu wzięło udział 33 nauczycieli pracujących w szkole oraz dwie matki uczniów z ASD, obecnie uczęszczających do trzeciej klasy. Uzyskane wyniki pokazują pozytywne nastawienie nauczycieli do integracji szkolnej dzieci z ASD oraz ogólną satysfakcję rodziców z funkcjonowania klasy; dostarczają również ogólnego zarysu obszarów wymagających poprawy lub szczególnej uwagi. Ponadto wyniki podkreślają, jak ważne jest, aby rodzice zapewnili swoim dzieciom miejsce w głównym nurcie życia społecznego szkoły.

2019-06-30



Czasopismo: Chowanna

Dobre wychowanie jako kategoria modelująca codzienne życie – kontekst indywidualny i społeczny

Teresa Wilk

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2016 | Abstrakt | s. 193-215

Niniejszy artykuł stanowi próbę zwrócenia uwagi społeczeństwa na wartość i rolę dobrego wychowania w życiu codziennym. Uświadomienie sobie jego roli zarówno jako czynnika modelującego, jak i determinującego jakość zadań oraz zdolność do ich wykonywania, realizacji aspiracji i potrzeb wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla procesu wychowania. Warto również zauważyć, że edukacja i wypracowanie dobrego modelu wychowania – w procesie edukacji i socjalizacji – zapewniają jednostce na każdym etapie życia korzyści, z których będzie mogła czerpać przez całe życie. Dobre wychowanie jest wartością autoteliczną i instrumentalną, która służy jednostce i całemu społeczeństwu. Biorąc pod uwagę społeczną użyteczność dobrego wychowania, warto podnosić świadomość we wszystkich środowiskach edukacyjnych odpowiedzialnych za wychowanie i edukację młodego pokolenia, aby stało się ono dojrzałe.

2016-12-30



Czasopismo: Chowanna

Ciało w kulturze wizualnej – wybrane konteksty

Karina Leksy

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2015 | Abstrakt | s. 185-198

Współczesny człowiek jest narażony na niezliczone obrazy, głównie produkty kultury popularnej. Ich odbiór zazwyczaj nie wymaga dużego wysiłku intelektualnego; treści wizualne są łatwo przyswajane przez masowego odbiorcę. Dominuje w nich ciało, którego „kształt” jest determinowany przez procesy społeczne i kulturowe. Wielokrotna ekspozycja na obrazy idealnego ciała propagowane przez kulturę zachodnią powoduje, że obraz ten jest internalizowany i postrzegany jako model, zwłaszcza przez młodzież. W konsekwencji młodzi ludzie definiują i oceniają siebie poprzez wygląd swojego ciała, jednocześnie podejmując wiele wysiłków, aby ten wygląd i prezentację społeczną poprawić. Takie zachowanie może jednak powodować różnorodne negatywne konsekwencje zarówno dla jednostki, jak i społeczeństwa. Świadomość autorki, że obrazy ciała prezentowane przez media zazwyczaj nie odzwierciedlają rzeczywistości, skłania ją do podkreślenia potrzeby opracowania strategii edukacji medialnej, promującej krytyczną interpretację i ocenę relacji wizualnej.

2015-12-30



Czasopismo: Chowanna

Znaczenie szkolnej edukacji medialnej w kontekście rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy

Monika Frania

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2012 | Abstrakt | s. 301-312

Artykuł analizuje wyniki badań empirycznych i stanowi próbę refleksji nad potrzebą edukacji medialnej w szkołach w kontekście budowania społeczeństwa wiedzy. Opinie dyrektorów szkół oraz młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych województwa śląskiego potwierdzają rozbieżności pomiędzy chęciami, możliwościami a rzeczywistą realizacją edukacji medialnej. Poszukiwania odpowiedniej formy edukacji medialnej trwają zarówno w polskim, jak i europejskim systemie oświaty.

2012-12-30



Czasopismo: Chowanna

Modele współpracy bibliotek szkolnych i pedagogicznych na rzecz edukacji ustawicznej nauczycieli bibliotekarzy

Hanna Langer , Agnieszka Bajor

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 111-126

W artykule przedstawiono cztery podstawowe modele współpracy bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Biblioteki te są rozpatrywane jako część systemu, w którym przepływ informacji w znaczącym stopniu decyduje o jakości i profesjonalizmie obsługi użytkowników, wśród których znajdują się wszyscy nauczyciele, uczniowie i inne osoby związane z edukacją. W praktyce bibliotecznej opisane wzorce współpracy są stosowane zazwyczaj w formie hybrydowej, łączącej elementy co najmniej dwóch różnych modeli. Model aktywizujący, zakładający, że biblioteka stymuluje zachowania użytkowników, oraz model reaktywny, w którym biblioteka stara się zaspokoić potrzeby użytkowników, wydają się być najkorzystniejsze.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Płciowość jako kategoria pedagogiczna

Paulina Nowotarska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 303-324

Złożoność zjawiska seksualności powoduje trudności w jednoznacznym zoperacjonalizowaniu tego pojęcia zarówno w naukach społecznych, jak i przyrodniczych. Rozmawiając o seksualności, należy pamiętać, że płeć jest kategorią graniczną – dotyczy zarówno sfery prywatnej, jak i publicznej, a jednocześnie występuje na poziomie biologicznym i społeczno-kulturowym. Artykuł skupia się na naturze i znaczeniu seksualności analizowanej w kontekście współczesnej rzeczywistości edukacyjnej. Próba ta ma na celu uczynienie seksualności „mapą rozmaitych sposobów myślenia o edukacji” (J. Rutkowiak), czyli traktowanie jej jako konstruktu, przez pryzmat którego można formułować, omawiać i rozwiązywać problemy edukacji, wychowania i socjalizacji (Z. Kwieciński). Taki sposób pozwoli na wyodrębnienie nowych obszarów analizy związanych z pedagogiką ciała i pedagogiką seksualną. Rozważania pedagogiczne dotyczące seksualności zostaną osadzone w personalistycznym pojęciu człowieka, w szczególności w kontekście holistycznego rozumienia ludzkiej natury.

2018-06-30



Czasopismo: Chowanna

Uwierzyć w siebie. Wyrównywanie szans dzieci zagrożonych marginalizacją

Elżbieta Bielecka , Ewa Kozdrowicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 45-54

Artykuł ma na celu przedstawienie przyczyn oraz konsekwencji nierówności edukacyjnych wśród dzieci i młodzieży zagrożonych marginalizacją. Coroczne badania „Diagnoza społeczna” oraz wyniki PISA potwierdzają, że dysfunkcyjne środowisko rodzinne dziecka (ubóstwo, uzależnienia, przemoc) przyczynia się do trudności w osiągnięciu odpowiedniego poziomu wykształcenia. Edukacja stanowi niezbędne narzędzie w procesie zapewniania dzieciom równych szans i może być wykorzystana w programach uczących młodzież umiejętności, które pomogą im zmienić własną sytuację życiową. Przykładem takich działań jest projekt opisany w artykule, zatytułowany „Przedsiębiorczość na ulicy”, realizowany przez Fundację dla Polski.

2012-06-30



Czasopismo: Chowanna

Odwaga starości

Krzysztof Maliszewski

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2009 | Abstrakt | s. 25-32

Warto sięgać do dziedzictwa starożytności. Marek Tulliusz Cyceron napisał dialog o starości w 44 roku p.n.e., w trudnym momencie swojego życia. W ten sposób chciał odeprzeć atak depresji. W jego filozofii lęk przed starością nie znajduje uzasadnienia. Jesień życia niesie ze sobą liczne zalety — człowiek starszy może czerpać z bogatego doświadczenia, poświęcać się nauce bez przeszkód, prowadzić życie wolne od niepokoju, a w końcu, przez bramę śmierci, wejść do królestwa wielkich przodków i utraconych bliskich. Jednak myśl Cycerona jest próbą zaczarowania rzeczywistości. Thomas de Quincey w Ostatnich dniach Immanuela Kanta pokazał, że siła umysłu filozoficznego przegrywa z bezwzględnym regresem biologicznym. Dopiero świadomość porażki i groźba cierpienia tworzą przestrzeń dla prawdziwej odwagi starości. Zagłuszanie lęku — nawet w najlepszej intencji ocalenia ludzkiej żywotności — odbiera szansę usłyszenia ważnych pytań i jednocześnie osiągnięcia dojrzałości.

2009-12-30



Czasopismo: Chowanna

Wykorzystanie metod Edwarda de Bono w edukacji ogólnotechnicznej - doniesienie z badań

Marcin Musioł

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2003 | Abstrakt | s. 149-160

Wykształcenie ogólnotechniczne, będące częścią wykształcenia ogólnego, wymaga nowych rozwiązań zarówno w obszarze celów i treści, jak i opracowań metodycznych i organizacyjnych. Wymogi te są związane ze zmianami cywilizacyjnymi, np. przechodzeniem od społeczeństwa industrialnego do społeczeństwa informacyjnego, przemianami roli człowieka w systemach pracy zawodowej oraz zmianami w naukach pedagogicznych i psychologii. Wdrożona w roku szkolnym 1999/2000 reforma edukacji wprowadziła znaczne zmiany w kształceniu ogólnotechnicznym, zmniejszając m.in. liczbę godzin techniki. Sytuacja taka zmusza do poszukiwania rozwiązań pozwalających najefektywniej wykorzystywać czas przeznaczony na lekcje techniki. W obszarze tych poszukiwań czołowe miejsce przypada metodom kształcenia. W edukacji ogólnotechnicznej tradycyjnie stosuje się metody praktyczne, których istotą jest uczenie się przez działanie. Są to metody przez wiele lat dopracowywane, a mimo to czasochłonne. Redukcja godzin techniki zmusza do poszukiwania i wdrażania nowych metod kształcenia, wiążących się z działalnością praktyczną uczniów oraz wymaga szerszego wykorzystywania metod opierających się na innych postaciach aktywności uczniów. Szczególną uwagę należy zwrócić na uczenie się przez odkrywanie, które w procesie dydaktycznym jest realizowane podczas stosowania metod kształcenia objętych wspólną nazwą „metody problemowe”. Metody te pozwalają na samodzielne zdobywanie przez uczniów wiedzy, wspomagają kształtowanie ich aktywności twórczej, a to umożliwia stymulowanie ich twórczego myślenia. Psychologowie, zwłaszcza reprezentujący nurt humanistyczny twierdzą, że myśleć twórczo potrafi każdy. W celu podejmowania działań dydaktycznych, obejmujących wykorzystywanie sposobu uczenia się przez odkrywanie, ważniejsze jest jednak twierdzenie o możliwości kształtowania umiejętności twórczego myślenia. Kształtowanie to, zdaniem Doroty Ciechanowskiej, zależy od bogatej i zróżnicowanej stymulacji.

2003-12-30