„Chowanna” to polskie czasopismo pedagogiczne o interdyscyplinarnym charakterze. Wydawane jest przez Instytut Pedagogiki Uniwerytetu Śląskiego w Katowicach.  Jego podstawowe cele to: 1. łączenie dorobku polskiej myśli pedagogicznej z osiągnieciami krytycznej i zaangażowanej humanistyki współczesnej; 2. tworzenie przestrzeni do prezentacji badań naukowych z zakresu historycznych, filozoficznych, socjologicznych, psychologicznych, kulturoznawczych, artystycznych kontekstów wychowania.

Pismo zostało powołane do istnienia w 1929 roku jako periodyk Instytutu Pedagogicznego w Katowicach (grono redaktorów prowadzących tworzyli uczeni uznawani dziś za klasyków pedagogiki, na przykład: Zygmunt Mysłakowski, Henryk Rowid, Józef Pieter). Tytuł nawiązuje do znanego z mitologii słowiańskiej imienia bogini-opiekunki oraz do monumentalnego i fundacyjnego dla zaawansowanej polskiej myśli pedagogicznej dzieła Bronisława Ferdynanda Trentowskiego Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży (1842 r.).

Profil czasopisma to zamierzone odwołanie do dialektycznej oraz osadzonej głęboko w języku polskim, a jednocześnie otwartej na dokonania światowe twórczości Trentowskiego. „Chowanna” pomyślana została jako pograniczne forum wymiany myśli – łączące w badaniach pedagogicznych tradycję (problematyzowaną) z nowoczesnością (wieloraką).

Zespół Redakcyjny chciałby twórczo zachować ugruntowane w historii czasopisma i jednocześnie aktualne w naszej rzeczywistości zakresy tematyczne, ogniskując podejmowane na jego łamach zagadnienia wokół następujących – ważnych społecznie – kwestii:

  • polska myśl pedagogiczna (w kontekście nowoczesnej humanistyki);
  • rewizja postaw pedagogicznych (w kontekście zmian społeczno-kulturowych);
  • historyczne i współczesne prądy w wychowaniu i edukacji (w kontekście potrzeb nauczycieli i innych podmiotów edukacji);
  • demokracja i wychowanie (w kontekście kryzysu kultury demokratycznej).

Jesteśmy przekonani, że jakość dyskursu edukacyjnego w przestrzeni publicznej w dużej mierze zależy od stopnia recepcji znaczących dokonań teoretycznych, dlatego zamierzamy podjąć próbę rewitalizacji debat wokół ważnych książek – zarówno nowości, jak i dzieł klasycznych. Troska o etykę lektury to jedno z zadań, jakie sobie stawiamy, zapraszając do czytania i komentowania istotnych tekstów.

Chcielibyśmy także – w duchu integralności myślenia o człowieku i jego kształceniu – szerzej otworzyć łamy czasopisma na pogranicze nauki i sztuki. Literackie laboratorium doświadczeń egzystencjalnych, badania z zakresu arts based research, analizy wydarzeń kulturalnych etc. to ważne pole wspomagania podmiotów edukacyjnych w wysiłku przeciwdziałania dehumanizacji.

Czytaj więcej

  • Pedagog
  • BazHum
  • CEEOL - Central and Eastern European Online Library
  • IC Journals Master
  • List PBN - Polska Bibliografia Naukowa
Ostatnio opublikowane
Psychologia bliższa życiu. Podsumowanie
Opublikowane:: 2025-10-21
Brak abstraktu
Przełom przełomów. Dwoistość jako centralna kategoria paradygmatyczna pedagogiki zorientowanej kulturowo w świetle studiów historyczno-teoretyczno-krytycznych Lecha Witkowskiego (Lech Witkowski: Przełom dwoistości w pedagogice polskiej - historia, teoria,
Opublikowane:: 2025-08-22
Recenzja książki Lecha Witkowskiego: Przełom dwoistości w pedagogice polskiej - historia, teoria, krytyka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2013.
Determinanty skutecznego wspierania osób z niepełnosprawnością intelektualną w świetle paradygmatów pedagogiki specjalnej
Opublikowane:: 2024-12-31
Opracowanie zawiera opis czynników determinujących skuteczny proces wspierania osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dokonano analizy i wysunięto refleksje na temat determinantów ulokowanych w...
Potrzeby rozwojowe osób ze spektrum autyzmu w zakresie budowania relacji – zasoby wolontariatu rówieśniczego. Na przykładzie projektów realizowanych w latach 2019–2023 w Lublinie
Opublikowane:: 2024-12-30
Badania wykazują, że osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) doświadczają samotności, ale potrafią budować istotne więzi z rówieśnikami. Mimo trudności w nawiązywaniu relacji, silnie ich...
Dynamika uczestnictwa dzieci sześcioletnich w opartych na poezji dla dzieci zajęciach stymulujących rozwój mowy
Opublikowane:: 2024-12-30
Ćwiczenia oparte na poezji dla dzieci, mającej swoistą strukturę oraz specyficzne rozwiązania językowe, znacząco wpływają na rozwój mowy najmłodszych, mogą zatem być odpowiedzią na zauważalny...

Nr 1-2(60-61) (2023)
Opublikowane: 2025-04-23


ISSN: 0137-706X
eISSN: 2353-9682

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Licencja CC

Licencja CC BY-SA

MNiSW: 20


Logo Społeczna Odpowiedzialność Nauki 2

„Chowanna” (2005–2019)

Digitalizacja i udostępnienie artykułów naukowych z lat 2005-2019 z czasopism Uniwersytetu Śląskiego (2024-2025)

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II.
Wsparcie dla bibliotek naukowych – BIBL/SP/0050/2024/02

logo Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Bazy cytowań
Logo IC
Logo BazHum
Logo CEJSH
Logo CEEOL
Metadata from Crossref logo
Crossref Similarity Check logo
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.