In this volume of the International Journal of Research in E-learning, authors from different countries are trying to answer the following question: what should be the university / school of the 21st century? Among other things, it should be open to innovation – not only in the world of technology, but also in relation to teaching and learning processes. Personalisation of teaching / learning should take place – a student is in the centre of the university / school of the 21st century. Another desirable feature is highly qualified staff, open and prepared for lifelong learning. One of the pillars of preparing new generation specialists should be STEM education, internationalisation of higher education, and mobility.

The present volume includes seven articles gathered in three chapters.

Artykuł poświęcono kwestii wprowadzania edukacji STEM (edukacji w zakresie nauki, techno-logii, inżynierii i matematyki) w procesie uczenia się w instytucjach edukacyjnych. Autorzy analizująrozwój edukacji STEM na Ukrainie, określają poziom gotowości edukatorów do zrozumienia głów-nych zasad edukacji STEM, konkretyzują potrzebę wprowadzenia robotyki do procesu edukacyjnego jako współczesnego i ważnego trendu w edukacji STEM. Zanalizowano pojęcie robotyki edukacyjnej. To umożliwia zidentyfikowanie (na bardzo wczesnym etapie) oraz rozwijanie zdolności technicznych, jak również formowanie ogólnych kompetencji STEM. Przedstawione badanie koncentruje się na interdyscyplinarnym aspekcie edukacji STEM, a szczególnie na wprowadzeniu interdyscyplinarnych powiązań między przedmiotami, które obejmuje edukacja STEM a robotyką w prowadzeniu badańi projektów szkoleniowych. Autorzy przedstawiają przykłady wprowadzenia robotyki do procesu edukacyjnego opierając się na metodzie projektów. Podano opis projektu tworzenia robota Juno Rover w oparciu o platformę Arduino oraz Projekt Poppy realizowany w edukacji szkolnej, który wprowadza otwartą platformę zawierającą rozprowadzane za darmo materiały edukacyjne poświęcone tworzeniu oraz wykorzystaniu robotów tworzonych z wykorzystaniem drukarki 3D.

Temat kodów QR porusza się w kontekście uczenia się z wykorzystaniem aplikacji mobilnych. W artykule przedstawiono inne możliwości wykorzystania tych kodów z podkreśleniem edukacji matematycznej i informatycznej oraz ich metodologii. Kody QR, właściwie umiejscowione, mogąbyć na przykład użyte w tworzeniu informacji zwrotnej dla zarówno uczniów, jak i nauczycieli, jako dodatkowe źródło zadań problemowych w aplikacjach nauczających rozwiązywania problemów lub kartach zadań, lub też jako bramka informacji w grze dydaktycznej. Uczniowie używają smartfonów, by przeczytać wybrany kod QR. Kod odnosi się do katalogu zawierającego pliki z danymi wcześniej przygotowanymi oraz zapisanymi przez nauczyciela lub twórcę materiałów dydaktycznych. Dane te są następnie wykorzystywane zgodnie z instrukcją nauczyciela. Kod QR może również służyć do po-wiązania źródeł dodatkowej informacji na karcie pracy lub otworzyć uczniowi bramkę umożliwiającąewaluację kursu lub wydanie oceny przez instruktora. W artykule przedstawiono przykład takiego podejścia z różnych obszarów matematyki, statystyki oraz baz danych. Na zakończenie omówiono zalety i wady takiego podejścia.

Artykuł dotyczy kwestii wpływu uniwersyteckiego innowacyjnego środowiska edukacyjnego na rozwijanie cyfrowych kompetencji STEM (kompetencji cyfrowych z zakresu nauki, technolo-gii, inżynierii i matematyki) w procesie szkolenia nowego pokolenia nauczycieli. Określono, że innowacyjne środowisko edukacyjne uniwersytetu składa się z zasobów organizacyjnych, eduka-cyjnych, metodologicznych, technologicznych i informacyjnych. Celem takiego środowiska jest rozwój cyfrowych kompetencji STEM u nauczycieli. Zanalizowano główne aspekty wprowadzenia i rozwoju kompetencji STEM w edukacji w różnych krajach świata. Zwrócono szczególną uwagęna funkcjonowanie centrum STEM, które jest podstawą innowacyjnego środowiska edukacyjnego uniwersytetu pedagogicznego. Dokonano podsumowania praktycznego doświadczenia we wprowa-dzaniu edukacji o profilu naukowym, technicznym, inżynieryjnym i matematycznym (STEM) na Narodowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. Wołodymyra Hnatiuka w Tarnopolu na Ukrainie. Zbadano szczególne aspekty wpływu innowacyjnego środowiska edukacyjnego Uniwersytetu na rozwój cyfrowych kompetencji STEM.

Integracja nauczania na odległość oraz technologii komunikacyjnych i informacyjnych stała sięźródłem wielu udogodnień dla uczniów, którzy wcześniej doświadczali problemów z edukacjąz powodu ograniczeń czasowych lub geograficznych. Ponieważ e-learning jest pojęciem nowym i odmiennym, dyskurs dotyczący metodologii nauczania i relacji uczeń-nauczyciel w środowisku e-learningowym wprowadził wiele nowych elementów wartych omówienia i rozważenia. W syste-mie wirtualnym powiązanie komunikacyjne miedzy uczniem a nauczycielem nie jest tak mocne jak w systemie klasycznym. Uczniowie muszą polegać na jednostronnej komunikacji w postaci nagra-nych wykładów, publikowanych ogłoszeń lub informacji zamieszczanych w sieci. Redukowanie luki komunikacyjnej między uczniem a nauczycielem za pomocą MDB (platformy zarządzania dyskusją) jest efektywnym krokiem w zakresie edukacji online podjętym przez Uniwersytet Wirtualny w Paki-stanie. Prezentowane w artykule badania miały na celu zbadanie efektywności MDB jako platformy interakcji między uczniami a instruktorami na Uniwersytecie Wirtualnym w Pakistanie. EfektywnośćMDB mierzono za pomocą analizy liczby MDB wysłanych w ramach danego kursu oraz rodzaju pytań zadawanych za pośrednictwem MDB przez studentów. Przeprowadzono badanie ilościowe, w którym wybrano poprzez losowanie celowe dwa przedmioty z kursu Komunikacji Masowej. Dane zebrano i poddano analizie procentowej, a także zastosowano statystyczny test korelacji, aby stwierdzić, czy istnieje zależność między liczbą uczniów a pytaniami zadawanymi poprzez MDB. Stwierdzono, że chociaż liczba MDB jest niższa od liczby uczniów, którzy zapisali się na kurs, to jednak MDB stanowi efektywną platformę komunikacji między uczniem a nauczycielem. Dzieje się tak, ponieważ uczniowie mogą zadawać pytania odnoszące się do przedmiotu, egzaminów, aktyw-ności w semestrze oraz spraw ogólnych.

Istniejący na ukraińskich uniwersytetach wymóg tworzenia prezentacji multimedialnych wy-kładów oraz ich użycia w procesie nauczania kursu „Metodologia nauczania matematyki” zostałsformułowany na podstawie wyników badań eksperymentalnych. W oparciu o cechy szczególne dyscypliny i specyficzne prawa rządzące postrzeganiem, zrozumieniem oraz zapamiętywaniem in-formacji edukacyjnej przez uczniów, zostały określone wymagania dotyczące wizualnej i dźwiękowej zawartości, a także tekstu zamieszczonego na slajdach prezentacji oraz projektu i sposobu poruszania się po prezentacji. Efektywność zastosowania tych praw została dowiedziona eksperymentalnie. Ustalono, że aby ułatwić postrzeganie informacji przez studentów, slajdy prezentacji nie powinny zawierać dużego obszaru tekstu, tekst powinien być napisany odpowiednią czcionką, odpowiedniej wielkości, nagłówki oraz tekst główny powinny być w kolorach podstawowych. Aby ułatwić zrozu-mienie i zapamiętywanie tekstu, prezentowanej informacji teoretycznej powinno nadać się strukturęschematów kołowych, tabel, diagramów, itd.. Aby pobudzić zainteresowanie uczeniem się, należy wywołać pozytywne emocje poprzez wykorzystanie rysunków obiektów wykonanych w jasnych kolorach, fotografii oraz filmów wspierających lekcje matematyki. Podkreślono, że w celu stworzenia sprzyjających warunków do postrzegania, zrozumienia i zapamiętywania informacji, projekt prezen-tacji powinien wykorzystać jeden styl oraz identyczne kompozycje elementów, na przykład przed-stawienie tego samego typu informacji za pomocą identycznych elementów schematów „SmartArt”.

Żyjemy w czasach zdominowanych przez media, które mają wpływ praktycznie na każdą sferę
naszego życia. W obecnych czasach trudno wyobrazić sobie edukację szkolną bez wykorzystania
nowoczesnych technologii, takich jak komputery czy internet. W kontekście kryzysu ekologicznego
i szeregu zagrożeń z tym związanych, jakie niesie ze sobą współczesna cywilizacja, w tym między
innymi zagrożeń konformizmu czy materializmu, należy przedstawić szereg działań podejmowanych
w edukacji, które mają pomagać dzieciom i ich rodzicom przeciwstawiać się zagrożeniom współczesności.
Internet dzisiaj staje się dobrym narzędziem do eksploatowania informacji.
Artykuł zawiera rozważania teoretyczne na temat istotnych problemów współczesnej cywilizacji
i edukacji człowieka, czyli zagadnień dotyczących ekologii, wykorzystania nowoczesnych technologii
i komunikacji. Autorka skupia uwagę czytelnika na ważnych wartościach w edukacji na rzecz
zrównoważonego rozwoju.
Dzisiejsza młodzież bardzo potrzebuje pomocy, stąd koncepcja modelu edukacji na rzecz zrównoważonego
rozwoju jest niezwykle aktualna, potrzebna i pożądana. Koncepcja ta określona jest
jako proces cierpliwego budowania wnętrza wychowanka poprzez przekazywanie wartości, które
są dorobkiem kultury.
Człowiek tylko w kulturze może żyć życiem prawdziwie ludzkim. Dążymy do prawdy, gdyż
chcemy stworzyć wspólnotę i właśnie interaktywność daje szansę uczestnictwa i realizowania wspólnoty.
Wbrew pesymistycznej wizji, że człowiek podda się maszynie, dochodzimy do wniosku, że
internet daje środowisko możliwości integrowania społeczeństw. Jest to narzędzie – ale nie gwarant.
Jeśli rozpoznamy dobrze internet, to może być dla nas nadzieja.

The 10th edition of the International Scientific Conference DLCC2018:
Theoretical and Practical Aspects of Distance Learning (www.dlcc.us.edu.pl) was held under the theme “E-learning and smart learning environment for preparing the specialists of new generation” and included reports from the IRNet project.
The conference was held on 15–16 October 2018 in Wisła. It was organised by the Faculty of Ethnology and Educational Science at the University of Silesia in
Cieszyn. The co-organisers were: the University of Ostrava (the Czech Republic); the Silesian University in Opava (the Czech Republic); the Constantine Philosopher University in Nitra (Slovakia); the Twente University (the Netherlands); the University of Extremadura (Spain); the Curtin University in Perth (Australia); the Borys Grinchenko Kiev University (Ukraine); the Herzen State Pedagogical University of Russia (Russia); the Dneprodzerzhinsk State Technical University (Ukraine); Ministry of Science and Higher Education, Poland; Polish Pedagogical Association, Branch in Cieszyn; Polish Scientific Association of Internet Education; IADIS – International Association for Development of the Information Society; and SEA – Polish Academic E-learning Association.