Sprawność narracyjna w chorobie alkoholowej
Abstract
Narrative Abilities in Alcohol Use DisorderAlcohol dependence is a chronic disease causing multiple‑system and multiorgan damage. Toxic effects of alcohol on the central nervous system lead to a permanent decrease in the number and size of neurons and neuronal connections, especially in the frontal structures, limbic system and cerebellum, and consequently to cognitive disorders, including executive functions and memory, as well as disorders in the processing of emotional information. The resulting cognitive dysfunctions affect the way in which reality is understood and the ability to present it in linguistic behaviour. Speech disorders in alcohol addicts can be diagnosed by assessing the narrative skills that reflect human knowledge of the world, i.e. the cognitive representation of the world.
Key words: alcoholism, cognitive functions, executive functions, cognitive function disorders, narration, narrative efficiency
References
Bartmiński J., Panasiuk J.: Stereotypy językowe. W: Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2011, s. 368–395.
Bechara A. et al.: Decision‑making deficits, linked to a dysfunctional ventromedial prefrontal cortex, revealed in alcohol and stimulant abusers. “Neuropsychology” 2001, no. 39, s. 376–389.
Bergman H. et al.: Alcohol‑induced cognitive impairment is reversible. Neuropsychological tests but not MRT show improvement after abstinence. “Lakartidn” 1998, no. 95, s. 4231–4236.
Blume A.W., Schmaling K.B., Marlatt G.A.: Memory, executive cognitive function, and readiness to change drinking behavior. “Addictive Behaviors” 2005, no. 30, s. 301–314.
Bochenek A., Reicher M.: Anatomia człowieka. T. 4: Układ nerwowy ośrodkowy. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1981, s. 368.
Bokus B.: Świat fabuły w narracji dziecięcej. Warszawa, Energeia 2000.
Bokus B.: Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji. Kielce, Energeia 1991.
Chomsky N.: Zagadnienia teorii składni. Przeł. I. Jakubczak. Wrocław, Ossolineum 1982.
Crews F.T. et al.: Alcoholic neurobiology: changes in dependence and recovery. “Alcoholism: Clinical and Experimental Research” 2005, no. 29, s. 1504–1513.
Cunha P.J., Novaes M.A.: Neurocognitive assessment in alcohol abuse and dependence: implications for treatment. “Revista Brasileira de Psiquiatria” 2004, vol. 26, s. 23–27.
D’Angelo E., Casali S.: Seeking a unified framework for cerebellar function and dysfunction: from circuit operations to cognition. “Front Neural Circuits” 2012, no. 6, s. 116.
Dao‑Castellana M.H. et al.: Frontal dysfunction in neurologically normal chronic alcoholic subjects: metabolic and neuropsychological findings. “Psychological Medicine” 1998, no. 28, s. 1039–1048.
Drake A.I. et al.: Cognitive recovery with abstinence and its relationship to family history for alcoholism. “Journal of Studies on Alcohol and Drugs” 1995, no. 56, s. 104–109.
Edelman G.M.: Przenikliwe powietrze, jasny ogień. O materii umysłu. Przeł. J. Rączaszek. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy 1998.
Foniatria kliniczna. Red. A. Pruszewicz. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1992.
Gabryelewicz T.: Łagodne zaburzenia poznawcze. „Postępy Nauk Medycznych” 2011, nr 8 (24), s. 688–691.
Goldstein K.: Language and Language Disturbances. New York, Ronald Press 1948.
Grabias S.: Język w zachowaniach społecznych. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2003.
Grabias S.: Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Red. S. Grabias, M. Kurkowski. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2012, s. 15–72.
Grabias S., Kurkowski Z.M., Woźniak T.: Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2002.
Imaging and Alcoholism: A Window on the Brain. “Alcohol Alert” April 2000, no. 47, https://pubs.niaaa.nih.gov/publications/aa47.htm [data dostępu: 2.04.2017]. Por. Techniki obrazowania a alkoholizm. Podglądanie pracy mózgu. Przeł. M. Ślósarska. „Alkohol i Nauka” 2000, nr 9, http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/51‑alkohol‑i‑nauka/263‑techniki‑obrazowania‑a‑alkoholizm‑podgladanie‑pracy‑mozgu.html [data dostępu: 2.04.2017].
Joyce E.M., Robbins T.W.: Memory deficits in Korsakoff and non‑Korsakoff alcoholics following alcohol withdrawal and the relationship to length of abstinence. “Alcohol and Alcoholism” 1993, issue 2, s. 501–505.
Kaczmarek B.: Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka. Lublin, Linea 1993.
Kopera M., Wojnar M., Szelenberger W.: Czynniki wpływające na funkcjonowanie poznawcze u osób uzależnionych od alkoholu. „Alkoholizm i Narkomania” 2011, nr 1 (24), s. 39–52.
Lakoff G., Johnson M.: Metafory w naszym życiu. Przekład i wstęp T.P. Krzeszowski. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy 1988.
Lamendella J.T.: The Limbic System in Human Communication. “Studies in Neurolinguistics” 1977, no. 3, s. 157–222.
Lezak M.: Neuropsychological assessment. New York, Oxford University Press 1995.
Noël X. et al.: Contribution of frontal cerebral blood flow measured by 99mTcbicisate SPECT and executive function deficits to predicting treatment outcome in alcohol‑dependent patients. “Alcohol and Alcoholism” 2002, issue 37, s. 347–354.
Nowakowska K., Jabłkowska K., Borkowska A.: Zaburzenia funkcji poznawczych pacjentów uzależnionych od alkoholu. „Psychiatria Polska” 2007, nr 5 (41), s. 693–703.
Obuchowski K.: Kody orientacji i struktura procesów emocjonalnych. Warszawa, PWN 1970.
O’Neill J., Cardenas V.A., Meyerhoff D.J.: Effects of abstinence on the brain: quantitative magnetic resonance imaging and magnetic resonance spectroscopic imaging in chronic alcohol abuse. “Alcoholism: Clinical and Experimental Research” 2001, no. 25, s. 1673–1682.
Panasiuk J.: Afazja a interakcja. TEKST – metaTEKST – konTEKST. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2012.
Parsons O.A.: Alcohol abuse and alcoholism. W: Neuropsychology for Clinical Practice. Red. S.J. Nixon. Washington DC, American Psychological Press 1996, s. 175–201.
Parsons O.A.: Neurocognitive deficits in alcoholics and social drinkers: A continuum? “Alcoholism: Clinical and Experimental Research” 1998, no. 22, s. 954–961.
Pawłow I.P.: Wykłady o czynności mózgu. Przeł. S. Miller. Oprac. J. Konorski. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1951.
Pfefferbaum A., Desmond J.E., Galloway C.: Reorganization of frontal systems used by alcoholics for spatial working memory: An fMRI study. “Neuroimage” 2001, no. 13, s. 1–14.
Pierucci‑Lagha A., DerouesnÉ C.: Alcoholism and aging. 2: Alcoholic dementia or alcoholic cognitive impairment? „Psychology. Neuropsychiatry” 2003, no. 1, s. 237–249.
Rosenbloom M.J. et al.: Persistent cognitive deficits in community‑treated alcoholic men and women volunteering for research: limited contribution from psychiatric comorbidity. “Journal of Studies on Alcohol and Drugs” 2005, no. 66, s. 254–265.
Ryszkowski A. et al.: Objawy i skutki nadużywania alkoholu. “Journal of Clinical Healthcare” 2015, no. 1, s. 2–6.
Schmahmann J.D., Sherman J.C.: The cerebellar cognitive affective syndrome. “Brain” 1998, no. 121, s. 561–579.
Starowicz‑Filip A. et al.: Rola móżdżku w regulacji funkcji poznawczych – ujęcie neuropsychologiczne. „Neuropsychiatria i Neuropsychologia” 2013, nr 8 (1), s. 24–31.
Sullivan E.V. et al.: Longitudinal changes in cognition, gait, and balance in abstinent and relapsed alcoholic men: relationships to changes in brain structure. “Neuropsychology” 2000, no. 14, s. 178–188.
Tedesco A.M. et al.: The cerebellar cognitive profile. „Brain” 2011, no. 134, s. 3672–3683.
Timmann D., Daum I.: Cerebellar contributions to cognitive functions: a progress report after two decades of research. “Cerebellum” 2007, no. 6, s. 159–162.
Tirapu‑Ustarroz J. et al.: Cerebellar contributions to cognitive process: current advances. “Revista de Neurologia” 2011, no. 53, s. 301–315.
Trzebiński J.: Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: Narracja jako sposób rozumienia świata. Red. J. Trzebiński. Gdańsk, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne 2002, s. 17–42.
Trzebiński J.: Autonarracje nadają kształt życiu człowieka. W: Narracja jako sposób rozumienia świata. Red. J. Trzebiński. Gdańsk, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne 2002, s. 43–80.
Villee C.A.: Biologia. Cambridge, Harvard University Medical School 1977, s. 545.
Woronowicz B.T.: Alkoholizm jest chorobą. Warszawa, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1998.
Woronowicz B.T.: Bez tajemnic o uzależnieniach i ich leczeniu. Warszawa, Instytut Psychiatrii i Neurologii 2001.
Woźniak T.: Narracja w schizofrenii. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2005.
Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, Uniwersytet Marii Curie‑Skłodowskiej w Lublinie
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.