Polski modernizm w podwójnym transferze: Leśmian po rosyjsku i wybory ilustracyjno-edytorskie Andrieja Bazilewskiego
Abstrakt
Wydany przez Andrieja Bazilewskiego tom Безлюдная баллада (2006) zawiera obszerny przekrój twórczości Bolesława Leśmiana w rosyjskich przekładach. Oprawę graficzną publikacji stanowią zaś prace współczesnych poecie polskich artystów. Dokonuje się więc niejako podwójny transfer z kultury źródłowej: modernistycznych tekstów i sztuki. Wiążący się z tym potencjał nie został jednak przez redaktora tomu, będącego zarazem wydawcą, wykorzystany. Daje to impuls do zbadania, czy istotnie mamy do czynienia z celowo komponowaną artystyczną całością, m.in. czy zasadne jest wykorzystanie poszczególnych dzieł jako materiału ilustrującego utwory Leśmiana i na ile odbiorca ma szansę obcowania z podwójną dawką polskiego modernizmu.
Słowa kluczowe
Bolesław Leśmian; Andriej Bazilewskij; przekład poetycki; sztuka modernizmu; tłumaczenie a strategie ilustracyjne
Bibliografia
Bazylewski, A. “Literatura polska w słowiańskiej bibliotece wydawnictwa „Wahazar”.” Acta Polono-Ruthenica, no. 12 (2007): 105—118.
Bednarczyk, A. “Polskie parateksty Poematu bez bohatera Anny Achmatowej.” Między Oryginałem a Przekładem, vol. XVII, ed. E. Skibińska (2011): 35—53.
Czubińska, M. [online]: “Sztuka — 10. wystawa” [item description]. At: The National Museum in Krakow — Digital Collections, https://zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/zaawansowane/katalog/325415 [accessed 25.09.2022].
Jarniewicz, J. “Niewierny, czyli tłumacz w krainie czarów.” In J. Jarniewicz, Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, 253—265. Wrocław: Ossolineum, 2018.
Kaźmierczak, M. “Leśmian po rosyjsku ilustrowany przez Alinę Golachowską”. In Dialog czy nieporozumienie? Z zagadnień krytyki przekładu, edited by P. Fast, P. Janikowski, 63—84. Katowice: Śląsk, 2006.
Kaźmierczak, M. [online]: “Translating from Leśmianesque into English: An Interview about Polish Literature’s Mission Impossible,” interviewer: M. Gliński. Culture.pl, April 24, 2017, The Adam Mickiewicz Institute, http://
culture.pl/en/article/translating-from-lesmianesque-into-english-an-interview-about-polish-literatures-mission-impossible [accessed 25.09.2022].
Kaźmierczak, M. “From Intersemiotic Translation to Intersemiotic Aspects of Translation.” Przekładaniec. A Journal of Translation Studies, no. 34—35 (2018). English Version: Word and Image in Translation, 7—35, http://dx.doi.org/10.4467/16891864ePC.18.009.9831.
Kaźmierczak, M. “Leśmian, Malczewski, przekład.” In Leśmian w Europie i na świecie, edited by Ż. Nalewajk, M. Supeł, 353—380. Warszawa: WUW, 2019.
Kęsikowa, U. “Leksyka roślinna w poezji Leśmiana.” In Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, edited by T. Cieślak, B. Stelmaszczyk, 379—394. Kraków: Universitas, 2000.
Leśmian, B. Poezje zebrane, edited by A. Madyda. Toruń: Algo, 2000.
Liseling Nilsson, S.A. Kod kulturowy a przekład. Na podstawie wybranych utworów Astrid Lindgren i ich polskich przekładów. Stockholm: Stockholms universitet, 2012.
Łopuszański, P. Leśmian. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000.
Mossop, B. “Judging a translation by its cover.” The Translator, vol. 24, no. 1 (2018): 1—16.
Rymkiewicz, J.M. Leśmian. Encyklopedia. Warszawa: Sic!, 2001.
Saczko, E. “Styl ilustracji Edwarda Okunia w czasopiśmie „Chimera”.” Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis — Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia III (2005): 299—313.
Stala, M. “Jam jest miejsce spotkania.” In M. Stala, Trzy nieskończoności. O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza, 85—109. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.
Teodorowicz-Hellman, E. “Nils Holgerssons resa över Polen: En analys av läsprocessen.” Slovo: Journal of Slavic Languages and Literatures, no. 44 (1995): 5—20.
Unknown photographer [online]: [photograph of Zak’s painting]. The National Museum in Warsaw — online catalog, https://cyfrowe.mnw.art.pl/en/catalog/965331 [accessed 25.09.2022].
Yermolovich, D. “As you translate so shall you draw.” Knight Letter, no. 97 (2016): 11—22.
Базилевский, А. “От составителя.” In Б. Лесьмян, Безлюдная баллада…, 776—778, 2006.
Великие художники [Great Painters]. Москва: Комсомольская правда, Директ-Медия. 100 vols, 2009—2011.
Добровольский, Т., Е. Гот, И. Бобровская. Станислав Выспянский и художники его времени. Каталог выставки (Москва, июнь—июль 1958), trans. И. Колошинская. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1958.
Кузнецов, С. (ed.). Большой толковый словарь русского языка. С-Петербург: Норинт, 2004.
Лесьмян, Б. Стихи, prefaced by А. Гелескул, selected by Н. Богомолова. Москва: Художественная литература, 1971.
Лесьмян, Б. Безлюдная баллада или Слова для песни без слов. Поэзия. Театр. Проза, edited and prefaced by А. Базилевский. Москва: Вахазар, 2006.
Популярная художественная энциклопедия. Архитектура, живопись, скульптура, графика, декоративное искусство, edited by В.М. Полевой et al. 2 vols. Москва: Советская энциклопедия, 1986.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0003-2925-0209
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
