Wolność tłumacza wobec kalejdoskopu kultur na przykładzie esejów Božidara Jezernika
Abstrakt
The translator’s freedom in the face of the cultural kaleidoscope based on examples from Božidar Jezernik’s essays
The article deals with the topic of translator’s freedom, in particular investigating the case of the translation of Jezernik’s book Kava. Zgodovina številnih zanimivih osebnosti in ovir, s katerimi se je srečevala grenka črna pijača, imenovana kava, na svojem zmagovitem pohodu iz Arabije Feliks okrog sveta, ki ga ni uspel zaustaviti niti muhtasib svetega mesta Meka which was published in Poland as a collection of essays. The author pays particular attention to the effects of the translation strategies and its relation to the essay as a literary genre. She analyzes translator’s choises on the lexical‑semantic level and shows their impact on text reception.
Key words: Božidar Jezernik, essay, translation, translator
Bibliografia
Adorno T.W.: Esej jako forma. W: T.W. Adorno: Sztuka i sztuki. Wybór esejów. Tłum. K. Krzemień‑Ojak. Warszawa 1990, s. 80—99.
Cieśla r J.: Recepcja, historia, przekład — „Naga wyspa” Božidara Jezernika w polskim tłumaczeniu. In: Obdobja 33. Recepcija slovenske književnosti. Ur. A. Žboga r. Ljubljana 2014, 71—77.
Dąbrowska‑Partyka M.: Literatura pogranicza, pogranicza literatury. Kraków 2004.
Hejwowski K.: Kognitywno‑komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa 2007.
Jezernik B.: Kava. Ljubljana 2012.
Jezernik B.: Kawa. Tłum. J. Pomorska. Wołowiec 2011.
Markowski M.P.: Cztery uwagi o eseju. W: Polski esej. Studia. Red. M. Wyka. Kraków 1991, s. 171—178.
Markowski M.P.: Czy możliwa jest poetyka eseju? W: Poetyka bez granic. Red. W. Bolecki, W. Tomasik. Warszawa 1995, s. 109—119.
Nikitorowicz J.: Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok 2001.
Sendyka R.: Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku. Kraków 2006.
Staszczak Z.: Pogranicze polsko‑niemieckie jako pogranicze etnograficzne. Poznań 1978.
Uliasz S.: O kategorii pogranicza kultur. W: Pogranicze kultur. Red. C. Kłak. Rzeszów 1997, s. 9—20.
Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
