Wojna chorwacko-serbska, nacjonalizm, seks i przekleństwa, czyli jak tłumaczono Vedranę Rudan
Abstrakt
War, Croatian nationalism, sex and swearwords — how has Vedrana Rudan’s books been translated?
This article shows the various translations of Vedrana Rudan who is one of the most popular Croatian writers in Poland. A common view of translation says that focusing on a translation not the original is needed. That is why Polish culture, language and the reception of Croatian literature in Poland are key factors. Therefore in this article the problems with translating the Croatian language such as swearwords, sex and literary allusions into Polish have been shown.
Key words: taboo, vulgarisms, translatability, untranslatability, Vedrana Rudan
Bibliografia
Boguska A.: Przemiany utopii w chorwackiej prozie insularnej drugiej połowy XX i początku XXI wieku na wybranych przykładach. „Slavia Meridionalis” 2014, 14.
Chaszczewicz‑Rydel M.: Obrazy Bałkanów. Mity, stereotypy, nowa imagologia. Wrocław 2013.
Čilić Škeljo Đ., Kozina F.: Literatura polska w Chorwacji: inicjatywy instytucjonalne, wydawnicze i prywatne (1990—2009). W: Literatura polska w świecie. T. 3: Obecności. Red. R. Cudak. Katowice 2010.
Duda M.: Polskie Bałkany. Proza postjugosłowiańska w kontekście feministycznym, genderowym i postkolonialnym. Recepcja polska. Kraków 2013.
Dyras M.: Re‑inkarnacja narodu. Chorwackie narracje tożsamościowe w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Kraków 2009.
Eufemizmy, peryfrazy, wulgaryzmy. Rozmowa z Bogusławem Skowronkiem. http://www.dwutygodnik.com/artykul/5333‑eufemizmy‑peryfrazy‑wulgaryzmy.html [Data dostępu: 15.12.2015].
Hądzlik‑Dudka M.: Wulgaryzmy a przekleństwa w kontekście przemian w komunikacji językowej. „Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego” 2014, t. 27.
Heydel M.: Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza. Kraków 2013.
Górski A.: Recenzja książki „Ucho, gardło, nóż”. „Życie Warszawy” 04.11.2004. http://www.drzewobabel.pl/wydawnictwo/artykuly/recenzja_ksiazki_ucho,_gardlo,_noz,artykul,81.html.
Kanie ka D., Olechowska P., Pytlak M.: „Małe” literatury — stereotyp, autostereotyp, rzeczywistość? Kilka uwag na temat literatur słowiańskich. W: Spoglądając na stereotyp. Red. R. Kusek, J. Sanetra‑Szeliga. Kraków 2014.
Kudzin P.: Ciało, kartka, atrament, krew. O powieści Pred crvenim zidom Ireny Vrkljan. W: Poznać Bałkany. Historia, polityka, kultura, języki. Red. K. Taczyńska, A. Twardowska. Toruń 2013.
Majdzik K.: Literatura chorwacka i jej polscy ambasadorzy. Uwagi do bibliografii przekładów literatury chorwackiej w Polsce w latach 2007—2013. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2014, t. 5, cz. 2.
Małczak L.: Bibliografia przekładów literatury chorwackiej w Polsce w latach 1990—2006. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2012, t. 3, cz. 2.
Małczak L.: Croatica. Literatura i kultura chorwacka w Polsce w latach 1944—1989. Katowice 2013.
Markiewicz H.: O cytatach i przypisach. Kraków 2014.
Pogačnik J.: Kraj feminima i ženskog pisma. [B.m.w.]. Dostępne w Internecie: http://aquilonis.hr/dodaci/pisci_na_mrezi/pogacnik_zensko‑pismo.pdf.
Prof. Miodek: „Nie znoszę słowa zajebiście, jest wstrętne fonetycznie” (rozmawiał J. Pacan). http://polska.newsweek.pl/prof‑‑miodek‑‑‑nie‑znosze‑slowa‑zajebiscie‑‑jest‑wstretne‑fonetycznie‑,
,1,1.html.
Pycia P.: Przekraczając granice. Problem przekładu wulgaryzmów i przekleństw. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2012, t. 3. cz. 1.
Rudan V.: Crnci u Firenci. Zagreb 2013.
Rudan V.: Miłość od ostatniego wejrzenia. Przeł. M. Dobrowolska‑Kierył. Warszawa 2010.
Rudan V.: Murzyni we Florencji. Przeł. M. Dobrowolska‑Kierył. Warszawa 2010.
Rudan V.: Ucho, gardło, nóż. Przeł. G. Brzozowicz, J. Granat, W. Szablewski. Warszawa 2004.
Rudan V.: Uho, grlo, nož. Beograd 2003.
Szymańska K.: Rola tłumacza wobec iluzji przekładu. W: Tłumacz i przekład — wyzwania współczesności. Red. M. Ganczar, P. Wilczak. Katowice 2013.
Taczyńska K.: W domu — na polu bitwy. „Miłość od ostatniego wejrzenia” Vedrany Rudan jako studium przemocy. W: Bałkany w XX i XXI wieku. Historia — polityka — kultura. Materiały z konferencji „Poznać Bałkany” Toruń, 29 maja 2009. Red. H. Stys, S. Sochacki. Toruń 2009.
Tokarz B.: Spotkania. Czasoprzestrzeń przekładu artystycznego. Katowice 2010.
Wołek‑San Sebastian K.: Trzecia kultura a problemy przekładu nowszej literatury chorwackiej. Kraków 2011.
Zieliński B.: Stereotypizacja Słowiańszczyzny południowej w polskim dyskursie publicznym III Rzeczypospolitej (po 1989 roku). „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe. Język — Literatura — Kultura” 2009, nr 9.
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filologii Słowiańskiej
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
