Kundera światowy? Hrabal peryferyjny? Przekład jako forma promocji?
Abstrakt
W artykule podjęto próbę opisania wybranych aspektów oddziaływania nowych koncepcji (takich jak historia literatury europejskiej czy historia światowej republiki literatury), które weszły do dyskursu literackiego i przekładoznawczego i które współistnieją z tradycyjnymi kategoriami, takimi jak literatura dawna, współczesna, literatura narodowa, literatura światowa czy proces historii literatury. „Pomieszanie języków” (confusio linguarum), związane z pojawieniem się tych pojęć powieściowych, niewątpliwie wpłynęło na dziedzinę studiów translatorskich, a w szczególności na promocję przekładu i autoprzekładu oraz na inne zjawiska z tym związane. Ciekawą rolę w tej dyskusji odgrywa również to, co nazywam „perspektywą”, z której obserwuje się włączanie danych utworów lub autorów do literatury europejskiej lub światowej. W dwóch z czterech analizowanych w artykule dzieł dominuje perspektywa francuska (paryska), charakterystyczna dla pewnego etapu badań porównawczych, który, jak się zdaje, już się zakończył. Dwie pozostałe publikacje, napisane z perspektywy czeskiej, są adresowane do czytelników anglo- i niemieckojęzycznych.
Słowa kluczowe
historia literatury europejskiej; przekład literack; autoprzekład; współczesna literatura czeska; B. Hrabal; M. Kundera; A. Benoit-Dusausoy; G. Fontaine; P. Casanova; J. Gruša; J. Škvorecký
Bibliografia
Benoit-Dusausoy A., Fontaine G., red., 2009: Literatura Europy. Historia literatury europejskiej. H. Abramowicz et al., przeł. Gdańsk, Słowo/ Obraz Terytoria.
Casanova P., 2017: Światowa republika literatury. E. Gałuszka, A. Turczyn, przeł. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cosentino A., 2015: Rodowód postaci „pábitela”. W: J. Goszczyńska, red.: W poszukiwaniu przerw w zabudowie. W stulecie urodzin Bohumila Hrabala. Warszawa, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Gruša J., 2018: Czechy. Instrukcja obsługi. A.S. Jagodziński, przeł. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury.
Kundera M., 1995: Nieśmiertelność. M. Bieńczyk, przeł. z franc. Warszawa, PIW.
Kundera M., 2008: Zdradzone testamenty. M. Bieńczyk, przeł. z franc. Warszawa, PIW.
Skibińska E., red., 2004: Gombrowicz i tłumacze. Łask, Leksem.
Soliński W., 2011: Polsko ve střední Evropě Bohumila Hrabala. M. Havránková, přel. „Česká literatura”, 6, s. 899—904.
Škvorecký J., 2018: Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny. Osobista historia czeskiego kina. A.S. Jagodziński, przeł. Sejny, Pogranicze.
Trávníček J., red., 2009: V kleštích dějin. Střední Evropa jako pojem a problem. Brno, Host.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Złożenie tekstu do Redakcji „Przekładów Literatur Słowiańskich” jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na udostępnianie tegoż tekstu wraz z metadanymi na warunkach licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Submitting his or her contributions to “Translations of Slavic Literatures” („Przekłady Literatur Słowiańskich”), the Author consents to licensing his or her work under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
