Kundera światowy? Hrabal peryferyjny? Przekład jako forma promocji?
Abstrakt
W artykule podjęto próbę opisania wybranych aspektów oddziaływania nowych koncepcji (takich jak historia literatury europejskiej czy historia światowej republiki literatury), które weszły do dyskursu literackiego i przekładoznawczego i które współistnieją z tradycyjnymi kategoriami, takimi jak literatura dawna, współczesna, literatura narodowa, literatura światowa czy proces historii literatury. „Pomieszanie języków” (confusio linguarum), związane z pojawieniem się tych pojęć powieściowych, niewątpliwie wpłynęło na dziedzinę studiów translatorskich, a w szczególności na promocję przekładu i autoprzekładu oraz na inne zjawiska z tym związane. Ciekawą rolę w tej dyskusji odgrywa również to, co nazywam „perspektywą”, z której obserwuje się włączanie danych utworów lub autorów do literatury europejskiej lub światowej. W dwóch z czterech analizowanych w artykule dzieł dominuje perspektywa francuska (paryska), charakterystyczna dla pewnego etapu badań porównawczych, który, jak się zdaje, już się zakończył. Dwie pozostałe publikacje, napisane z perspektywy czeskiej, są adresowane do czytelników anglo- i niemieckojęzycznych.
Słowa kluczowe
historia literatury europejskiej; przekład literack; autoprzekład; współczesna literatura czeska; B. Hrabal; M. Kundera; A. Benoit-Dusausoy; G. Fontaine; P. Casanova; J. Gruša; J. Škvorecký
Bibliografia
Benoit-Dusausoy A., Fontaine G., red., 2009: Literatura Europy. Historia literatury europejskiej. H. Abramowicz et al., przeł. Gdańsk, Słowo/ Obraz Terytoria.
Casanova P., 2017: Światowa republika literatury. E. Gałuszka, A. Turczyn, przeł. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cosentino A., 2015: Rodowód postaci „pábitela”. W: J. Goszczyńska, red.: W poszukiwaniu przerw w zabudowie. W stulecie urodzin Bohumila Hrabala. Warszawa, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Gruša J., 2018: Czechy. Instrukcja obsługi. A.S. Jagodziński, przeł. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury.
Kundera M., 1995: Nieśmiertelność. M. Bieńczyk, przeł. z franc. Warszawa, PIW.
Kundera M., 2008: Zdradzone testamenty. M. Bieńczyk, przeł. z franc. Warszawa, PIW.
Skibińska E., red., 2004: Gombrowicz i tłumacze. Łask, Leksem.
Soliński W., 2011: Polsko ve střední Evropě Bohumila Hrabala. M. Havránková, přel. „Česká literatura”, 6, s. 899—904.
Škvorecký J., 2018: Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny. Osobista historia czeskiego kina. A.S. Jagodziński, przeł. Sejny, Pogranicze.
Trávníček J., red., 2009: V kleštích dějin. Střední Evropa jako pojem a problem. Brno, Host.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
