Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Michał Wojewoda, Zakres prawa właściwego dla zobowiązań umownych, Warszawa, Wolters Kluwer, 2007, 475 s.

Maksymilian Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2009 | Abstrakt | s. 189-192

Artykuł jest recenzją monografii Michała Wojewody pt. „Zakres prawa właściwego dla zobowiązań umownych”, poświęconej Konwencji rzymskiej z 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych. Recenzja pozytywnie ocenia pracę jako pierwsze pogłębione studium konwencji w polskim piśmiennictwie, podkreślając precyzję wywodu i umiejętność autora w stawianiu czoła trudnym problemom prawa kolizyjnego, takim jak kwalifikacja, obejście prawa czy przepisy wymuszające swe zastosowanie. Recenzent wskazuje także na aspekty dyskusyjne, w tym rozumienie zakresu zastosowania konwencji, pojęcia konsumenta oraz nadmiernie rygorystyczne podejście do rozszczepienia statutu kontraktowego (dépeçage), argumentując za szerszym dopuszczeniem częściowego kolizyjnoprawnego wyboru prawa na gruncie autonomii woli stron. Mimo tych uwag polemicznych, praca Michała Wojewody uznana jest za wybitne osiągnięcie twórcze.

2009-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Report from the conference ”Application of the Succession Regulation in the EU Member States”, Katowice 12 September 2019

Krzysztof Pacuła

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 241-252

On 12 September 2019, the premises of the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice (Poland) witnessed one of such events, which will arguably go down in history of private international law in Poland. On that day, the University hosted an international conference on the Regulation (EU) No 650/2012 of 4 July 2012 on jurisdiction, applicable law, recognition and enforcement of decisions and acceptance and enforcement of authentic instruments in matters of succession and on the creation of a European Certificate of Succession (“the Succession Regulation”), and on the various issues relating to the succession matters within the European area of freedom, security and justice.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Uwagi o uregulowaniach rozporządzenia Rzym II… i ich stosowaniu na tle doświadczeń polskiej judykatury

Jadwiga Pazdan , Maria-Anna Zachariasiewicz , Maksymilian Pazdan , Marek Świerczyński , Maciej Zachariasiewicz , Witold Kurowski , Krzysztof Pacuła

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2015 | Abstrakt | s. 67-93

Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rozporządzenie 1 Rzym II) określa normy kolizyjne mające zastosowanie do zobowiązań pozaumownych w sprawach cywilnych i handlowych. Obowiązuje ono od 11 stycznia 2009 roku. Artykuł 30 Rozporządzenia przewiduje sporządzenie sprawozdania oceniającego jego stosowanie. Komisja Europejska zwróciła się już do polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości o informacje zwrotne za pośrednictwem Kwestionariusza wydanego w 2012 roku (zob. M. Pazdan, M. Jagielska, W. Kurowski, M. Świerczyński, M.‑A. Zachariasiewicz, M. Zachariasiewicz, Ł. Żarnowiec: Materiały: Odpowiedź na Kwestionariusz Komisji skierowany do Państw Członkowskich dotyczący stosowania Rozporządzenia 864/2007 w sprawie prawa właściwego. „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2013, t. 12, s. 165—197). Na tamtym etapie – nie było jeszcze możliwe przedstawienie pełnego obrazu podejścia naszych sądów do Rozporządzenia, jako że w Polsce brakowało obszernego orzecznictwa. W nowym Kwestionariuszu z czerwca 2015 roku Dyrekcja A Komisji: Wymiar Sprawiedliwości w Sprawach Cywilnych zwróciła się do polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości o nowe informacje i spostrzeżenia dotyczące stosowania Rozporządzenia Rzym II w Polsce, które zostały zebrane w międzyczasie. Podobnie jak pierwotna odpowiedź na Kwestionariusz Komisji, niniejsze uzupełnienie zostało przygotowane wspólnie przez grupę autorów pod kierownictwem profesora Maksymiliana Pazdana. Uzupełnienie to stanowiło podstawę odpowiedzi udzielonej Komisji przez polską Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego w imieniu polskiego rządu. Od czasu przygotowania pierwotnej odpowiedzi upłynął czas i zdobyto doświadczenie. W związku z tym pojawiło się szereg kwestii dotyczących stosowania Rozporządzenia. Nowa opinia przedstawia Komisji dodatkowe informacje na temat polskiego orzecznictwa. Autorzy są zdania, że powodem, dla którego Rozporządzenie zostało w końcu zauważone przez polskie sądy, może być odesłanie do tego aktu zawarte w art. 33 polskiej ustawy Prawo prywatne międzynarodowe. Analiza orzecznictwa przedstawiona w niniejszym uzupełnieniu wskazuje, że polskie sądy napotykają wiele trudności przy stosowaniu Rozporządzenia Rzym II. Dotyczą one między innymi zakresu zastosowania samego Rozporządzenia, jak również jego poszczególnych przepisów, rozgraniczenia między Rozporządzeniem a Konwencją Haską z 1971 r. [dotyczącą prawa właściwego dla wypadków drogowych], interpretacji kryterium „oczywiście ściślejszego związku” oraz kryterium „ścisłego związku czynu niedozwolonego z wcześniejszą umową”, ustalenia miejsca powstania szkody oraz dopuszczalności stosowania art. 16 i 17 Rozporządzenia Rzym II. Niestety zdarzają się przypadki, gdy Rozporządzenie było ignorowane przez polskie sądy. Autorzy uzupełnienia proponują szereg możliwych zmian w Rozporządzeniu, w tym zmiany norm kolizyjnych dotyczących wypadków drogowych, ochrony prywatności i innych dóbr osobistych, własności intelektualnej, nieuczciwej konkurencji oraz ochrony praw osób trzecich.

2015-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Kolejny przejaw fenomenu kodyfikacji prawa prywatnego międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej – urugwajska Ustawa Ogólna o Prawie Prywatnym Międzynarodowym n°19.920 z 17 listopada 2020 r. Zagadnienia wybrane

Paulina Twardoch , Wojciech Klyta

Język: PL | Data publikacji: 12-06-2022 | Abstrakt | s. 79-113

The article deals with the new Uruguayan act on private international law, i.e. the General Act on Private International Law n° 19.920 of the 17th of November 2020. The authors aim to analyse and assess its solutions, especially in the areas of matrimonial property relations, succession and legal entities, taking into account historical and comparative perspectives. The study presents the origins of the Act, its structure, main characteristics and ideas, and essential novelties introduced thereby. As for matrimonial property relations and succession, the authors focus on the question of the applicable law, while as for legal entities, also on the notion of the recognition of their legal personality. Within the comparative remarks, new Uruguayan provisions are explained against the background of Argentinian, Brazilian, Chilean, Colombian, Cuban, Dominican, Panamanian, Paraguayan, Peruvian and Venezuelan rules, as well as international multilateral conventions and European Union regulations.

2022-06-12



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Nowa ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym a małżeństwa i związki osób tej samej płci

Maria -Anna Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2012 | Abstrakt | s. 71-113

Autor opisuje burzliwe losy nowelizacji ustawy p.p.m. z 2011 r. (Dz. U. z 15.04.2011 r. Nr 80, poz. 432) przedstawionej zarówno w Sejmie, jak i Senacie, dotyczącej małżeństw osób tej samej płci i par pozostających w konkubinacie. Zgodnie z nowelizacją, osoby obawiające się, że norma kolizyjna zawarta w art. 48 tej ustawy („Możliwość zawarcia związku małżeńskiego ustala się wobec każdej ze stron według prawa jej obywatelstwa z dnia zawarcia związku małżeńskiego”) będzie prowadzić do konieczności uznawania zagranicznych związków homoseksualnych, optowały za wprowadzeniem prawnej definicji małżeństwa rozumianego jako związek mężczyzny i kobiety, a także za dodaniem szczególnej klauzuli ordre public zakazującej stosowania jakichkolwiek zagranicznych norm prawa dotyczących związków homoseksualnych. W istocie celem tej propozycji jest stworzenie luki prawnej w przepisach kolizyjnych, a także luk w przepisach obowiązujących systemów prawa, z oczekiwaniem, że można zignorować zagraniczne małżeństwa homoseksualne i zarejestrowane związki partnerskie. Autorka krytykuje poprawkę, pokazuje irracjonalność idei celowego tworzenia luk prawnych. Wyjaśnia również, dlaczego ustawa kolizyjna nie powinna wprowadzać definicji merytorycznych niektórych pojęć prawnych. Ponadto sprzeciwia się idei „uznawania” lub „nieuznawania” zagranicznych małżeństw lub zarejestrowanych związków partnerskich na poziomie kolizyjnym, co jest sprzeczne z ugruntowanym podejściem do ustalania prawa właściwego dla konkretnych sytuacji społecznych i relacji. Pokazując podstawy idei ordre public, podkreśla niedopuszczalność tworzenia ścisłych zakazów stosowania konkretnych przepisów prawa obcego, które nie uwzględniają ich treści i konsekwencji ich zastosowania w konkretnym przypadku.

2012-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Współmacierzyństwo, rodzicielstwo neutralne płciowo i wielorodzicielstwo, czyli o nowych wyzwaniach dla polskiego prawa kolizyjnego w sferze filiacji

Paulina Twardoch , Agata Kozioł

Język: PL | Data publikacji: 28-09-2023 | Abstrakt | s. 5-37

W artykule przedstawiono nowe postaci rodzicielstwa, przyjęte w obcych systemach prawnych, nie tylko z perspektywy regulacji merytorycznych, lecz również w odniesieniu do perspektywy kolizyjnoprawnej. W początkowych uwagach Autorki wyjaśniły, z jakich przyczyn prawidłowa jest kwalifikacja nowych rozwiązań prawnych do zakresu norm kolizyjnych o pochodzeniu dziecka, a nie o adopcji. W kolejnej części artykułu przedstawiono różne rozwiązania prawne dotyczące filiacji przewidziane w obcych systemach prawnych, a następnie poddano je analizie kolizyjnoprawnej. Autorki wyjaśniły, które z norm kolizyjnych (zarówno wśród polskich norm ustawowych, jak i norm pochodzących z dwustronnych umów międzynarodowych) powinny być stosowane w celu ustalenia prawa właściwego dla każdej z omawianych regulacji oraz określiły, jaki jest zakres właściwego prawa. Poddane analizie obce instytucje to: współmacierzyństwo (zarówno powstające ex lege, jak i wskutek uznania przez współmatkę), rodzicielstwo powstające na podstawie konstrukcji prawnych neutralnych płciowo oraz wielorodzicielstwo (wynikające z umowy albo z orzeczenia sądowego). Wreszcie, Autorki poddały ocenie zakres ingerencji polskiej klauzuli porządku publicznego przeciwko skutkom stosowania obcego prawa regulującego postaci rodzicielstwa nieznane polskiemu systemowi prawnemu. Artykuł zamykają uwagi końcowe

2023-09-28



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Prawo właściwe do oceny skuteczności przelewu wierzytelności wobec dłużnika. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2006 r. (I ACa 1063/05)

Witold Kurowski

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 167-173

Glosa opisuje kwestię skuteczności przelewu wobec dłużnika na tle polskiego prawa prywatnego międzynarodowego. Polska ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym z 1965 r. nie zawierała normy kolizyjnej dotyczącej przelewu dobrowolnego. Sąd Apelacyjny w Poznaniu włączył kwestię skuteczności przelewu do innej kwestii, tj. przelewu wierzytelności, podczas gdy art. 12 (2) Konwencji Rzymskiej, podobnie jak art. 14 (2) rozporządzenia Rzym I, odróżnia jedną kwestię od drugiej. Artykuł 12 (2) Konwencji Rzymskiej stanowił: „prawo właściwe dla prawa, którego dotyczy przelew, rozstrzyga o jego zbywalności, stosunku między cesjonariuszem a dłużnikiem, warunkach, na jakich przelew może być powołany wobec dłużnika, a także o tym, czy zobowiązania dłużnika zostały wykonane”. W takich sytuacjach oczywiste jest, że taka kwestia nie jest równoznaczna z przelewem wierzytelności, a kwestia skuteczności przelewu wobec dłużnika może być regulowana przez inne prawo.

2012-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Prawo właściwe dla formy Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2004 r., I CK 39/03

Jacek Górecki

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2007 | Abstrakt | s. 177-187

Artykuł analizuje postanowienie Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2004 r. (I CK 39/03) dotyczące prawa właściwego dla formy czynności prawnej. Sprawa dotyczyła umowy sprzedaży udziałów w nieruchomości położonej w Polsce, zawartej w Republice Południowej Afryki. Sąd Najwyższy uznał, że umowa jest ważna, gdyż spełnia wymagania formy aktu notarialnego przewidziane prawem RPA. Autor glosy krytycznie ocenia stanowisko Sądu Najwyższego, wskazując na wątpliwości związane z legalizacją zagranicznego dokumentu oraz dopuszczalnością dopełnienia formy aktu notarialnego przed zagranicznym notariuszem.

2007-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Rozdzielność majątkowa według prawa polskiego a orzeczenie zagraniczne w sprawie rodzinnej — glosa do wyroku SN z dnia 28 maja 2014 r., I CSK 330/13

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2015 | Abstrakt | s. 101-112

Zgodnie z głównymi tezami wynikającymi z uzasadnienia orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2014 r., I CSK 330/13: 1. Rozdzielność majątkowa przewidziana w art. 54 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO) może wynikać z orzeczenia sądu zagranicznego, jeżeli orzeczenie to odpowiada orzeczeniu o separacji prawnej znanemu prawu polskiemu. 2. Postanowienie sądu francuskiego upoważniające małżonków do oddzielnego zamieszkania, wydane w ramach postępowania rozwodowego, nie może być zakwalifikowane jako odpowiednik orzeczenia o separacji prawnej znanego prawu polskiemu. Z obiema tezami należy się zgodzić. Jednakże pierwszą z nich trzeba uzupełnić stwierdzeniem, że skutek przewidziany w art. 54 § 1 KRO może być przypisany orzeczeniu zagranicznemu tylko wtedy, gdy prawem właściwym dla majątkowych skutków małżeństwa w chwili wydania takiego orzeczenia jest prawo polskie. Ponadto, wspomniany skutek może wystąpić jako konsekwencja orzeczenia zagranicznego tylko wtedy, gdy orzeczenie to jest uznane w Polsce. Aby sprawdzić, czy rozpatrywane w sprawie orzeczenie zagraniczne odpowiada polskiemu orzeczeniu o separacji prawnej, należy przeprowadzić ocenę równoważności (ekwiwalentności). W omawianej sprawie konieczne było przeprowadzenie takiej oceny w odniesieniu do francuskiego postanowienia upoważniającego małżonków do oddzielnego zamieszkania [l’ordonnance de résidence séparée]. Wobec braku wystarczającego podobieństwa między analizowanym postanowieniem a polskim orzeczeniem o separacji prawnej, przepis art. 54 § 1 KRO nie może mieć zastosowania do tego pierwszego. Dlatego, pomimo pewnych zastrzeżeń do uzasadnienia Sądu Najwyższego, należy zgodzić się z ostatecznym rozstrzygnięciem zapadłym w sprawie.

2015-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Child Abduction and Cross-Border Child Protection in Times of Russian-Ukrainian War: Challenges and Comments on the Case-Law

Yuliya Chernyak

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2024 | Abstrakt | s. 183-205

Unfortunately, Ukrainian children and their parents are faced with a lot of serious challenges to their rights and the situation as a result of Russian-Ukrainian war. Taking into account these challenges, the author focuses on the rules of two Hague Children’s Conventions: Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction and Convention of 19 October 1996 on Jurisdiction, Applicable Law, Recognition, Enforcement and Co-operation in Respect of Parental Responsibility and Measures for the Protection of Children. One of the aims of the article is to compare court decisions, delivered in child abduction cases by Ukrainian courts and courts of the foreign states after February 24, 2022, in order to answer the question about the influence of issues of the security situation in Ukraine on the application of Article 13 (1) (b) of the 1980 Hague Convention. Attention is also paid to Article 21 of the 1980 Hague Convention and the institution of provisional measures of the 1996 Hague Convention that can be imposed in international child abduction cases, as alternative ways of (judicial) protection of the rights of parents-citizens of Ukraine who remained in Ukraine and lost contact with their children as a result of their removal abroad. The article also deals with specific issues of jurisdiction of the cases on determining the place of residence under the 1996 Hague Convention and peculiarities of the proceedings on establishing the fact of birth of a child on the temporarily occupied territories of Ukraine, over which Ukraine does not exercise effective control nowadays, particularly applying the rules of the Code of Civil Procedure of Ukraine and the Namibia exception. All of the abovementioned issues are analyzed, among others, on the basis of the Supreme Court Resolutions.

2024-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wygaśnięcie zobowiązania w Konwencji rzymskiej o prawie właściwym dla zobowiązań umownych z 1980 roku

Witold Kurowski , Jacek Zrałek

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2009 | Abstrakt | s. 41-56

Artykuł analizuje problematykę wygaśnięcia zobowiązania w kontekście Konwencji rzymskiej z 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych. Autorzy wskazują, że mimo włączenia tej kwestii do zakresu statutu kontraktowego w art. 10 ust. 1 (d) konwencji, pojawiają się liczne wątpliwości interpretacyjne, zwłaszcza gdy wygaśnięcie jest skutkiem innej czynności prawnej (np. spełnienia świadczenia poprzez zawarcie umowy rozporządzającej, nowacji) lub zastosowania instrumentów procesowych (np. złożenie do depozytu sądowego). Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniu potrącenia, które może prowadzić do wygaśnięcia dwóch zobowiązań podlegających różnym systemom prawnym. Artykuł omawia możliwe kolizje między przepisami konwencji a innymi normami kolizyjnymi oraz przepisami wymuszającymi swoje zastosowanie i klauzulą porządku publicznego. Krótko wspomniano również o regulacji wygaśnięcia zobowiązania w rozporządzeniu Rzym I, wskazując na kontynuację większości zasad konwencji, z wyjątkiem odrębnego uregulowania potrącenia. Celem opracowania jest wskazanie pojawiających się problemów i propozycja ich rozwiązań w ramach systemu kolizyjnoprawnego Konwencji rzymskiej z 1980 r.

2009-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wpływ ogłoszenia upadłości w Polsce na zagraniczne postępowanie arbitrażowe

Piotr Rodziewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 57-82

Problem wpływu niewypłacalności na arbitraż jest skomplikowany, ponieważ wymaga zagłębienia się w różne dziedziny prawa, a mianowicie prawo arbitrażu międzynarodowego, międzynarodowe prawo upadłościowe i prawo międzynarodowe prywatne. Stwarza to szereg problemów zarówno teoretycznych, jak i praktycznych, których wyrazem są orzeczenia sądowe i wypowiedzi w literaturze. Celem niniejszego opracowania jest próba odpowiedzi na niektóre problemy związane z zagadnieniami wymienionymi powyżej. W artykule przedstawiono podstawowe zasady międzynarodowego postępowania upadłościowego, które odgrywają kluczową rolę z punktu widzenia wpływu niewypłacalności na toczące się postępowanie arbitrażowe. Rozważania przeprowadzone w artykule podzielono na dwie grupy, pierwszą wpływ niewypłacalności wszczętej w Polsce na toczące się postępowanie arbitrażowe w innym państwie członkowskim UE i drugą wpływ niewypłacalności wszczętej w Polsce na toczące się postępowanie arbitrażowe w państwie trzecim. Dlatego w artykule został przedstawiony model uznawania zagranicznych postępowań upadłościowych oparty na rozporządzeniu 1346/2000, a także przedstawiono europejskie normy kolizyjne, które wskazują statut upadłościowy. W artykule omówiono również stosowanie międzynarodowych przepisów upadłościowych przez sądy arbitrażowe.

2011-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Aktualne problemy stosowania prawa prywatnego międzynarodowego w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych

Mateusz Pilich

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2008 | Abstrakt | s. 139-158

Artykuł analizuje orzecznictwo polskich sądów w sprawach z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego, koncentrując się na problematyce statutu kontraktowego. Autor zwraca uwagę na trudności, jakie napotykają sądy w stosowaniu norm kolizyjnych i określaniu prawa właściwego, szczególnie w kontekście skomplikowanych sporów o charakterze międzynarodowym. Podkreślono potrzebę uwzględniania przez sądy prawa obcego i wyzwania związane z interpretacją oraz stosowaniem przepisów unijnych.

2008-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Odgraniczenie statutu stosunków majątkowych małżeńskich od innych statutów

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2015 | Abstrakt | s. 81-102

Artykuł analizuje wybrane problemy związane z odróżnieniem prawa właściwego dla małżeńskich ustrojów majątkowych i prawa właściwego dla małżeńskich umów majątkowych od praw właściwych dla zobowiązań alimentacyjnych, zobowiązań umownych, praw rzeczowych, dziedziczenia oraz stosunków osobistych między małżonkami. W szczególności artykuł omawia kwalifikację – na poziomie kolizyjnoprawnym – takich zagadnień, jak obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, obowiązek wzajemnej pomocy, dopuszczalność darowizn między małżonkami, zasady regulujące odwołalność takich darowizn, ochrona osoby dokonującej w dobrej wierze czynności prawnej z jednym z małżonków, wsteczny skutek podziału majątku wspólnego małżonków, zasady uprzywilejowanego dziedziczenia, nabycie prawa rzeczowego na podstawie małżeńskiej umowy majątkowej, klauzule umowne ustanawiające tzw. świadczenia małżeńskie na rzecz pozostającego przy życiu małżonka, pełnomocnictwo ustawowe (ex lege) do działania w imieniu małżonka. W końcowej części artykułu poruszono perspektywy związane z rozporządzeniem UE w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych.

2015-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 6 października 2009 r.

Redakcja PPPM

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 187-202

Artykuł analizuje orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 6 października 2009 r. w sprawie C-133/08, dotyczące wykładni przepisów Konwencji o prawie właściwym dla zobowiązań umownych (Konwencji rzymskiej z 1980 r.), w szczególności jej artykułu 4 dotyczącego prawa właściwego w przypadku braku wyboru przez strony oraz możliwości rozszczepienia statutu kontraktowego. Sprawa dotyczyła sporu między belgijską spółką ICF a dwiema spółkami niderlandzkimi w przedmiocie zapłaty za usługę transportową na podstawie umowy czarterowej. Kluczowe zagadnienia objęły kwalifikację umowy czarterowej jako umowy przewozu towarów, zastosowanie domniemań prawnych z art. 4 Konwencji oraz warunki odstępstwa od nich, a także możliwość zastosowania różnych praw do poszczególnych części umowy. Trybunał wyjaśnił, że art. 4 ust. 4 ma zastosowanie do umów czarterowych, których głównym przedmiotem jest faktyczny przewóz towarów, a rozszczepienie umowy jest możliwe wyjątkowo, gdy jej część ma autonomiczny charakter.

2010-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Rozszczepienie statutu kontraktowego w Konwencji rzymskiej o prawie właściwym dla zobowiązań umownych

Michał Wojewoda

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2008 | Abstrakt | s. 63-76

Artykuł analizuje zjawisko rozszczepienia statutu kontraktowego w Konwencji rzymskiej o prawie właściwym dla zobowiązań umownych. Autor omawia różne ujęcia tego pojęcia, koncentrując się na stanowisku liberalnym i restryktywnym. Krytycznie ocenia możliwość szerokiego rozwarstwienia kontraktu poprzez zastosowanie odrębnych systemów dla poszczególnych jego aspektów. Opierając się na analizie językowej przepisów Konwencji, autor opowiada się za restryktywnym rozumieniem dépeçage, dopuszczającym rozszczepienie jedynie w przypadku umów zawierających wyraźnie wyodrębnione, samodzielne części. W konkluzji autor podkreśla, że takie podejście zapewnia większą pewność prawa i jest zgodne z zasadą jednolitości statutu kontraktowego.

2008-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Potrącenie wierzytelności w międzynarodowej sprzedaży towarów

Łukasz Żarnowiec

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2013 | Abstrakt | s. 37-52

Chociaż nie powinno być wątpliwości, że na mocy artykułu 4 CISG potrącenie jest objęte właściwym zakresem Konwencji wiedeńskiej, należy pamiętać, że sama Konwencja nie zawiera żadnych szczegółowych przepisów regulujących tę instytucję. Naukowcy i judykatura podjęli kilka prób, aby uporać się z tą luką. Wielu odwoływało się do ogólnych zasad jednolitego prawa europejskiego. Nie pozwoliło to na uzyskanie rozstrzygającego i zadowalającego wyniku. Wyrażone dotychczas opinie nie ułatwiły odpowiedzi na pytania dotyczące kryteriów dopuszczalności, charakteru prawnego, konkretnych trybów i skutków potrącenia roszczeń wynikających z umowy międzynarodowej sprzedaży towarów. Ze względu na brak szczegółowych przepisów w ramach Konwencji, kwestie te należy rozstrzygać zgodnie z właściwym krajowym systemem prawnym, określonym przez przepisy prawa kolizyjnego forum. Sąd polski powinien zatem zastosować regułę wyrażoną w art. 17 rozporządzenia Rzym I (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych), a następnie dokonać oceny dopuszczalności potrącenia na gruncie krajowego porządku prawnego właściwego dla wierzytelności, w stosunku do której dochodzone jest prawo potrącenia (tzw. wierzytelności głównej lub biernej).

2013-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Kolizyjnoprawna regulacja rejestrowanych związków partnerskich we Francji i Belgii

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2010 | Abstrakt | s. 109-117

Dziesięć lat po wprowadzeniu paktu solidarnej jedności (cywilnego paktu solidarności), 12 maja 2009 roku, francuski ustawodawca wprowadził nową normę prawa prywatnego międzynarodowego, która wskazuje prawo właściwe dla zawarcia, skutków i rozwiązania zarejestrowanego związku partnerskiego. Jednak to Belgia zdecydowała się na ten krok wcześniej, w 2004 roku. Zgodnie z odpowiednim belgijskim przepisem, „stosunek wspólnego życia” podlega prawu państwa, w którym związek został zarejestrowany po raz pierwszy. Rozwiązanie to było krytykowane przez niektórych przedstawicieli belgijskiej doktryny, ale ostatecznie zwyciężyło z koncepcją zbliżenia norm kolizyjnych dotyczących zarejestrowanych związków partnerskich do norm odnoszących się do małżeństwa, o ile jest to uzasadnione. We Francji również przyjęto lex loci registrationis (prawo miejsca rejestracji) jako prawo właściwe dla pozamałżeńskich zarejestrowanych związków. Pomimo trudności nieuchronnie generowanych przez to rozwiązanie dla praktyków, wprowadzenie nowej normy kolizyjnej zostało uznane za znaczące nie tylko we francuskiej literaturze, ale także na arenie międzynarodowej.

2010-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Foreword

Maciej Szpunar

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 7-8

The current volume of “Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” — the leading Polish periodical in the field of private international law — is primarily devoted to the Regulation No 650/2012 of 4 July 2012 on jurisdiction, applicable law, recognition and enforcement of decisions and acceptance and enforcement of authentic instruments in matters of succession and on the creation of a European Certificate of Succession (“the Succession Regulation”).

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

The Regulation on Matrimonial Property and Its Operation in Succession Cases — Its Interaction with the Succession Regulation and Its Impact on Non-participating Member States

Andrea Bonomi

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 71-89

The Regulations on Matrimonial Property (No 2016/1103) and on the Property Consequences of Registered Partnerships (No 2016/1104) are new important pieces in the “puzzle” of European private international law. This article particularly focuses on the relationship between the Matrimonial Property Regulations and the Succession Regulation, two instruments which will often be applied in parallel because of the close connection between the two areas they govern. The author examines in particular the scope of those instruments as well as their interaction with respect to jurisdiction and applicable law. At the same time, an attempt is also made to assess the position of Poland and of those other Member States that are bound by the Succession Regulation, but not by the Matrimonial Property Regulation.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

The Capacity and the Quality of Heir. Possible Interaction with Preliminary Questions

Stefania Bariatti

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 57-70

The article contains an overview of the rules relating to the scope of application of the EU private international law regulations. It addresses the treatment of the relevant preliminary questions, with special reference to the Succession Regulation. The issues are discussed in three steps. The first is connected with the way of interpreting the notions and concepts, such as marriage, adoption, legal capacity etc., where such matters as personal status, legal capacity or family relationship may come to the foreground as a preliminary question. The second is dealing with the law applicable to the preliminary question. The author compares pros and cons of the “independent reference” (lex fori) and the “dependent reference” (lex causae) solutions, considering the latter as less effective, producing more negative consequences. The third step embraces questions relating to the jurisdiction with respect to preliminary question.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Zmiany w unormowaniu cesji wierzytelności (od artykułu 12 konwencji rzymskiej do artykułu 14 rozporządzenia Rzym I)

Michał Piotr Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 115-154

Od dnia 17 grudnia 2009 r. ma zastosowanie nowa norma kolizyjna dotycząca dobrowolnego przelewu wierzytelności przewidziana w art. 14 rozporządzenia Rzym I. Artykuł próbuje przedstawić interpretację nowo wprowadzonej normy. Odwołano się do art. 12 Konwencji rzymskiej o prawie właściwym dla zobowiązań umownych, która posłużyła jako podstawa dla nowego rozporządzenia. Główny nacisk położono na aspekty rzeczowe przelewu, a głównym pytaniem jest, czy i w jakim zakresie zostały one uregulowane w nowym rozwiązaniu. W tym celu omówiono proces legislacyjny, który doprowadził do jego przyjęcia. Dodatkowo przedstawiono krótkie podsumowanie aktualnie najistotniejszych propozycji odpowiednich rozwiązań kolizyjnych podnoszonych w doktrynie i orzecznictwie, przy jednoczesnym uwzględnieniu materialnoprawnego uzasadnienia każdego z nich.

2010-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Prawo właściwe dla umów wykorzystujących konstrukcję work made for hire w świetle rozporządzenia Rzym I

Katarzyna Grzybczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2010 | Abstrakt | s. 45-67

Utwór stworzony w ramach stosunku pracy lub na zamówienie (ang. "work made for hire") zgodnie z amerykańską ustawą o prawie autorskim z 1976 roku to — (1) utwór przygotowany przez pracownika w ramach zakresu jego obowiązków; lub (2) utwór specjalnie zamówiony lub zlecony do wykorzystania jako wkład do utworu zbiorowego, jako część filmu kinowego lub innego utworu audiowizualnego, jako tłumaczenie, jako utwór uzupełniający, jako kompilacja, jako tekst dydaktyczny, jako test, jako materiał odpowiedzi do testu lub jako atlas, jeśli strony wyraźnie uzgodnią na piśmie podpisanym przez nie, że utwór będzie uważany za utwór stworzony w ramach stosunku pracy lub na zamówienie. (17 U.S.C. § 101) Pierwsza sytuacja ma zastosowanie tylko wtedy, gdy twórca utworu jest pracownikiem, a nie niezależnym wykonawcą (kontraktorem). Ustalenie, czy osoba fizyczna jest pracownikiem dla celów doktryny "work made for hire", określa się na podstawie common law dotyczącego przedstawicielstwa (agencyjności), w którym sąd bierze pod uwagę wiele czynników, aby ustalić, czy istnieje stosunek pracy między pracodawcą a pracownikiem. Z drugiej strony, jeśli utwór jest stworzony przez niezależnego wykonawcę lub freelancera, utwór może być uznany za "work for hire" tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki: — utwór musi należeć do jednej z dziewięciu ograniczonych kategorii utworów wymienionych w powyższej definicji, a mianowicie (1) wkład do utworu zbiorowego, (2) część filmu kinowego lub innego utworu audiowizualnego, (3) tłumaczenie, (4) utwór uzupełniający, (5) kompilacja, (6) tekst dydaktyczny, (7) test, (8) materiał odpowiedzi do testu, (9) atlas; — utwór musi być specjalnie zamówiony lub zlecony; — musi istnieć pisemna umowa między stronami określająca, że utwór jest utworem stworzonym w ramach stosunku pracy lub na zamówienie. W Stanach Zjednoczonych utwór stworzony w ramach stosunku pracy lub na zamówienie (opublikowany po 1978 r.) podlega ochronie prawa autorskiego przez 120 lat od powstania lub 95 lat od publikacji, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Różni się to od standardowego amerykańskiego okresu ochrony prawa autorskiego wynoszącego życie autora plus 70 lat, ponieważ "autorem" utworu stworzonego w ramach stosunku pracy lub na zamówienie często nie jest rzeczywista osoba, w którym to przypadku standardowy okres byłby nieograniczony, co jest niezgodne z konstytucją (en.wikipedia.org/wiki/Work_for_hire — cite_note‑Circ09‑2).

2010-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Application of the Succession Regulation by German courts — Selected Issues

Christian Kohler

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 27-43

The article discusses the impact of the EU Succession Regulation on the German system of private international law. The change came with some important differences introduced in the text of the Regulation as in comparison to previous German solutions (especially the use of the habitual residence as the main connecting factor instead of nationality), and, as a result of the number of decisions of the CJEU on the Regulation (in particular the Kubicka case).
The paper presents the most important, up-to-date German case-law relating to the EU Succession Regulation. It starts with the general remarks in that regard and continues to discuss judgments covering issues of jurisdiction, applicable law, and the European Certificate of Succession. Three conclusions are drawn therefrom. First, the cases show a general willingness of the courts to cope with the fundamental changes introduced by the Regulation. In particular, the concept of “habitual residence” is applied on the basis of an autonomous interpretation by reference to the case-law of the CJEU on Regulation Brussels IIa. Second, a number of decisions make apparent that the courts are sometimes slow to accept the consequences which flow from the changes brought about by the Regulation, and which oblige to re-consider the German practice in matters of international successions. That applies in particular to the issuing of the European Certificate of Succession. Third, German courts are generally ready to initiate cooperation with the CJEU by formulating preliminary questions (three questions posed by the end of 2019).

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Zaświadczenie o stanie cywilnym a małżeństwa i związki partnerskie osób tej samej płci

Ewa Kamarad

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2015 | Abstrakt | s. 69-79

Artykuł opisuje nowy rodzaj zaświadczenia – zaświadczenie o stanie cywilnym – które zostało wprowadzone przez nową polską ustawę Prawo o aktach stanu cywilnego z dnia 28 listopada 2014 r. Głównym celem zaświadczenia o stanie cywilnym jest stanowienie dowodu stanu cywilnego jako całości. Z tego względu może być ono wykorzystywane przez osobę zamierzającą zawrzeć małżeństwo do poświadczenia, że jest stanu wolnego. W przeciwieństwie do zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa, zaświadczenie o stanie cywilnym nie zawiera danych osoby, z którą małżeństwo ma zostać zawarte. Z tego powodu może ono być przydatne dla osób, które chcą zawrzeć za granicą małżeństwo jednopłciowe lub zarejestrowany związek partnerski tej samej płci, a które nie mogą uzyskać w tym celu zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa. Artykuł wskazuje również, że w wielu przypadkach dowód zdolności do zawarcia małżeństwa według prawa polskiego nie będzie wymagany, ponieważ to nie prawo polskie będzie miało zastosowanie do oceny zdolności do zawarcia małżeństwa jednopłciowego lub zarejestrowanego związku partnerskiego tej samej płci. Artykuł zawiera także wyniki badań porównawczych dotyczących norm kolizyjnych odnoszących się do małżeństw jednopłciowych i zarejestrowanych związków partnerskich, a także przedstawia pewne rozwiązania na gruncie polskiego Prawa prywatnego międzynarodowego w zakresie ustalania prawa właściwego dla małżeństw jednopłciowych i zarejestrowanych związków partnerskich.

2015-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Następstwo prawne dóbr cyfrowych post mortem

Marcin Wrazidło

Język: PL | Data publikacji: 24-06-2023 | Abstrakt | s. 123-149

Artykuł naukowy koncentruje się na odpowiedzi na pytanie, czy następcy prawni pierwotnego użytkownika dóbr cyfrowych mogą wejść po jego śmierci w stosunek prawny łączący go z dostawcami tych dóbr. W pierwszej kolejności należało podjąć próbę zdefiniowania pojęcia dóbr cyfrowych i dokonać ich odpowiedniej kwalifikacji prawnej, a także zastanowić się nad materialną oraz niematerialną wartością tych dóbr. Niezbędne było także wskazanie obecnie najpowszechniej stosowanych sposobów radzenia sobie z losem dóbr cyfrowych, które pozostawił w przestrzeni wirtualnej po swojej śmierci ich pierwotny użytkownik, a także poczynienie rozważań z zakresu jurysdykcji i prawa prywatnego międzynarodowego w aspekcie statutu umownego i prawa spadkowego. Ponadto w opracowaniu zostały wzięte pod uwagę, podnoszone w piśmiennictwie, kwestie dotyczące prywatności post mortem, ochrony danych osobowych i zapewnienia stosownej ochrony pozostawionym dobrom cyfrowym na gruncie prawa własności intelektualnej, które stanowią swego rodzaju przeszkody w dopuszczeniu do prostego następstwa prawnego dóbr cyfrowych post mortem. Jako podsumowanie pochylono się również nad obowiązującymi aktualnie w wybranych państwach na świecie rozwiązaniami prawnymi, które stały się następnie podbudową pod sformułowanie postulatów de lege ferenda.

2023-06-24



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2006 r., I ACa 1063/05

Redakcja PPPM

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 159-166

Sąd Apelacyjny w Poznaniu 10 stycznia 2006 r. (I ACa 1063/05) rozpatrywał sprawę cesji wierzytelności. Stwierdzono, że przelew wierzytelności podlega prawu właściwemu dla tej wierzytelności. W sporze dotyczącym sprzedaży sadzy technicznej między polską spółką Konimpex sp. z o.o. a rosyjską OAO Techuglerod, oraz polską Chemical Worldwide Business sp. z o.o., kluczowe było ustalenie skuteczności cesji. Umowa sprzedaży z 2003 r. zawierała klauzulę zakazującą cesji bez pisemnej zgody drugiej strony. Sąd uznał, że właściwe jest prawo rosyjskie, zgodnie z Umową między RP a FR o pomocy prawnej. Prawo rosyjskie wymaga zgody dłużnika na cesję, jeśli umowa to przewiduje. Pozwana spółka nie wyraziła pisemnej zgody na cesję. Sąd Apelacyjny potwierdził, że powódka nie nabyła skutecznie wierzytelności.

2012-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Forma rozrządzeń na wypadek śmierci po wejściu w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 roku

Katarzyna Anna Dadańska , Krzysztof Kubasik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 9-29

Artykuł poświęcony jest ważności formalnej rozrządzeń testamentowych w świetle Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Ponadto uwzględniono obowiązujące krajowe zasady prawa prywatnego międzynarodowego, a także umowy międzynarodowe obowiązujące w Polsce. Podjęto również próbę scharakteryzowania relacji między tymi aktami prawnymi w odniesieniu do transgranicznych spraw spadkowych oraz decyzji, który z aktów prawnych powinien mieć zastosowanie, w zależności od rodzaju rozrządzenia na wypadek śmierci.

2014-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Próba ujednolicenia prawa prywatnego międzynarodowego w państwach Wspólnoty Niepodległych Państw na mocy porozumienia kijowskiego z 1992 roku, konwencji mińskiej z 1993 roku oraz konwencji kiszyniowskiej z 2002 roku

Mariia Zeniv

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2017 | Abstrakt | s. 115-137

Artykuł poświęcony jest analizie głównych umów międzynarodowych regulujących stosunki cywilne i handlowe na terytoriach państw należących do Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Przedstawia ich porównanie. Zaprezentowano przegląd postanowień odnoszących się do prawa kolizyjnego. Artykuł porównuje również podobieństwa i różnice między tymi międzynarodowymi instrumentami prawnymi. Odniesiono się do postanowień dotyczących jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania zagranicznych orzeczeń, a także współpracy między państwami WNP w zakresie udzielania pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych. W konkluzjach autor podkreśla, że przyjęcie Konwencji mińskiej z 1993 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych jest postrzegane jako rezultat procesu dezintegracji po rozpadzie Związku Radzieckiego. Fakt, że tylko kilka państw WNP przystąpiło do Protokołu z 1997 r. do Konwencji mińskiej lub do Konwencji kiszyniowskiej z 2002 r., ilustruje niechęć niektórych państw do ścisłej współpracy w ramach WNP. W tym kontekście Ukraina dąży do zbliżenia swojego ustawodawstwa krajowego do prawa Unii Europejskiej.

2017-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Właściwość sądu w zakresie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej za wypadki komunikacyjne. Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 grudnia 2007 r. (C — 463/06), FBTO Schadeversekeringen N.V./Jack Odenbreit

Mariusz Fras

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2009 | Abstrakt | s. 159-173

Artykuł stanowi glosę do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 grudnia 2007 r. (C - 463/06) w sprawie FBTO Schadeversekeringen N.V./Jack Odenbreit, dotyczącego właściwości sądu w zakresie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej za wypadki komunikacyjne. Komentowany wyrok potwierdza, że ofiara wypadku drogowego może wytoczyć powództwo bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi osoby odpowiedzialnej przed sądem państwa swojego miejsca zamieszkania, pod warunkiem, że ubezpieczyciel ma siedzibę w państwie członkowskim UE i takie powództwo jest dopuszczalne w świetle prawa krajowego. Autor analizuje tę kwestię w kontekście prawa wspólnotowego, w szczególności Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 i Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007 (Rzym II), a także w odniesieniu do Konwencji haskiej o prawie właściwym dla wypadków drogowych z 1971 r. Omówiono również instytucję actio directa w polskim systemie prawnym i jej naturę prawną. Podkreślono cel wspólnotowych regulacji, jakim jest wzmocnienie ochrony poszkodowanych.

2009-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Przedawnienie i jego skutki w Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

Patryk Wydziałkiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 117-135

Artykuł mówi o przedawnieniu roszczeń wynikających z przewozu zgodnie z regulacją Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) [dalej zwanej CMR lub Konwencją]. Przepisy CMR mają bezpośrednie zastosowanie w każdym z 55 krajów — części Konwencji i charakter cywilny. Konwencja została podpisana w dwóch autentycznych językach — angielskim i francuskim, ale istnieją oficjalne tłumaczenia na języki części Konwencji. Jak wskazuje autor, istnieją różne zasady interpretacji międzynarodowych przepisów prawnych i krajowych przepisów prawnych. Konwencję należy interpretować zgodnie z zasadami interpretacji określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Stąd interpretacja powinna być dokonywana w dobrej wierze, zgodnie z typowym znaczeniem słów i z uwzględnieniem kontekstu i celu interpretowanego aktu prawnego. Konwencja powinna być stosowana jednorodnie w każdym kraju. Przedawnienie roszczenia powoduje negatywny skutek dla osób fizycznych i prawnych, które nie skorzystały ze swoich praw przez określony czas. Chociaż przedawnienie powództwa jest znane w większości systemów prawnych, nie jest to identyczna instytucja prawna. W większości systemów prawnych jest to instytucja prawa materialnego, ale w niektórych systemach jest regulowana przez przepisy proceduralne. Istnieją trzy różne rodzaje skutków spowodowanych przedawnieniem powództwa, a mianowicie: wygaśnięcie prawa i powództwa, wygaśnięcie tylko powództwa i prawo do skorzystania z zarzutu przedawnienia prawa do powództwa. Zabrania się stosowania krajowych przepisów prawnych do aspektów regulowanych przez Konwencję. Instytucja przedawnienia powództwa jest uregulowana w art. 32 CMR, ale nie jest to wyczerpująca zasada. Zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia powództw są regulowane przez prawo miejsca postępowania. Inne aspekty przedawnienia powództw, które nie są określone w CMR, są regulowane przez krajowe przepisy prawne. Katalog sytuacji, w których można zastosować Konwencję, nie jest zamknięty. Autor zauważa, że Konwencja jest stosowana do szerokiego zakresu przypadków, nawet w niewielkim stopniu związanych z międzynarodowym przewozem drogowym towarów i możliwe jest, że wystąpi kolizja prawa. Okres przedawnienia roszczeń wynikających z przewozu na podstawie Konwencji wynosi jeden rok, ale w przypadku umyślnego wykroczenia okres przedawnienia wynosi trzy lata. Istnieją trzy różne momenty, od których ten okres zaczyna biec, w zależności od tego, co się wydarzyło. Dzień, w którym okres przedawnienia zaczyna biec, nie jest wliczany do okresu. Wlicza się w niego niedziele i święta państwowe. Pozostałe aspekty są regulowane przepisami krajowymi. Pisemne roszczenie jest dobrowolne i zawiesza okres przedawnienia do dnia, w którym przewoźnik odrzuci roszczenie w drodze pisemnego powiadomienia i zwróci załączone do niego dokumenty. Istnieje problem ze zrozumieniem znaczenia „formy pisemnej”, ponieważ nie ma jej jednolitego znaczenia. Autor sugeruje, że Konwencja zawiera autonomiczne znaczenie formy pisemnej. Kolejnym problemem jest ustalenie momentu otrzymania roszczenia. Nie ma jednolitej praktyki. Z tego powodu istnieje potrzeba wykorzystania odpowiednich, obowiązujących przepisów krajowych. Autor wskazuje, że Konwencja ma inną treść w języku angielskim i francuskim. Znaczenie art. 32 pkt 4 CMR w języku francuskim prowadzi do wniosku, że prawo do powództwa wygasa. Jednak ten sam artykuł w języku angielskim mówi, że prawo do powództwa, które uległo przedawnieniu z powodu upływu czasu, nie może być wykonywane w drodze powództwa wzajemnego lub potrącenia. Wniosek z wersji angielskiej jest taki, że przedawnienie powództwa nie może być wykorzystane jako środek obrony, ale nie ma barier dla powództw o ograniczone roszczenia w innych postępowaniach prawnych. Interpretacja art. 32 pkt 4 CMR zgodnie z zasadami interpretacji międzynarodowej prowadzi do wniosku, że przedawnionych roszczeń nie można dochodzić przymusowo.

2012-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Konwencja haska o prawie właściwym dla trustów i ich uznawaniu z 1985 roku

Maciej Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | Abstrakt | s. 159-171

Artykuł zawiera polskie tłumaczenie tekstu Konwencji haskiej o prawie właściwym dla trustów i ich uznawaniu z 1985 roku.

2017-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

O realizacji zasady jednolitości statutu spadkowego w świetle rozporządzenia nr 650/2012

Katarzyna Anna Dadańska

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2016 | Abstrakt | s. 65-87

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego 1 wprowadza zasadę jednolitości statutu spadkowego. Zasada ta ma zapewnić, że dziedziczenie będzie podlegało z góry określonemu prawu, z którym jest ono ściśle związane. Ze względu na pewność prawa oraz w celu uniknięcia rozdrobnienia (rozszczepienia) statutu spadkowego, prawo to powinno regulować dziedziczenie jako całość, to znaczy cały majątek spadkowy, niezależnie od charakteru aktywów i bez względu na to, czy aktywa te znajdują się w innym państwie członkowskim, czy w państwie trzecim. Celem niniejszego artykułu jest omówienie niektórych wyjątków od wyżej wymienionej zasady jednolitości oraz ocena, czy przewidziana w rozporządzeniu zasada jednolitości statutu spadkowego może być rzeczywiście skutecznie wdrożona.

2016-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Perspektywy utworzenia fundacji europejskiej

Anita Strzebińczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 67-89

W celu ułatwienia transgranicznej działalności fundacji i ułatwienia im wspierania celów pożytku publicznego w całej UE, Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący statutu fundacji europejskiej. Niniejszy artykuł opisuje aktualne postępy w procesie legislacyjnym dotyczącym Fundacji Europejskiej (FE). Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie statutu fundacji europejskiej został przedstawiony przez Komisję Europejską w dniu 8 lutego 2012 r. i został znacząco zmieniony przez Parlament Europejski w rezolucji z dnia 2 lipca 2013 r.Po zwięzłym przedstawieniu historii prac legislacyjnych nad projektem, w artykule opisano FE: jego charakter prawny, niezbędny wymiar transgraniczny, cele pożytku publicznego charakter prawny, niezbędny wymiar transgraniczny, cele pożytku publicznego, majątek założycielski i działalność gospodarcza gospodarczej fundacji europejskiej, a także sposoby ustanawiania FE i wymogi rejestracyjne, wewnętrzną organizację wymogi rejestracyjne, organizacja wewnętrzna FE i nadzór państwa członkowskiego, siedziba statutowa i jej przeniesienie, a także rozwiązanie FE. Porównanie zasad zawartych we wniosku z dnia 8 lutego 2012 r. i zmian wprowadzonych przez Parlament Europejski w rezolucji z dnia 2 lipca 2013 r. jest poparte prezentacją bieżących dyskusji akademickich dotyczących utworzenia fundacji europejskiej. Charakterystyka fundacji europejskiej, przedstawiona w niniejszym artykule, odzwierciedla możliwy kształt nowego europejskiego systemu prawnego.

2014-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

W odpowiedzi na ankietę skierowaną do państw członkowskich Unii, dotyczącą stosowania Rozporządzenia nr 864/2007 o prawie właściwym dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II)

Maksymilian Pazdan , Monika Jagielska , Witold Kurowski , Marek Świerczyński , Maria-Anna Zachariasiewicz , Maciej Zachariasiewicz , Łukasz Żarnowiec

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2013 | Abstrakt | s. 165-197

Rozporządzenie Rzym II z dnia 11 lipca 2007 r. zawiera przepisy kolizyjne dotyczące zobowiązań pozaumownych, takich jak czyny niedozwolone, bezpodstawne wzbogacenie, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, culpa in contrahendo i odpowiedzialność za produkt. Niedawno Komisja rozpoczęła konsultacje dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów w związku z obowiązkiem przedłożenia sprawozdania zgodnie z artykułem 30 rozporządzenia. Komisja zwraca się do Państw Członkowskich o opinię w celu rozważenia modyfikacji i sugestii na przyszłość. Niniejsza praca stanowi odpowiedź na Kwestionariusz Komisji przygotowany wspólnie przez grupę autorów pod przewodnictwem profesora Maksymiliana Pazdana. Odpowiedź ta stanowiła podstawę odpowiedzi udzielonej przez Polski Komitet Kodyfikacyjny w imieniu polskiego rządu. W Kwestionariuszu Komisja zadała kilka ogólnych i kilka szczegółowych pytań. Zostały one omówione w odpowiedzi. Poniżej podsumowano niektóre z najważniejszych sugestii. Polska doktryna generalnie aprobuje Rozporządzenie i zawarte w nim przepisy. Niemniej jednak istnieją pewne rozwiązania, które można by ulepszyć, i luki, które można by wypełnić. W odpowiedzi przedstawiono następujące zalecenia: Po pierwsze, nadszedł czas, aby stworzyć nie tylko szczegółowe (jak to było dotychczas), ale także ogólne jednolite zasady prawa prywatnego międzynarodowego na poziomie europejskim. Po drugie, zasady zawarte w rozporządzeniu Rzym II powinny mieć zastosowanie do spraw objętych Konwencją haską z 1971 r. o wypadkach drogowych. Po trzecie, normy kolizyjne dotyczące naruszenia prywatności i praw związanych z osobowością powinny zostać dodane do rozporządzenia Rzym II, ponieważ stanowi to znaczną lukę w systemie europejskim.

2013-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Forma testamentu według konwencji haskiej z 1961 roku. Uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2009 roku (III CSK 338/08)

Jadwiga Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 139-142

Konwencja haska z 1961 r. wskazuje prawo właściwe dla formy testamentu w sytuacji, gdy testament został sporządzony w 1966 r., a spadkobierca zmarł w 1980 r., mimo że nastąpiło to przed wejściem w życie Konwencji w Polsce (Konwencja weszła w życie w Polsce 2 listopada 1969 r.). Powyższą opinię wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 15 maja 2009 r. Sąd Najwyższy słusznie odrzucił twierdzenie uczestnika postępowania, który wniósł kasację. Uczestnik stwierdził, że testament, który został sporządzony w Wielkiej Brytanii i dotyczył majątku, który został położony w Polsce, nie może być ważny, ponieważ nie spełnia polskich wymogów prawnych (art. 948 polskiego kodeksu cywilnego). Uczestnik stwierdził, że uzasadnienie twierdzenia znajduje się w art. 1 Konwencji haskiej. Zdaniem uczestnika kompetencja prawa polskiego podana w artykule jest wyłączna. Twierdzenie to jest błędne. Możliwość przewidziana w artykule 1 punkt e Konwencji haskiej do spełnienia wymogów dotyczących formy testamentu, gdy spadek obejmuje majątek, ma charakter dodatkowy. Również w tej sytuacji wystarczające jest spełnienie wymogów jednego z systemów prawnych określonych w artykule 1 punkt a, b, c, d. Fraza rozporządzenie testamentowe, która określa zakres stosowania Konwencji, obejmuje również kodycyl.

2011-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Pojęcie umowy ubezpieczenia w świetle przepisów wspólnotowych dyrektyw ubezpieczeniowych

Marcin Kropka

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2007 | Abstrakt | s. 55-83

Artykuł analizuje pojęcie „umowy ubezpieczenia" w kontekście przepisów kolizyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem dyrektyw ubezpieczeniowych Unii Europejskiej. Autor bada rolę tych dyrektyw w ustalaniu prawa właściwego dla umów ubezpieczenia, w tym m.in. w zakresie kwalifikacji pojęcia „umowy ubezpieczenia", jak również w odniesieniu do umów reasekuracji, koasekuracji, gwarancji ubezpieczeniowej oraz grupowych ubezpieczeń emerytalnych. Opracowanie wskazuje na istotną rolę dyrektyw w harmonizacji prawa kolizyjnego umów ubezpieczenia w państwach członkowskich UE.

2007-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Problematyka kolizyjna roszczeń odszkodowawczych poszkodowanego w wypadku samochodowym

Katarzyna Ludwichowska

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2008 | Abstrakt | s. 123-137

Artykuł analizuje problematykę kolizyjnoprawną roszczeń odszkodowawczych poszkodowanego w wypadku samochodowym o charakterze transgranicznym, ze szczególnym uwzględnieniem roszczenia bezpośredniego do ubezpieczyciela OC sprawcy szkody (actio directa). Omawia problematykę prawa właściwego dla roszczeń, z uwzględnieniem rozporządzenia „Rzym II" i Konwencji haskiej z 1971 r. Analizuje relacje między statutem deliktowym, statutem actio directa i statutem ubezpieczeniowym. Omawia również roszczenia do Biura Narodowego Zielonej Karty, funduszu gwarancyjnego, reprezentanta do spraw roszczeń i organu odszkodowawczego.

2008-06-29