Zachowanie własnych i przyswojenie obcych wartości – o kulturowych i językowych konsekwencjach emigracji z Polski do Australii
Abstrakt
Leaving one’s homeland comes as a shock for an emigrant and his family. It is even more difficult when they decide to settle down in a country as far away from Poland as Australia is. Its exotic character, so different from European lifestyle conventions, can cause difficulties in adapting to the new culture and make the whole process last longer. Language and culture – the two elements closely connected with emigration are discussed in the article. On the one hand there is a need to preserve one’s own values, on the other, however at the same time, one must adapt to new values to avoid isolation.
Słowa kluczowe
emigration; adaptation; language and culture native/foreign
Bibliografia
Bąk M., 2014, Gdzie diabeł (tasmański) mówi dobranoc. Wizerunek Australii w literaturze polskiej, Katowice.
Bryson B., 2000, Śniadanie z kangurami. Australijskie przygody, Poznań.
Dębski R., 2009, Dwujęzyczność angielskopolska w Australii. Języki mniejszościowe w dobie
globalizacji i informatyzacji, Kraków.
Jaźwińska E., 2002, Migracje zagraniczne a kariery zawodowe, w: Klimaszewski B., red., Emigracja z Polski po 1989 roku, Kraków.
Lencznarowicz J., 2005, Australia, Warszawa.
Lipińska E., 2001, Proces stawania się dwujęzycznym. Studium przypadku polskiego chłopca w Australii (niepublikowana rozprawa doktorska), Kraków.
Lipińska E., 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
Lipińska E., 2007, Między ‘emigracją’ a ‘Polonią’ – pierwsze pokolenie polonijne, „Prace
Filologiczne”, t. LIII.
Lipińska E., 2013, Polskość w Australii – o dwujęzyczności, edukacji i problemach adaptacyjnych Polonii na antypodach, Kraków.
Lipińska E., 2015a, O transmisji polskości w Australii, w: Szkolnictwo polskie poza
granicami Rzeczypospolitej po roku 1918, Polski Uniwersytet na Obczyźnie, „Zeszyty
Naukowe”, seria trzecia, nr 3, Londyn.
Lipińska E., 2015b, Dwujęzyczność kognitywna, „LingVaria”, nr 2 (20).
Łacek M., 1999, Integracja nauczania w szkole australijskiej, „Nowa Polszczyzna”, nr 5.
Mostwin D., 1995, Trzecia wartość, Lublin.
Płatek U., 2007, Profil emigranta polskiego w społeczeństwie i kulturze Australii. Praca magisterska napisana w Instytucie Socjologii pod kier. prof. UZ dr. hab. M. Chałubińskiego, Zielona Góra, http://przeglad.australink.pl/prace/platek.pdf [dostęp: 2.04.2012].
Smolicz J., 1999, Współkultury Australii, Warszawa.
Tomalik M., 2011, Australia. Gdzie kwiaty rodzą się z ognia, Kraków.
Wróbel J., 2002, Podwójne życie Polonusa, czyli ontologia emigranta po 1989 roku (próba sformułowania hipotezy), w: Klimaszewski B., red., Emigracja z Polski po 1989 roku. Kraków.
Netografia
http://antypody.info/2015/02/dziesieclatwaustralii/ [dostęp: 22.11.2015].
http://australis.pl/zyciewaustralii/ [dostęp: 22.11.2015].
http://blog.wyjazdyaustralia.pl/jakzyjeprzecietyaustralijczyk/ [dostęp: 22.11.2015].
http://careerbreak.pl/2015/02/04/10latnaemigracji/ [dostęp: 11.12.2015].
http://f.kafeteria.pl/temat/f21/czywartoemigrowacczyniezalujeciep_3205443 [dostęp: 12.12.2015].
http://forum.gazeta.pl/forum/w,23,895,1214,Re_Czy_warto_do_Australii_.html?v=2 [dostęp: 22.11.2015].
http://kariera.forbes.pl/gdzieemigrujapolacy,artykuly,173750,1,1.html [dostęp: 22.11.2015].
http://londynek.net/czytelnia/article?jdnews_id=4060687 [dostęp: 2.12.2015].
http://mojemelbourne.blog.onet.pl/2013/02/07/poradnikemigrantadoaustralii/ [dostęp: 22.11.2015].
https://pl.wikipedia.org/wiki/Polonia_w_Australii [dostęp: 2.12.2015].
http://przeglad.australink.pl/artykuly/klopatowski.php [dostęp: 22.11.2015].
http://wazji.pl/2012/01/australiaczylioemigracjinakoniecswiata/ [dostęp: 3.12.2015].
http://whereisjuli.com/11rzeczyzaktorenielubieaustralii/ [dostęp: 12.12.2015].
http://www.goldenline.pl/grupy/Podroze/sydney/dlaczegoaustraliaczywartozaryzykowac,194832/ [dostęp: 22.11.2015].
http://www.wysokieobcasy.pl:80/wysokieobcasy/1,96856,17109562,Boje_sie_powrotu_z_ezigracji.html?disableRedirects=true) [dostęp: 2.12.2015].
http://zycie.australink.pl/texty/CZY%20WARTO%20EMIGROWAC.html [dostęp: 22.11.2015].
http://zycie.australink.pl/texty/SZKOLY%20SREDNIE%20I%20PODSTAWOWE%202.php [dostęp: 22.11.2015].
dr hab., Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-9260-4885
Autorka i współautorka licznych podręczników, artykułów i monografii z zakresu glottodydaktyki oraz emigracji i Polonii, m.in. Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności (2003), ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego (2005), Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego w chicagowskiej diasporze polonijnej (2012), Polskość w Australii – o dwujęzyczności, edukacji i problemach adaptacyjnych Polonii na antypodach (2013). W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się zagadnienia związane z dwujęzycznością oraz metodyką nauczania języka polskiego jako drugiego, obcego i odziedziczonego, a w szczególności sprawności pisania.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
