Rozwój glottodydaktyki a kształcenie nauczycieli języków obcych
Abstrakt
The article presents the results of the latest research in glottodidactics that can be used while planning and organizing professional training for foreign language teachers. It raises questions that have not been fully discussed yet and presents expectations about teachers’ abilities as well as training needs of teachers working in Poland and abroad. The author of the article analyses a development of foreign language teachers training in Poland over past twentyfive years pointing out its strengths and weaknesses. The author presents the conclusions that could improve teacher education and meet specific needs of foreign language teachers.
Słowa kluczowe
glottodidactics; research; foreign languages; teacher education
Bibliografia
Armstrong P.W., Rogers J.D., 1997, Basic skills revisited: The effects of foreign language instruction on reading, math and language arts, „Learning Languages”, vol. 2, No. 3.
Bateson G., 1972, Steps to an Ecology of Mind, New York.
Bialystok E., 2001, Bilingualism in Development: Language, Literacy and Cognition, Cambridge.
Bialystok E., Craik F.I.M., Klein R., Viswanathan M., 2004, Bilingualism, aging, and cognitive control: Evidence from the Simon task, „Psychology and Aging”, No. 19 (2).
Byram M., 2012, Reflecting on teaching ‘culture’ in foreign language education, w: Newby D., Insights into the European Portfolio for Student Teachers of Languages (EPOSTL), Newcastle.
Council of Europe, 1998, Recommendation no R (98) 6 of the Committee of Ministers to Member States concerning Modern Languages, Strasbourg.
Cummins J., 2000, Language, Power and Pedagogy, Clevedon.
Dervin F., 2013, Making sense of education for diversities. Criticality, reflexivity and language, w: Arslan H., Rata G., Multicultural education. From Theory to Practice, Newcastle.
Dumas L.S., 1999, Learning a second language: Exposing your child to a new world of words boosts her brainpower, vocabulary and selfesteem, „Child”, No. 72 (74).
Dumont H., Istance D., Benavides, F., eds., 2010, The Nature of Learning. Using Research to Inspire Practice, Paris.
European Charter for Regional and Minority Rights, 1992, Strasbourg.
European Council, 2002, Education and Training in Europe: Diverse Systems, Shared Goals for 2010, Brussels.
Europejskie badanie kompetencji językowych ESCL. Raport krajowy, 2011, Warszawa.
Ewert A., 2008, L1 Syntactic preferences of Polish adolescents in bilingual and monolingual education programmes, w: GabryśBarker D., ed., Morphosyntactic Issues in Second Language Acquisition, Clevedon.
Gabryś-Barker D., 2012, Reflectivity in Preservice Teacher Education. A Survey of Theory and Practice, Katowice.
Hong K., Leavell A.G., 2006, Strategic reading awareness of bilingual EFL readers. Paper delivered at the 40th Annual TESOL Convention, Tampa.
Huber J., ed., 2011, Teacher Education for Change, Strasbourg:
Kelly M., Grenfell M., 2004, European Profile for Language Teacher Education. A Frame of Reference, Southampton.
Kharkhurin A., 2008, The effect of linguistic proficiency, age of second language acquisition and length of exposure to a new cultural environment on bilinguals’ divergent thinking. „Bilingualism: Language and Cognition”, vol. 11, No. 2.
Komorowska H., 2011, Paradigms in teacher education, w: tejże, ed., Promoting Multilingualism. Teaching – Learning – Assessment, Warszawa.
Komorowska H., 2012, Learner autonomy and its implications for the EPOSTL, w: Newby D., ed., Insights into the European Portfolio for Student Teachers of Languages, Newcastle.
Komorowska H., 2014, Analyzing linguistic landscapes. A diachronic study of multilingualism in Poland, w: Otwinowska A., De Angelis G., eds., Teaching and learning in multilingual contexts: Sociolinguistic and educational perspectives, Clevedon.
Lapkin S., Swain M., Shapson S., 1990, French Immersion agenda for the 90s., „Canadian Modern Language Review”, No. 46.
Lazaruk W., 2007, Linguistic, academic and cognitive benefits of French Immersion, „Canadian Modern Language Review”, No. 63 (5).
Newby D., Allan R., Fenner A.B., Komorowska H., Jones B., Soghikyan K., 2007, European Portfolio for Student Teachers of Languages, Graz.
OECD, 2007, Educating Teachers for Diversity. Meeting the Challenge, Paris.
OECD, 2008, Trends Shaping Education, Paris.
Paradowski M.B., 2011, Multilingualism – assessing benefits, w: Komorowska H., ed., Issues in Promoting Multilingualism. Teaching – Learning – Assessment, Warszawa.
Penczek-Zapała M., 2010, Teachers in multicultural classrooms, w: Komorowska H., Aleksandrowicz-Pędich L., eds., Coping with Diversity. Language and Culture Education, Warszawa.
Piechurska-Kuciel E., 2011, Foreign language teacher burnout: A research proposal, w: Pawlak M., ed., Extending the Boundaries of Research on Second Language Learning and Teaching, Berlin.
Pitura J., 2012, Adult educator development and burnout: selfmanagement of generic competences in problem prevention, w: Heikkinen A., Jogi L., Jutte W., Zarifis G., eds., The Futures of Adult Educator(s): Agency, Identity and Ethos. Joint Conference Proceedings, Tallinn.
Polska. Raport krajowy, 2006, Warszawa.
Raport: Nauczanie języka kaszubskiego w szkołach, 2011, Gdańsk.
Surveylang – First European Survey on Language Competences. Final Report, 2012, Brussels.
Toppelberg C.O., Medrano L., Peña Morgens L., NietoCastañon A., 2002, Bilingual children referred for psychiatric services: Associations of language disorders, language skills, and psychopathology, „Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry”, vol. 41, No. 6.
Tribble Ch., ed., 2012, Managing Change in English Language Teaching. Lessons from Experience, London.
Weiner B., 2006, Social Motivation, Justice and the Moral Emotions: An Attributional Approach, Mahwah, New Jersey.
Netografia
Australian Council of TESOL Associations, 2006, Standards for TESOL Practitioners, http://www.tesol.org.au/ted/std_t.htm [dostęp: 17.01.2013].
ELAN Project. Final Report, 2006, Effects on the European Economy of Shortages of Foreign Language Skills in Enterprise. London, http://ec.europa.eu/education/policies/lang/doc/elan_final_report_en.pdf [dostęp: 22.03.2015].
Jiang K., 2011, The Dangers of Gamification. Why We Shouldn’t Build a Game Layer on Top of the World, http://krystlejiang.files.wordpress.com/2011/07/the–dangers–of–gamification.pdf [dostęp: 12.06.2015].
Komorowska H., 2013, Multilingualism. Its open and hidden agendas, „Studies in Second Language Learning and Teaching”, No. 3 (4), http://www.ssllt.amu.edu.pl [dostęp: 23.04.2015].
PIMLICO Project. Final Report, 2011, Report on Language Management Strategies and Best Practice in European SMEs. Brussels: The European Commission, http://ec.europa.eu/languages/policy/strategic–framework/documents/pimlico–full–report_en.pdf [dostęp: 23.09.2014].
prof. zw. dr hab., Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-9395-2734
Wykłada lingwistykę stosowaną i dydaktykę języków obcych w Uniwersytecie SWPS i Uniwersytecie Warszawskim. Po upadku komunizmu przewodniczyła Komitetowi Ekspertów ds. nauczania języków obcych i reformy kształcenia nauczycieli w Polsce. Była prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego, prezesem Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, polskim delegatem w Grupie Projektowej ds. Języków Nowożytnych przy Radzie Europy i członkiem powołanej przez Unię Europejską Grupy Wysokiego Szczebla ds. Wielojęzyczności. Obecnie pełni funkcję konsultanta Europejskiego Centrum Języków Nowożytnych w Grazu, przewodniczy też Komitetowi selekcyjnemu polskiej edycji European Language Label. Jest rzeczoznawcą do spraw programów i podręczników do nauki języków obcych MEN, współautorką Europejskiego portfolio dla studentów – przyszłych nauczycieli języków i autorką licznych publikacji z dziedziny metodyki nauczania języków obcych oraz kształcenia nauczycieli.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
