Dzienniki szkockie Dorothy Wordsworth: kreacja autorki romantycznej
Abstrakt
Wzrost popularności „Home Tour” w XIX w. i publikacje wielu dzienników, wspomnień czy przewodników turystycznych po Szkocji (np. autorstwa Samuela Johnsona i Jamesa Boswella) sprawiły, że Szkocja zaczęła być uznawana za ciekawy cel podróży literackich. Wojaże po Szkocji coraz częściej owocowały dziennikami z drogi, w których kształtowała się tożsamość pisarza, podróżnika, obserwatora czy świadka. Tekst stawał się przestrzenią dla poszukiwań sensu, miejsca i tożsamości, a dla kobiet-podróżników dodatkowo stanowił okazję, by stać się uznaną pisarką i komentatorką. Dorothy Wordsworth odbyła dwie podróże do Szkocji: pierwszą w roku 1803 z Williamem Wordsworthem i Samulem Taylorem Coleridgem oraz drugą w 1822 r. z Joanną Hutchinson, siostrą Mary i żoną jej brata. W niniejszym tekście dokonano analizy konstrukcji tożsamości Dorothy Wordsworth zawartej w dziennikach z obu podróży. Rozważania na temat Dorothy Wordsworth najczęściej skupiają się na badaniu tożsamości autorki przez pryzmat jej relacji rodzinnych, a w krytycznych ocenach twórczości pisarki kładzie się nacisk na pewne niedostatki widoczne w jej pracach. Zazwyczaj pisarstwo i teksty Dorothy są odczytywane równolegle z twórczością jej brata, jako „dzieła Wordsworthów”; w niniejszy szkicu „rozdzielono” twórczość obojga rodzeństwa i ukazano kreację indywidualnej tożsamości Dorothy Wordsworth w kontekście społecznej i przestrzennej architektury tożsamości zaprezentowanej w jej szkockich dziennikach.
Słowa kluczowe
Dorothy Wordsworth; podróżopisarstwo kobiece; wędrówka; tożsamość; Szkocja
Bibliografia
Alexander M., 1989, Women in Romanticism: Mary Wollstonecraft, Dorothy Wordsworth and Mary Shelley, Savage: Barnes and Noble Books.
Boswell J., 1791, Life of Johnson, abridged and edited, with an introduction by Grosvenor Osgood C, http://www.gutenberg.org/files/1564/1564-h/1564-h.htm [accessed on: 28 February 2019].
Brownstein R.M., 1973, The private life of Dorothy Wordsworth’s journals, “Modern Language Quarterly”, no 34/1, 48–63.
Clayden P.W., 1889, Samuel Rogers and his contemporaries, 2 vols., London: Smith, Elder and Co.
de Selincourt E., 1933, Dorothy Wordsworth: A biography, Oxford: Clarendon Press.
Devine T.M., 2011, Did slavery make Scotia great?, “Britain and the World”, no 4/1, 40–64.
Homans M., 1980, Women writers and poetic identity: Dorothy Wordsworth, Emily Brontë and Emily Dickinson, Princeton: Princeton University Press.
Ketcham C.H., 1978, Dorothy Wordsworth’s journals, 1824–1835, “The Wordsworth Circle”, no 9/1, 3–16.
Levin S., 2009, Dorothy Wordsworth and Romanticism, London: McFarland & Co.
Locke J., 1975, Essay Concerning Human Understanding, Nidditch P., ed., Oxford: Clarendon.
Mellor A.K., 1993, Romanticism and gender, New York and London: Routledge.
Newlyn L., 2013, Dorothy and William Wordsworth: “All in each other”, Oxford: Oxford University Press.
Poovey M., 1984, The proper lady and the woman writer: Ideology as style in the works of Mary Wollstonecraft, Mary Shelley, and Jane Austen, Chicago: University of Chicago Press.
Rousseau J-J., 1963, Emile, Foxley B., trans., New York: Everyman.
Shairp J.C., 1981, preface to Recollections of a tour made in Scotland, AD 1803 by Dorothy Wordsworth, Shairp J.C., ed., Edinburgh: The Mercat Press.
Stodart M.A., 1842, Female writers: Thoughts on their proper sphere, and on their powers of usefulness, London: R.B. Seeley and W. Burnside.
Wellek R., 1963, Concepts of criticism, Nichols Jr. S.G., ed., New Haven: Yale University Press.
Whyte I., 2006, Scotland and the abolition of Black slavery, 1756–1838, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Williams E., 1994, Capitalism and slavery, Chapel Hill and London: The University of North Carolina Press.
Williams N., 2016, The Scottish slavery map: Plotting out Scotland’s past, https://www.commonspace.scot/articles/8980/scottish-slavery-map-plotting-out-scotlands-past [accessed on: 29 August 2016].
Wolfson S.J., 2010, Romantic interactions: Social being and the turns of literary action, Baltimore: John Hopkins University Press.
Wordsworth C., ed., 1851, Memoirs of William Wordsworth, London: Moxon.
Wordsworth D., 1941, Journals of Dorothy Wordsworth, de Selincourt E., ed., 2 vols., London: Macmillan.
Wordsworth D., 1981, Recollections of a tour made in Scotland, AD 1803, Shairp J.C., ed., Edinburgh: The Mercat Press.
Wordsworth D., 1924, Recollections of a tour in Scotland, A.D. 1803, in: Knight W., ed., Journals of Dorothy Wordsworth, London: Macmillan.
Wordsworth D., 1940, The poetry of Dorothy Wordsworth, Eigerman H., ed., New York: Columbia University Press.
Zimmerman S., 1999, Romanticism, lyricism, and history, New York: State University of New York Press.
The Open University: Milton Keynes, GB Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0001-5909-1400
GILLIAN BEATTIE-SMITH – PhD, The Open University, Milton Keynes, Great Britain.
Badaczka, literaturoznawczyni wykłada literaturę brytyjską w Szkole Języków Współczesnych i Językoznawstwa Stosowanego The Open University. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na kwestiach budowania tożsamości przez kobiety w XIX-wiecznym podróżopisarstwie. Beattie-Smith mieszka w rejonie Scottish Borders.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
