Echa socjalizacji medialnej. Frazemy telepochodne w wypowiedziach dzieci
Abstrakt
In many children’s statements there are expressions that are uncharacteristic for the age of the speakers. Such expressions often turn out to be inspired by television. The aim of the article is to select such expressions, that have been described here as „TVinspired phrasems”. They are then analysed using the tools created by Wojciech Chlebda. These analysed expressions have been found in linguistic publications, on TV and radio programs. They are analysed in relation to their sociological context (media socialization, concept of homo videns by Sartori).
Słowa kluczowe
socialization; media; child; phrasems
Bibliografia
Berger P., Luckmann T., 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, przeł. Niżnik J., Warszawa.
Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole.
Gajda S., 2000, Media – stylowy tygiel współczesnej polszczyzny, w: Bralczyk J., Mosiołek-Kłosińska K., red., Język w mediach masowych, Warszawa.
Herman W., 2006, Nowa leksyka (leksemy, frazemy i frazeologizmy) w radiu i telewizji, w: Naruszewicz-Duchlińska A., Rutkowski M., red., Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, Olsztyn.
Izdebska J., 2008, Wstęp, w: tejże, red., Media elektroniczne w życiu dziecka w kontekście wartości wychowawczych oraz zagrożeń, Białystok.
Jasielska A., Maksymiuk R.A., 2010, Dorośli reklamują, dzieci kupują. Kindermarketing i psychologia, Warszawa.
Kossowski P., 1999, Dziecko i reklama telewizyjna, Warszawa.
Kwieciński Z., Witkowski L., red., 1990, Ku pedagogii pogranicza, Toruń.
Majkowska G., Satkiewicz H., 1999, Język w mediach, w: Pisarek W., red., Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków.
Naruszewicz-Duchlińska A., Rutkowski M., red., 2006, Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, Olsztyn.
Osmańska-Furmanek W., 2005, Poznawanie rzeczywistości w przenikających się światach – realnym i wirtualnym, w: Leppert R., Melosik Z., Wojtasik B., red., Młodzież wobec niegościnnej przyszłości, Wrocław.
Ożóg K., 2001, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.
Pomirska Z., 2010, Charakterystyka usterek językowych w wypowiedziach uczestników programu Duże dzieci (132–147), w: Niesporek-Szamburska B., Wójcik-Dudek M., red., Dziecko – język – tekst, Katowice.
RyłkoKurpiewska A., 2008, Dzieci jako odbiorcy reklam telewizyjnych, Gdańsk.
Samborska I., 2009, Dziecko w świecie konsumpcji. Pedagogiczny wymiar zjawiska, BielskoBiała.
Sartori G., 2007, Homo videns – telewizja i postmyślenie, przeł. Uszyński J., Warszawa.
Skudrzyk A., Warchala J., 2010, Kultura piśmienności młodzieży szkolnej – badania w perspektywie analfabetyzmu funkcjonalnego, „Studia Pragmalingwistyczne”, r. 2.
Smółka L., 2004, Kompetencja komunikacyjna dzieci sześciosiedmioletnich, Kraków.
Synowiec H., 2004, Uczeń wśród słów, związków frazeologicznych i regionalnych odmian polszczyzny, w: Bula D., Krzyżyk D., Niesporek-Szamburska B., Synowiec H., Dziecko w świecie języka, Kraków.
Sztompka P., 2005, Socjologia: analiza społeczeństwa, Kraków.
Warchala J., Skudrzyk A., 2010, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Katowice.
Znaniecki F., 2001, Socjologia wychowania, Warszawa.
dr, Instytut Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-6155-2701
Absolwentka filologii polskiej oraz socjologii reklamy i komunikacji społecznej. W 2016 roku obroniła doktorat pt. Kulturowe kody reklamy. Świat znaczeń w reklamie z perspektywy socjalizacji. Pasję językoznawczą łączy z wiedzą socjologiczną. W kręgu jej zainteresowań znajdują się: socjolingwistyka, językoznawstwo pragmatyczne, a także determinizm technologiczny i zagadnienie socjalizacji medialnej. Członkini Stowarzyszenia „Via Linguae” i TMJP.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
