Koncepcja przekładu artystycznego Dory Gabe i jej odzwierciedlenie w korespondencji z Anną Kamieńską
Abstrakt
Dora Gabe’s concept of translation as a product and creative practice was formed by her cooperation with one of the most prominent Bulgarian scholars – Boyan Penev. Later on, after Penev’s death, the poetess has changed and modified her understanding of the process of translation significantly. In this article the author claims that a corporeal experience of the process of translation, spontaneity and a consciously recognized need to cooperate with the author are the most important characteristics of Gabe’s own translational project. Gabe’s longlasting correspondence with Anna Kamieńska shows all those characteristics and proves that in the late period of Gabe’s work translation was a way to establish a feeling of communion and transgress her cultural and artistic identity.
Słowa kluczowe
history of translation; contemporary Polish poetry; contemporary Bulgarian poetry; letters and correspondence as a biographical materials
Bibliografia
Barańczak S., 1992, Ocalone w tłumaczeniu: szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów, Poznań: a5.
Dąbek T., 1969, Twórczość przekładowa Dory Gabe, Wrocław i in.: Ossolineum.
Gabe D., 1986, Poezje wybrane, przeł. Medyńska W., Warszawa: LSW.
Gajewska A., 2010, Tłumaczenie feminizmu, „Przekładaniec”, nr 24.
Kasprowiczowa M., 1958, Dziennik, Warszawa: Pax.
Latawiec B., 2012, Zegary nie do zatrzymania. Literackie portrety, listy, szkice, Mikołów: Instytut Mikołowski.
Legeżyńska A., 1999, Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń z A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa, A. Błoka, Warszawa: PWN.
Mazurek A., 2008, Wierny do ostatniej kropli atramentu. Listy ks. Jana Twardowskiego do Anny Kamieńskiej, „Studia i Materiały Lubelskie”, t. 15.
Pszczołowska L., 1987, Wiersz nieregularny, Wrocław i in.: Ossolineum.
Skwarczyńska S., 1937, Teoria listu, Lwów: Towarzystwo Naukowe.
Sulikowski A., 2002, Anna Kamieńska. Portret poetki. Z cyklu „Album wspomnień o x. Janie Twardowskim”, „Fraza”, nr 1/2.
Zarębianka Z., 1997, Zakorzenienia Anny Kamieńskiej, Kraków: Universitas.
Ziomek J., 1975, Kto mówi, „Teksty”, nr 6.
Бахнева К., 1993, Преселението на художественото слово. Полският романтизъм и модернизъм и френският символизъм в българския поетичен контекст от края на XIX до 20те години на XX век, София.
Бурова A., 2005, Романсът на Дора Габе, „Алтера. Пол, език, култура”, nr 10.
Габе Д., 1994, Светът е тайна. Поезия и проза, София.
Габе Д., Берберов М., 1973, Надживяла сезоните, w: Каменска А., Времената на живота, София.
Каменска А., 1970, Стихове от Созопол, przeł. М. Берберов, „Септември”, nr 9.
Каменска А., 1973, Времената на живота, przeł. Габе Д., Гюрова С., Берберов М., София.
Кралева С., 1987, Докосване до Дора Габе, София.
Kузманова-Зографова K., 1998, Дора Габе в омагьосания дом на Ян и Маруся Каспрович, „Демократически преглед”, nr 36.
Николчина M., 2002, Родена от главата. Фабули и сюжети в женската литературна история, София.
Сарандев И., 1986, Дора Габе, София.
Шпйевак Я., 1956, Песен, „Септември”, nr 5.
dr, Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska. Bułgaria
Była doktorantką w Zakładzie Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu. Jest lektorką języka bułgarskiego i tłumaczką. Interesuje się przekładami poezji polskiej na język bułgarski, istnieniem pół-sobowtórów w twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i Stefana Pyrwanowa, Anny Kamieńskiej i Dory Gabe, Wisławy Szymborskiej i Błagi Dimitrowej, a także historią oraz teorią przekładu. Tłumaczy literaturę piękną i fachową. Jest autorką artykułów dotyczących przekładu i recepcji literatury polskiej w Bułgarii, opublikowanych m.in. w tomach z serii Literatura polska w świecie (Katowice 2010, 2012) oraz monografii Teorie wywrotowe. Antologia przekładu (Poznań 2012).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
