Wpływ doświadczenia na proces lektury czytelnika. Refleksje dydaktyczne
Abstrakt
The author of the article presents the concept of experience and experiencing in the field of Polonistic education. According to the scholar, HansGeorg Gadamer’s philosophical hermeneutics can serve as an inspiring context in research and educational work of a teacher. Gadamer’s hermeneutics has been one of the influential ideas in philosophy and social sciences in recent years. The type of experience presented by the philosopher, that is more like a meeting, a talk than only a live stream, and whose task is to activate and rationalize what is primary in the process of common experiencing the world, can be used in school education in many ways
Słowa kluczowe
dialogue; hermeneutics; narratology
Bibliografia
Aduszkiewicz A., red., 2004, Słownik filozofii, Warszawa: Świat Książki.
Benjamin W., 1996, Narrator. Rozważania o twórczości Mikołaja Leskowa, w: tegoż, Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, przeł. Krzemieniowa K. i in., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Benjamin W., 2001, Powrót flâneura. O „Spacerach po Berlinie” Franza Hessela, przeł. Kopacki K., „Literatura na Świecie” nr 8–9.
Bielik-Robson A., 2000, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Kraków: Universitas.
Bloom H., 1982, Agon. Towards a Theory of Revisionism, Oxford: Oxford University Press.
Bloom H., 1997, Umysł zamknięty, przeł. Bieroń T., Poznań: Zysk i Ska.
Bronk A., 1998, Filozoficzna hermeneutyka w sporze o obiektywność poznania, w: tegoż: Zrozumieć świat współczesny, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Bruner J., 2006, Kultura edukacji, przeł. Brzostowska-Tereszkiewicz T., Kraków: Universitas.
Buczyńska-Garewicz H., 1970, Wartość i fakt. Rozważania o pragmatyzmie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Czeżowski T., 1965, Filozofia na rozdrożu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dewey J., 1980, Art as experience, New York: Berkeley Pub. Group.
Dybel P., 2004, Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera, Kraków: Universitas.
Feldman C.F., Bruner J., D. Kalmar, B. Renderer, 1993, Plot, Plight, and Dramatism: Interpretation at Three Ages, „Human Development”, nr 36.
Foucault M. 1999, Remarks on Marx: Conversations with Duccacio Trombadori, przeł. Goldstein R.J., Cascaito J., New York: Semiotext(e).
Gadamer H.-G., 1975, Replik, w: KarlOtto Apel, red., Hermeneutyk und Ideologiekritik, Frankfurt a. Mein: Suhrkamp.
Gadamer H.-G., 1993, Prawda i metoda, przeł. Baran B., Kraków: „Inter Esse”.
Gadamer H.-G., Dutt C., Palmer R.E., 2001, Gadamer In Conversation: Reflections and Commentary, Palmer R.E., red., New Haven: Yale Univeristy Press.
Ingarden R., 1963, Z badań nad filozofią współczesną, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jay M., 2008, Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, przeł. Rejniak-Majewska A., Kraków: Universitas.
Kalaga W., 2001 Mgławice dyskursu. Podmiot, tekst, interpretacja, Kraków: Universitas.
Krąpiec M.A., 1976, Doświadczenie i metafizyka, „Rocznik Filozoficzny”, z. 1.
Leśniewski N., 1998, O hermeneutyce radykalnej, Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Lorenz W., 2003, Hermeneutyczne koncepcje człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Manuel A., 2011, Świąteczne czytanie, „Książki w Tygodniku”, [dod. do:] „Tygodnik Powszechny”, nr 12.
Markowski M.P., 1997, Nietzsche. Filozofia interpretacji, Kraków: Universitas.
Myrdzik B., 2008, O potrzebie kształtowania wrażliwości narracyjnej uczniów, w: Gromadzka B., Mrozek D., Kaniewski J., red., Kultura – Język – Edukacja. Dialogi współczesności z tradycją, Poznań: „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Potępa M., 2003, Spór o podmiot w filozofii współczesnej. Husserl – Heidegger – Gadamer – Jaspers, Warszawa: Warsgraf.
Ricoeur P., 2003, O sobie samym jako innym, przeł. Chełstowski B., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stępień A.B., 1970, Rodzaje bezpośredniego poznania, „Rocznik Filozoficzny”, z. 1.
Stępień A.B., 1974, Rola doświadczenia w punkcie wyjścia metafizyki, „Zeszyty Naukowe KUL”, z. 4.
Stierle H., 1980, Walter Benjamin und die Erfahrung des Lesens, „Poetica”, nr 1.
Szulakiewicz M., 2004, Filozofia jako hermeneutyka, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Tokarska-Bakir J., 2000, Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych, Kraków: Universitas.
Wieczorkiewicz A., 2002, Muzeum ludzkich ciał: anatomia spojrzenia, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Zakrzewska-Manterys E., 1998, Hermeneutyczne inspiracje, Warszawa: Oficyna Naukowa.
profesor, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0001-6676-0166
Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół teorii i praktyki edukacji polonistycznej. Efektem jej badań są m.in. książki: Poezja Zbigniewa Herberta w recepcji maturzystów, Rola hermeneutyki w edukacji polonistycznej, Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim, Nowe wyzwania dla polonisty. Metodyka – pomiar dydaktyczny – ewaluacja, Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
