Kulturowe uwarunkowania nazw alkoholowych napojów mieszanych sprzed roku 1989 i po nim w perspektywie kognitywno-stylistycznej
Abstrakt
Research on the names of mixed alcoholic drinks was inspired by the conviction that they were an important part of the code of culture. It is due to this code that a nation or a society can communicate or create its own identity. In the beginning of the article the position of alcoholic drinks in Polish customs from Middle Ages till contemporary times was shortly discussed. The author analyzed the names of the drinks that she classified as the ‘creative’ ones, with evident authorship. Four hundred names of drinks listed in a handbook written by Polish authors (Brodziński, Brodzińska 1993) and names of drinks that appear in the menu of 50 contemporary pubs, clubs and restaurants from different areas of Poland have been analyzed in the article. The attempt to create a typology of such names led to discovering structural metaphors that inspired particular names.
Słowa kluczowe
stylistics; cognitive linguistic; onomastics; persuasion; classification; proper names of drinks
Bibliografia
Bockenheim K., 1999, Przy polskim stole, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Breza E.,1998, Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy), w: RzetelskaFeleszko E., red., Polskie nazwy własne. Encyklopedia, WarszawaKraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Brodziński W., Brodzińska H., 1983, Coctaile i napoje mieszane, Warszawa: „Warta”.
Czekalski T., 2004, Czasy współczesne, w: Chwalba A., red., Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ferenc M., 2004, Czasy nowożytne, w: Chwalba A., red., Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stoličná R., Dróżdż A., red., 2010, Historie kuchenne. Rola i znaczenie pożywienia w kulturze, Cieszyn – Katowice – Brno: Uniwersytet Śląski.
Kaleta Z., 1998, Teoria nazw własnych, w: Rzetelska-Feleszko E., red., Polskie nazwy własne. Encyklopedia, WarszawaKraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Kałwa D., 2004, Polska doby rozbiorów i międzywojenna, w: Chwalba A., red., Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Korczak L., 2004, Wieki średnie, w: Chwalba A., red., Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lakoff G., Johnson M., 2011, Metafory w naszym życiu, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Skowronek K., Rutkowski M., 2004, Media i nazwy. Z zagadnień onomastyki medialnej, Kraków: „Lexis”.
Mosiołek-Kłosińska K., 2000, Polskie słownictwo okresu 1989–1999 na tle współczesnych znaczeń kulturowych, w: Mazur J., red., Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Nowicki Z., 1991, Alkoholowe napoje mieszane, Warszawa: Wydawnictwo Watra.
Skubalanka T., 2000, Zmienność współczesnego słownictwa polskiego (na przykładzie słownictwa mody i kuchni), w: Mazur J., red., Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sujkowska-Sobisz K, 2005, Mechanizmy perswazji pośredniej w tekstach media relations, „Stylistyka” XIV, (Opole).
Witaszek-Samborska M., 2005, Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Wyrwas K., Sujkowska-Sobisz K., 2005, Mały słownik terminów teorii tekstu, Warszawa: „Rytm”.
Zgółkowa H., Szymoniak K., 1988, Prowokacja w nazwie, w: Holma E., red., Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej, Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
dr, Instytut Języka Polskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-9379-7973
Językoznawczyni, jej podstawowe prace naukowe dotyczą przede wszystkim zagadnień związanych z komunikacyjno-genologicznym statusem różnych tekstów perswazyjnych (komunikatów reklamowych, negocjacji, kłótni, sporów, a zatem szeroko rozumianego dyskursu handlowego). Zajmują ją także wybrane aspekty translacji, komparatystyki, kognitywizmu, komunikacji międzykulturowej oraz krytycznej analizy dyskursu. Autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych publikowanych między innymi w „Stylistyce” i „Języku Artystycznym”, współautorka Małego słownika teorii tekstu.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
