Polskie nekrologi w prasie – sposoby wartościowania językowego
Abstrakt
The author of the article analyzes Polish obituary notices published in „Gazeta Wyborcza” (the nationwide newspaper published daily). In the beginning the characteristic features and types of this genre has been discussed. The author attempts to explain also how valuation is understood in linguistic context and through which means it is realized. He has fully analyzed selected obituary notices regarding them from linguistic and axiological perspective. His aim has been to show what was being valuated in obituary notices and how it was manifested in different elements of such texts (initial formula, identification and characteristics of a person who died, the ending of the obituary notice).
Słowa kluczowe
valuation in language; obituary notices; press
Bibliografia
Apresjan J., 1980, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław.
Bakuła K., 1996, O zmarłych należy mówić tylko dobrze. Wartościowanie w nekrologu, kondolencjach i mowie pogrzebowej, „Polonistyka”, nr 4, s. 225–228.
Bartmiński J., 2003, Miejsce wartości w językowym obrazie świata, w: Bartmiński J., red., Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin, s. 59–86.
Borejszo M., 2003, Z głębokim żalem zawiadamiam…, czyli o poznańskich nekrologach prasowych, w: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria językoznawcza X (XXX), s. 63–87.
Borkowski I., 2000, Śmierci tajemnicze wrota. Językowy świat inskrypcji nagrobnych, w: Anusiewicz J., Dąbrowska A., red., Język a Kultura, t. 13, Językowy obraz świata i kultura, Wrocław, s. 343–354.
Długosz K., 1991, Inskrypcje nagrobne z Pomorza Zachodniego w ujęciu językoznawczym, Szczecin.
Domaciuk I., 2008, Wartościowanie w nekrologach „Naszego Dziennika”, „Roczniki Humanistycz-ne”, t. LVI, z. 6, s. 37–48.
Głowiński M., 1976, Odbiór, konotacje, styl, w: Markiewicz H., Sławiński J., red., Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, Kraków, s. 384–406.
Grzesiak R., 1991, O sposobach wyrażania wartości w tekstach nekrologów, w: Anusiewicz J., Puzynina J., red., Język a Kultura, t. 3, Wartości w języku i tekście, Wrocław, s. 75–84.
Kaptur E., 2007, Wartościowanie osób zmarłych w poznańskich nekrologach prasowych (z roku 2001), w: Oskiera A., red., Antynomie wartości. Problematyka aksjologiczna w językoznawstwie, Łódź, s. 329–339.
Kaptur E., 2008, Językowy kształt współczesnych nekrologów prasowych, Poznań.
Kolbuszewski J., 1997, Z głębokim żalem… O współczesnej nekrologii, Wrocław.
Kściuczyk J., 2007, Wartościowanie we współczesnych nekrologach, w: Oskiera A., red., Antynomie wartości. Problematyka aksjologiczna w językoznawstwie, Łódź, s. 315–328.
Laskowska E., 1992, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz.
Puzynina J., 1984: O dyskursie oceniającym i dyrektywnym w tekstach prasy codziennej, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 69–78.
Puzynina J., 1991: Jak pracować nad językiem wartości, w: Bartmiński J., Puzynina J., red., Język a Kultura, t. 2, Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, Wrocław, s. 129–137.
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Puzynina J., 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin.
Puzynina J., 2004, Problemy wartościowania w języku i w tekście, w: Bartmiński J., red., Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury, t. 16, Lublin, s. 179–189.
doktorant w Zakładzie Dydaktyki Języka Niemieckiego w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Polska
Obecnie pracuje nad rozprawą doktorską poświęconą zjawisku dyskryminacji językowej, jakie można zaobserwować w stosunku do Polaków w niemieckich komentarzach internetowych.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
