„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Barbara Trygar

doi:10.31261/https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.27.18

Opublikowane: 2021-06-30

Tom 27 Nr 1 (2021)

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Barbara Trygar

Dział: Varia

https://doi.org/10.31261/https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.27.18

Abstrakt

W artykule analizuję ostatnią książkę Wojciecha Karpińskiego pt. 120 dni „Kultury” w kontekście filozofii człowieka Paula Ricoeura. Karpiński wybrał publikowane w paryskiej „Kulturze” teksty pisarzy, którzy go najbardziej inspirowali, uczyli patrzenia na świat i na drugiego człowieka, a przede wszystkim pokazywali, jak odkrywać piękno sztuki. „Ja” Karpińskiego kształtowało się w spotkaniu z innymi artystami. Tożsamość narracyjna jest pomostem prowadzącym do zaproponowanej przez francuskiego filozofa koncepcji otwartej dialektyki, która łączy dwa podejścia. Po pierwsze badacz przyjmuje porządek aposterioryczny, wychodząc od konkretu, czyli jednostkowego podmiotu umiejscowionego w określonych realiach życiowych, zanurzonego w konkretnej kulturze, posiadającego własną historię i doświadczenia, po drugie posługuje się kantowskim zwrotem, prowadząc refleksję o podmiocie w perspektywie transcendentalnej. Podmiotowość to zwrócenie się ku Innemu, a dzięki Innemu dokonuje się transcendowanie siebie. Jak dowodzi francuski filozof, w języku istnieje „siła ontologiczna”, która wskazuje na określony sposób bycia-w-świecie. Tożsamość podlega świadomym przeobrażeniom, a literatura jest artystycznym zapisem tego ruchu i zarazem dyskursem kulturowo-antropologicznym.

Słowa kluczowe:

Wojciech Karpiński , tożsamość , filozofia Paula Ricoeura , „Kultura” paryska , Inny

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Trygar, B. (2021). „Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura. Postscriptum Polonistyczne, 27(1), 343–362. https://doi.org/10.31261/https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.27.18

Cited by / Share

Bibliografia

Bachtin M., 1997, W stronę filozofii czynu, tłum. Żyłko B., Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Czapski J., 1949, „Ja”, „Kultura”, nr 15, s. 42–50.
Google Scholar

Dilthey W., 1993, Rozumienie i życie, w: Wokół rozumienia: studia i szkice z hermeneutyki, wybór i tłum. Sowiński G., Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, s. 39–54.
Google Scholar

Gombrowicz W., 1953, Fragmenty Dziennika, „Kultura”, nr 9/71, s. 45–57.
Google Scholar

Gombrowicz W., 1966, Fragmenty Dziennika, „Kultura”, nr 5/223, s. 25–34.
Google Scholar

Heidegger M., 1999, Bycie i czas, tłum. Mizera J., Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Husserl E., 1967, Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, t. 1. tłum. Ingarden R., Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Jacques F., 1982, Différence est subjectivité. Antropologie d’un de vue rationnel, Paris: Aubier.
Google Scholar

Jeleński K., 1957, Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza, „Kultura”, nr 9/119, s. 31–42.
Google Scholar

Jeleński K., 1976, Z Józefem Czapskim w Luwrze, „Kultura”, nr 4/343, s. 3–8.
Google Scholar

Kant I., 1970, Anthropologie du point de vue pragmatique, tłum. Foucault M., Paris: Libraire Philosophique de Landrange.
Google Scholar

Karpiński W., 2012, Twarze, Warszawa: Zeszyty Literackie.
Google Scholar

Kowalczyk A.S., 2000, Esej, w: Literatura polska. XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 154.
Google Scholar

Ricoeur P., 1960, Finitude et culpabilité. Philosophie de la volonté 2, cz. 1: L’Homme faillible, Paris: Aubier.
Google Scholar

Ricoeur P., 1986, À l’école de la phénoménologie, Paris: Vrin.
Google Scholar

Ricoeur P., 1989, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, wybór i wstęp Rosner K., tłum. Graff P., Rosner K., Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Ricoeur P., 1992, Filozofia osoby, tłum. Frankiewicz M., Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Google Scholar

Ricoeur P., 1997, Autrement. Lecture d’Autrement qu’être ou Au-delà de l’essence d’Emmanuel Lévinas, Paris: PUF.
Google Scholar

Ricoeur P., 2001, Histoire et vérité, Paris: Seuil.
Google Scholar

Ricoeur P., 2003a, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, wybór, oprac. i wprow. Cichowicz S., tłum. Bieńkowska E. i in., Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Ricoeur P., 2003b, O sobie samym jako innym, tłum. Chełstowski B., nauk. oprac. i wstęp Kowalska M., Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Ricoeur P., 2004a, Parcours de la reconnaisance, Paris: Stock.
Google Scholar

Ricoeur P., 2004b, Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Człowieku, tłum. Margański J., Kraków: Znak.
Google Scholar

Ricoeur P., 2005, Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna, tłum. Bobowska-Nastarzewska P., Kęty: Antyk.
Google Scholar

Ricoeur P., 2013, Anthropologie philosophique. Écrits et conférences, Paris: Seuil.
Google Scholar

Trygar B., 2019, Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, kai eleutheria – kai aletheia – kai agathon, Platon – Nicola Chiaromonte – Wojciech Karpiński (ontologiczno-aksjologiczne trójkąty), „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego”, nr 5, s. 73–84.
Google Scholar

Trygar B., 2019, „Euarmostia kai aglaja” w pismach Isaiaha Berlina, Nicoli Chiaromontego i Wojciecha Karpińskiego, czyli filozoficzno-literacka triangulacja, „Głos-Język-Komunikacja”. Wartości i wartościowanie w XXI wieku, Tom 7, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 10–22.
Google Scholar

Trygar B., 2020, „Nella cerchia degli incontri italo-polacchi”. Eseje Nicola Chiaromontego w perspektywie teorii skopos, „Tematy i Konteksty”. Recepcja i przekład literatury polskiej, nr 10 (15), s. 36–51.
Google Scholar

Warmbier A., 2018, Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricoeura Filozofia człowieka, Kraków: Universitas.
Google Scholar

„Kultura” paryska: https://kulturaparyska.com/pl/index [dostęp: 12.04.2021].
Google Scholar

Wojciech Karpiński, biogram, http://www.wojciechkarpinski.com/biogram [dostęp: 17.01.2021].
Google Scholar

Karpiński W., 2020, 120 dni „Kultury”, http://www.wojciechkarpinski.com/120-dni-kultury [dostęp: 17.01.2021].
Google Scholar

Resweber P., 2011, Ricoeur: philosophe du milieu, in: Paul Ricoeur: une anthropologie philosophique, „Revue de philosophie et de sciences humaines”, nr 11, https://journals.openedition.org/leportique/2504 [dostęp: 17.01.2021].
Google Scholar

Barbara Trygar

barbara.trygar@poczta.onet.pl
https://orcid.org/0000-0001-5125-624X

Afiliacja:

Uniwersytet Rzeszowski Polska

Biogram

BARBARA TRYGAR – dr, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, Polska.

Doktor nauk humanistycznych, w 2014 roku obroniła z wyróżnieniem rozprawę doktorską na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego. Jest autorką książki „Ja” w drodze do Wolności, Prawdy i Piękna. Aspekty aksjologiczne twórczości prozatorskiej Kazimierza Brauna (Rzeszów 2019), współredaktorką (z prof. dr hab. Jolantą Pasterską) książki Przeżycie – Doświadczenie – Kontemplacja. Pisarstwo Kazimierza Brauna (Rzeszów 2017), autorką ponad 40 artykułów o charakterze interdyscyplinarnym. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na zagadnieniach tożsamości i przestrzeni w literaturze emigracyjnej oraz migracyjnej, literaturze polskiej i obcej XX i XXI wieku w perspektywie badań aksjologicznych, fenomenologicznych, (neuro)estetycznych. Jest członkiem Pracowni Badań i Dokumentacji Kultury Literackiej w Instytucie Polonistyki i Dziennikarstwa Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Tom 27 Nr 1 (2021)
Opublikowane: 2021-06-30

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Barbara Trygar

Informacje