Nauczanie języka polskiego jako obcego wspomagane technologicznie – wczoraj i dziś. Bilans doświadczeń po roku kształcenia na odległość
Abstrakt
Artykuł porusza problematykę kształcenia językowego wspomaganego technologicznie (TELL – Technology-Enhanced Language Learning). W tekście zostały przedstawione wyniki badań ankietowych, które przeprowadzono wśród nauczycieli języka polskiego jako obcego po roku zdobywania doświadczeń w prowadzeniu zajęć zdalnych. Rezultaty zostały zestawione z wynikami badań z 2017 roku. Przeprowadzony wówczas sondaż miał charakter rozpoznawczy i koncentrował się na ocenie nastawienia dydaktyków (głównie nauczycieli akademickich) do nauczania wspomaganego komputerowo oraz możliwości wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w nauczaniu polszczyzny. Najnowsze badania mają na celu weryfikację tych spostrzeżeń oraz ocenę zmiany w świadomości i nastawieniu dydaktyków, którzy z dnia na dzień musieli przenieść swój warsztat pracy z sali wykładowej do przestrzeni wirtualnej. W badaniu kwestionariuszowym wzięło udział 65 osób. Analiza zebranych odpowiedzi ma charakter ilościowo-jakościowy. W badaniu nastawienia dydaktyków jpjo zastosowano dodatkowo technikę analizy językoznawczej opartej na metodologii fenomenologicznej. Wyniki badań wskazują na znaczny rozwój kompetencji technologicznej oraz umiejętności używania różnego rodzaju platform i aplikacji edukacyjnych przez nauczycieli, ale i podkreślają potrzebę doskonalenia metod nauczania w oparciu o podejście działaniowe, aby w pełni wykorzystać możliwości kształcenia językowego poprzez prowadzenie autentycznych działań komunikacyjnych w wirtualnym środowisku.
Słowa kluczowe
nauczanie języków wspomagane technologiczne (TELL); język polski jako obcy; badanie opinii nauczycieli
Bibliografia
Banach M., Bucko D., 2019, Rozumienie tekstu pisanego w języku obcym na przykładzie języka polskiego jako obcego, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków.
Bax S., 2003, CALL – Past, Present and Future, „System”, no. 31(1), s. 13–28, https://doi.org/10.1016/S0346-251X(02)00071-4.
Bax, S., 2011, Normalisation Revisited: The Effective Use of Technology in Language Education, „International Journal of Computer-Assisted Language Learning and Teaching”, no. 1, s. 1–15, https://dx.doi.org/10.4018/ijcallt.2011040101.
Bucko D., Prizel-Kania A., 2018, Edukacja polonistyczna online – stan obecny oraz wyzwania na przyszłość (na podstawie analizy wybranych zasobów do nauczania języka polskiego jako obcego), „Roczniki Humanistyczne”, nr 66(10), s. 7–23, https://dx.doi.org/10.18290/rh.2018.66.10-1.
Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment. Companion Volume with new descriptors, 2018, Council of Europe, https://rm.coe.int/cefr-companion-volume-with-new-descriptors-2018/1680787989.
Dębski R., 2006, Project-based language learning with technology, NCELTR, Sydney.
Dębski R., red., 2008, Od mediów przekazu do mediów uczestniczenia. Transmisja i nauczanie języków mniejszościowych, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.
Ellis R., 2003, Task-based language learning and teaching, Oxford University Press, Oxford.
Gajek E., 2008, Edukacja językowa w społeczeństwie informacyjnym, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Gajek E., 2013, Technologie mobilne w edukacji językowej – na przykładzie języka angielskiego, „Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny”, nr 4(31), s. 27–33.
Guichon N., Hauck. M., 2011, Teacher education research in CALL and CMC: More in demand than ever, ReCALL, no. 23(3), s. 187–199, http://dx.doi.org/10.1017/S0958344011000139.
Kessler G., 2007, Formal and informal CALL preparation and teacher attitude toward technology, „Computer Assisted Language Learning”, no. 20(2), s. 173–188, https://doi.org/10.1080/09588220701331394.
Krajka, J., 2007, English Language Teaching in the Internet-Assisted Environment, Maria Curie-Skłodowska University Press, Lublin.
Levy M., Stockwell G., 2006, CALL Dimensions: Options and Issues in Computer-Assisted Language Learning, Routledge, Mahwah, New Jersey.
Mueller-Hartmann A., 2000, The role of tasks in promoting intercultural learning in electronic learning networks, „Language Learning & Technology”, no. 4(2), s. 129–147, http://dx.doi.org/10125/25103.
Nunan D., 1988, The Learner-Centred Curriculum, Cambridge University Press, Cambridge, https://doi.org/10.1017/CBO9781139524506.
Prizel-Kania A., 2017, Nauczanie języka polskiego jako obcego wspomagane komputerowo – badanie opinii nauczycieli, „Języki Obce w Szkole”, nr 1, s. 88–92.
Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2020 roku. Analizy statystyczne, 2020, GUS, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne [dostęp: 25.04.2021].
Swain, M., 2000, The Output Hypothesis and beyond: Mediating Acquisition through Collaborative Dialogue, ed. J. P. Lantolf, Sociocultural Theory and Second Language Learning, Oxford University Press, Oxford, s. 97–114.
Swain M., Watanabe Y., 2013, Languaging: Collaborative Dialogue as a Source of Second Language Learning, in: The Encyclopedia of Applied Linguistics, Wiley Blackwell, https://doi.org/10.1002/9781405198431.wbeal0664.
Thomas M., Reinders H., Warschauer, M., eds., 2013, Contemporary Computer-Assisted Language Learning, Bloomsbury Publishing, London – New Delhi – New York – Sydney.
Thomas M., Reinders, H., 2010, Task-Based Language Learning and Teaching with Technology, Continuum, London – New York.
Warschauer M., 1996, Computer-Assisted Language Learning: An Introduction, ed. S. Fotos, Multimedia Language Teaching, Logos International, Tokyo – San Francisco, s. 3–20.
Willig C., 2007, Reflections on the Use of a Phenomenological Method, „Qualitative Research in Psychology”, no. 3(4), s. 209–225, http://dx.doi.org/10.1080/14780880701473425.
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0001-6072-5482
Doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa; adiunkt w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej w UJ, badacz w międzynarodowych i krajowych projektach badawczych i edukacyjnych (m. in. SpeakApps, DIGIPASS, TICKET, Po polsku po Polsce); laureatka konkursu MNiSzW dla Wybitnych Młodych Naukowców. Zainteresowania naukowe: metodyka nauczania języków obcych z wykorzystaniem wiedzy na temat mózgu, nauczanie wspomagane przez technologię oraz terapia zaburzeń mowy. Autorka monografii Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu w języku polskim jako obcym (Kraków, 2012), artykułów naukowych oraz pomocy dydaktycznych do nauczania języka i kultury polskiej.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
