Gatunek short stories w nauczaniu literatury światowej. Zarys idei dydaktycznej dla studiów filologicznych
Abstrakt
Przyczyną powstania niniejszego artykułu jest przekonanie o konieczności zreformowania praktyki nauczania literatury światowej na studiach polonistycznych. Zgodnie z postulatami i propozycjami autora, praktyka ta powinna zostać oparta z jednej strony na nowoczesnej metodyce nauczania, z drugiej zaś na określonych zasadach dotyczących wyboru lektur kursowych. Zmiana w sferze metodycznej powinna wiązać się z położeniem nacisku na stosowanie praktyk dydaktycznych umożliwiających efektywne nabywanie przez studenta zespołu umiejętności określonych nazwą kompetencji czytelniczej, czyli przede wszystkim biegłości
w zakresie analizy i interpretacji tekstów literackich oraz w sferze szeroko pojętego rozumienia literatury. Reguły dotyczące zmiany doboru lektur wiążą się natomiast z postulatem geograficznego i historycznego rozszerzenia spektrum utworów omawianych w trakcie zajęć z literatury światowej. Ponadto, zajęcia te można wykorzystać dla dodania studentom pewnych umiejętności o charakterze uniwersalnym, przydatnych na współczesnym, także pozapolonistycznym, rynku pracy. Częściową egzemplifikację założeń stanowi zawarty w artykule przykładowy koncept dydaktyczny, oparty na wykorzystaniu tekstów literackich należących do krótkiej prozy (short story). Wybór związany jest z przekonaniem o wysokiej użyteczności właśnie tego gatunku na wykładach i zarazem z chęcią zwrócenia na niego uwagi jako na materiał do ewentualnego wykorzystania w dydaktyce tego przedmiotu.
Słowa kluczowe
Short story; literatura światowa; dydaktyka literatury
Bibliografia
Auden W.H., 1988, Ręka farbiarza i inne eseje, przeł. J. Zieliński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Bloom H., 2019, Jak czytać i po co, przeł. A. Kunicka, Aletheia, Warszawa.
Carver R., 2006, O czy mówimy, kiedy mówimy o miłości, w: R. Carver, O czy mówimy, kiedy mówimy o miłości, przeł. K. Puławski, Świat Literacki, Izabelin, s. 104–117.
Chudoba E., 2013, Literatura a homoseksualność, Wydawnictwa Popularnonaukowe Sfinks, Częstochowa.
Damrosch D., 2009a, How to Read World Literature, Wiley Blackwell Press, Chichester.
Damrosch D., 2009b, Major Cultures and Minor Literatures, w: Teaching World Literature, red. D. Damrosch, The Modern Language Association of America Press, New York, pp. 193–204.
Damrosch D., red., 2009c, Teaching World Literature, The Modern Language Association of America press, New York.
Damrosch D., 2010, Literatura światowa w dobie postkanonicznej i hiperkanonicznej, przeł. A. Tenczyńska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, s. 367–380.
Damrosch D., 2014, Dość czasu i świata, przeł. A.F. Kola, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 4(18), s. 100–130.
Díaz J., 2012, This is How You Lose Her, Faber and Faber press, New York.
Eco U., Rorty R., Culler J., Broke-Roose C., 2008, Interpretacja i nadinterpretacja, przeł. T. Bieroń, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Eustachiewicz L., red., 1973, Antologia literatury powszechnej, t. 1 i 2, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
Foster T.C., 2019, Czytaj jak profesor. Nietypowe i ciekawe wskazówki, jak czytać między wierszami, przeł. E. Janota, P. Rzymanek, Wydawnictwo Fabuła Fraza, Warszawa.
Fromm E., 1992, O sztuce miłości, przeł. A. Bogdański, Wydawnictwo Sagittarius, Warszawa.
Fuss D., Gleason W.A., red., 2016, The Pocket Instructor. Literature. 101 Exercises for the College Classroom, Princeton University Press, Princeton–Oxford.
Gasset J.O., 1989, Szkice o miłości, przeł. K. Kamyszewa, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa.
Giddens A., 2007, Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hacht A.M., Hayes D.D., red., 2009, Gale Contextual, Encyclopedia of World Literature, Gale Research Inc, Detroit.
Harari Y.N., 2018, 21 lekcji na XXI wiek, przeł. M. Romanek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Johnson R., 1994, Studying Fiction, Manchester University Press, Manchester.
Kafka F., 2012, Listy do rodziny, przyjaciół, wydawców, przeł. R. Urbański, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Klejnocki J., 2012, „Arcydzieła nie dla szkoły?”, w: Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku, red. E. Wichrowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 305–307.
Krzymianowski G., red., 2016, Sztuka powieści. Wywiady z pisarzami z „The Paris Review”, przeł. D. Jankowska, A. Pluszka, Wydawnictwo Książkowe Klimaty, Wrocław.
Lewis C.S., 1973, Cztery miłości, przeł. M. Wańkowiczowa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Maślanka J., Encyklopedia literatury światowej, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków.
McCallum M.E., 2018, How to Teach World Literature: A Practical Teaching Guide, WestBow Press, Bloomington.
Moretti F., 2014, Przypuszczenia na temat literatury światowej, przeł. P. Czapliński, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 131–147.
Nabokov V., 1995, Feralna trzynastka, przeł. L. Engelking, E. Siemaszkiewicz, Wydawnictwo Atext, Gdańsk.
Nabokov V., 2016, Wykłady o literaturze, przeł. Z. Batko, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Nyeko de M.A., 2009, Jambula Tree, w: Ten Years of the Caine Prize for African Writing, red. C. Brazier C., New Internationalist, Oxford, pp. 169–180.
Poe E.A., 1972, Filozofia kompozycji, przeł. M. Żurowski, „Przegląd Humanistyczny”, nr 5(92), s. 35–47.
Shaw V., 1992, The Short Story. A Critical Introduction, Longman Press, London.
Sparknotes 101. Literature, 2004, SparkNotes Press, New York.
Sternberg R., 2001, Miłość jest opowieścią, przeł. T. Oljasz, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Stiller R., red., 2011, Wiersze o miłości. Antologia kontrowersyjna. Także i do śpiewu, Wydawnictwo Kos s.c., Katowice.
Szewczuk K., 2013, Metody dydaktyczne stosowane w szkole wyższej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Wilczek P., 2007, System kursowy, kanon lektur i systemy kształcenia w nauczaniu literatury staropolskiej, w: Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej, red. J. Okoń, M. Kuran, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 39–46.
Wolter, 1961, O miłości, życiu i śmierci, przeł. T. Boy-Żeleński i in., Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa.
Uniwersytet Studiów Międzynarodowych Jilin Chiny
https://orcid.org/0000-0002-6389-3315
Badacz zajmuje się współczesną literaturą niemieckojęzyczną (głównie literaturą fantasy oraz twórczością austriackiego pisarza Martina Pollacka) oraz dydaktyką literatury światowej. Wybrane publikacje: Ein geschrumpftes Universum. Geschichtskonstruktionen im Prosawerk Martin Pollacks. Themenkomplexe und Darstellungstechniken (Drezno 2017), W kierunku pełni. Literatura światowa na studiach germanistycznych (Włocławek 2017), Streifzüge durch den entlegenen Kontinent. Südamerika in gegenwärtigen deutschen Reisereportagen. Erwägungen auf dem Hintergrund der Geopoetik (Madryt 2018).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
