Barceloński ośrodek polonistyczny: historia znikania, nadzieje i perspektywy w kontekście reformy struktury studiów filologicznych w Hiszpanii
Abstrakt
W roku 2013 rozpoczął się proces zamykania specjalizacji polonistycznej na Uniwersytecie Barcelońskim. Tym samym kończy się ponad trzydziestoletnia historia jej istnienia na uczelni. Pierwsze lektoraty języka polskiego były przedmiotami fakultatywnymi, nauczanymi w ramach specjalizacji slawistycznej, później uzyskały status obowiązkowych w programie kształcenia obowiązującym na filologii słowiańskiej, a następnie w roku 2009 polonistyka stała się osobną specjalizacją oferowaną na kierunku języki i literatury współczesne. W naszym artykule przedstawiamy wybitnych twórców barcelońskiego ośrodka polonistycznego oraz rozwijane przez nich badania literaturoznawcze i językoznawcze. Omawiamy aktualne funkcjonowanie ośrodka na powstałym w roku 2019 „nowym” Wydziale Filologii i Komunikacji. W części końcowej referatu dzielimy się refleksjami dotyczącymi perspektyw rozwoju studiów i badań polonistycznych w kontekście reformy struktury studiów filologicznych w Hiszpanii.
Słowa kluczowe
barcelońska polonistyka; historia; perspektywy
Bibliografia
Bąk G., 2003, Studia nad językiem i literaturą polską w Madrycie, w: Hiszpania – Polska. Spotkania, red. E. González Martínez, M. Nalewajko, Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa, s. 185–190.
Bąk G., 2021, Por los caminos polaco – españoles: Gabriela Makowiecka (1906–2002), „APORTES”, nr 105, XXXVI, s. 201–229.
„Biuletyn Polonistyczny”, 2019, https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/institutions/ucm,2926/details [dostęp: 14.10.2021].
Castellví J., Szmidt D.T., 2014, Sonority Effects in the Production of Fricative + Sonorant Clusters in Polish, „Lingua Posnaniensis”, núm. LVI (1), s. 41–57.
Eurostat, 2021, Youth Unemployment, w: Unemployment Statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Unemployment_statisticsYouth_unemployment [dostęp:10.12.2021].
Freixa P., Garcia Sala I., 2014, Recepcja teatru Krystiana Lupy w Katalonii, w: Polonistyka wobec wyzwań współczesności, T. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 773–780.
Garcia Sala I., 2012a, Ser o no ser Wyspiański, w: S. Wyspiański, Estudio sobre Hamlet, KRK, Oviedo, s. 9–32
Garcia Sala I., 2012b, Pierwszy artykuł o Grotowskim w Hiszpanii, w: Tak blisko i tak daleko. Hiszpańskojęzyczny teatr i dramat ostatnich stu lat, red. U. Aszyk, P. Olkusz, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 124–136.
Garcia Sala I., 2013, Polonitzar Hamlet, „Serra d’Or”, núm. 641, s. 62–64.
Garcia Sala I., 2019, Algunes qüestions sobre la relació de Fabià Puigserver amb Polònia, „Estudis escènics”, núm. 44, s. 1–21.
Gardin P., 2022, Dziedzictwo Stanisława Leszczyńskiego. O nauczaniu języka i kultury polskiej w Nancy – historia, wyzwania, zagrożenia, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1 (29), https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.03.
Hanula A., 2020, Petycja w obronie studiów polonistycznych na uniwersytecie w Tuluzie, Polska we Francji, https://polskifr.fr/polska-we-francji/petycja-w-obronie-studiow-polonistycznych-na-uniwersytecie-w-tuluzie/ [dostęp: 14.10.2021].
Komorowska E., 2021, Nauczanie polskiego na Uniwersytecie Lizbońskim: wczoraj, dziś… czy jutro?. Referat wygłoszony na VII Światowym Kongresie Polonistów. Streszczenie dostępne na stronie kongresu: http://kongrespolonistow2020.uni.wroc.pl/program/ [dostęp: 20.10.2021].
Leśniewska D., red., 2021, Niekonwencjonalne historie instytucji slawistycznych, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Miodunka W., Tambor J., Achtelik A. i in., red., 2018, Nauczanie i promocja języka polskiego w świecie. Diagnoza – stan – perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Narębska I., 2016, Gramática polaca. Primeros pasos, Publicacions Universitat d’Alacant, Alacant.
Narębska I., 2020, Cuaderno de polaco. Ejercicios para estudiantes, Publicacions Universitat d’Alacant, Alacant.
Secció d’Estudis Eslaus, https://www.facebook.com/Secci%C3%B3-dEstudis-Eslaus-UB-194866650598005 [dostęp: 25.05.2022].
Springer F., 2011, Miedzianka. Historia znikania, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Szmidt D., Castellví J., 2011, Cechy charakterystyczne fonetyki polskiej w nauczaniu Katalończyków, w: Polonistyka bez granic, T. 1, Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz, Wydawnictwo Universitas, Kraków, s. 197–207.
Szmidt D., Zgustová M., 1985, Diccionari rus-català, Enciclopèdia Catalana, Barcelona.
Szmidt D.T., 2008, La electroglotografía en el estudio de la estructura sonora de las lenguas, „Estudios de fonética experimental”, núm. XVII, s. 398–416.
Szmidt D.T., Castellví J., 2009, La sonoritat en les fricatives intervocàliques del polonés, „Estudios de fonética experimental”, núm. XVIII, s. 379–400.
Szmidt D.T., Labraña Barrero S., 2013, Entonación de las oraciones interrogativas absolutas neutras en el catalán mallorquín. Comparación con el catalán central de Barcelona 1, „Onomázein”, núm. 27, s. 286–297.
Universidad de Granada, https://graecaslavica.ugr.es/docencia/grados [dostęp: 25.05.2022].
Zaboklicka B., 2019, Are There as Many Weddings as Translations? On Gombrowicz’s Spanish El casamiento (The Wedding), w: Gombrowicz in Transnational Context: Translation, Affect, and Politics, ed. S.G. Dapía, Routledge, New York, s. 53–66.
Zaboklicka B., 2020, The Reception of the Polish Nineteenth-Century Novel in Spain and Catalonia, w: Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, eds. G. Borkowska, L. Wiśniewska, LIT Verlag, Zurich, s. 201–219.
Zaboklicka B., 2021, Slawistyka na Uniwersytecie Barcelońskim. Historia i sytuacja obecna po reformie kierunków filologicznych, w: Niekonwencjonalne historie instytucji slawistycznych, red. D. Leśniewska, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 133–141.
Zainouldinov A., Szmidt D., 2018, Les étiquettes lexicographiques de la valorisation émotionnelle dans la phraséologie russe et polonaise, „Językoznastwo”, nr 1 (12), s. 47–60.
Zainouldinov A., Szmidt D., 2019, Роль анималистических компонентов в формировании оценочности русской и польской образной лексики и фразеологии (на материале названий птиц), w: Animalistische Phraseologie in den slawischen Sprachen (Linguistische und linguokulturelle Aspekte) Kollektivmonografie, Hrsg. H. Walter, V. Mokienko, Ernst–Moritz–Arndt–Universität Greifswald, Institut für Slavistik, Greifswald, s. 56–66.
Zalesiński Ł., 2018, Rok 2011: Premiera „Miedzianki” Filipa Springera, portal „Onet”, https://podroze.onet.pl/ciekawe/miedzianka-historia-znikania-ksiazka-filipa-springera-o-dolnoslaskim-miasteczku/4p1hmxw [dostęp: 14.10.2021].
Uniwersytet Barceloński Hiszpania
https://orcid.org/0000-0001-8309-2403
AGNIESZKA MEJNARTOWICZ – dr, Departament Języków i Literatur Współczesnych i Filologii Angielskiej,
Uniwersytet Barceloński, Barcelona, Hiszpania.
Pracownik naukowo-dydaktyczny Sekcji Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu w Barcelonie od 2003 roku. Lingwistka i mediatorka w Służbach Mediacji Interkulturowej miasta Barcelony. Członek Laboratorium Fonetycznego UB (do roku 2012) i ośrodka badań nad migracjami – CER Migracions. Zainteresowania naukowe: fonetyka eksperymentalna, socjolingwistyka, komunikacja interkulturowa. Jej najważniejsze publikacje to: Z problematyki nauczania intonacji języka polskiego. Zastosowanie badań lingwistycznych do opracowania strategii dydaktycznych w nauczaniu cudzoziemców (Kraków 2011), Strategie migracyjne. Integracja językowa a utrzymanie języka polskiego w rodzinach w dwujęzycznych regionach Hiszpanii – przykład Katalonii i Balearów (2017), Mediación lingüística y cultural en los Servicios Personales (Barcelona 2008)
Uniwersytet Barceloński Hiszpania
https://orcid.org/0000-0002-1906-8983
PAU FREIXA TERRADAS – dr hab., Departament Języków i Literatur Współczesnych i Filologii Angielskiej,
Uniwersytet Barceloński, Barcelona, Hiszpania.
Adiunkt Sekcji Filologii Słowiańskiej w Instytucie Języków i Literatur Współczesnych i Filologii Angielskiej Uniwersytetu Barcelońskiego. Specjalizuje się w literaturze polskiej, szczególnie w twórczości Witolda Gombrowicza i jej odbiorze w Argentynie. Autor licznych publikacji naukowych, które ukazały się w międzynarodowych indeksowanych czasopismach i tomach zbiorowych. Wkrótce wydana zostanie przez Instytut Badań Literackich PAN jego książka pt. Witoldo wyobrażony. Recepcja twórczości Witolda Gombrowicza w Argentynie i obraz pisarza w argentyńskim kulturowym imaginarium. Jego najważniejsze publikacje to: Gombrowicz jako postać fikcyjna w literaturze argentyńskiej (2016), El castellano del Ferdydurke argentino de Gombrowicz (2019), Polska szkoła reportażu w świecie. Uwagi wstępne (2021).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
