,
Venesa Nacheva
https://doi.org/10.31261/PS_P.2025.36.02
Niniejszy tekst prezentuje, w jaki sposób bułgarski projekt naukowy stwarza nowe, podwójne pole recepcyjne (badawcze i przekładowe) dla tzw. tekstów kasandrycznych literatury polskiej z okresu międzywojnia i II wojny światowej. Opracowanie skonstruowane jest wokół tematu: „»Świat wczorajszy«, widziany przez katastrofę roku 1939. Poczucie zagrożonej Europy w kulturze i literaturze Bułgarii, Ukrainy, Polski i Czechosłowacji”, zainspirowanego książką Stefana Zweiga Świat wczorajszy. Wspomnienia pewnego Europejczyka. Głównym celem artykułu jest wyjaśnienie konceptualnego przejścia od wydanej monografii polonistycznej do antologii i ich paralelizmu, a także wskazanie nowych elementów recepcji. Przez wyrażenie teksty kasandryczne rozumiemy teksty o charakterze prognostycznym, profetycznym, katastroficznym, apokaliptycznym i alarmistycznym, zawierające przestrogi o zbliżającej się wojnie, oraz takie, które powstawały podczas wojny. Określenie kasandryczne nawiązuje do motywu Kasandry, obecnego w eseju Czesława Miłosza Śmierć Kassandrze (1945) oraz w Eseju dla Kassandry Jerzego Stempowskiego (1950), i łączy się z ideą o „nieusłyszeniu” przestróg, czyli o niemożności zatrzymania procesów niechybnie wiodących do katastrofy wojny. Szukamy zapisów tych przestróg w tekstach literackich, publicystycznych, historycznych i dokumentalnych. Do tekstów kasandrycznych zaliczamy także alarmistyczne teksty świadectw, przesyłane ryzykowną drogą z Polski do nieokupowanych przez Niemców krajów aliantów, mówiące o zbrodniach faszyzmu w Polsce podczas wojny.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
2025
Opublikowane: 2025-05-26
10.31261/PS_P
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski