Sarmatyzm i sebastianizm w perspektywie iberyjsko-słowiańskiej. Wokół lizbońskiego projektu „Vieira Global”
Abstrakt
The article aims at presenting the context of the future edition of Vieira’s selected works. The author of the article attempts to outline the historical and cultural horizons of Lusitania and Poland in Vieira’s times and discusses the Polish ‘issues’ in Viera’s writing. The comparative analysis of the two countries is based on national myths (especially the ones of the messianistic character). In order to explain the role of Poland in Vieira’s writing, the concept of Antemurale Christianitatis has been recalled.
Słowa kluczowe
Vieira; Skarga; Sebastianism; messianic doctrine
Bibliografia
Adamczyk M., red., 1994, Percepción y recepción: Polonia – la Península Ibérica-Latinoamérica, Warszawa.
Almeida L.F. de, 1963, O Príncipe João Casimiro da Polónia e os antecedentes da restauração de Portugal (1638–1640), Coimbra.
Almeida L.F. de, 1990, Portugal e a Polónia na segunda metade do século XVII, Lisboa. 12 Zob. Barthes 1989, 12; Pinheiro, Cieszyńska, Franco 2011.
Almeida L.F. de, 1992, Portugal e Polonia, w: Danilewicz Zielińska M., Mucznik L.L., red., Ima- gem da Polónia, Lisboa.
Barthes R., 1989, Mythologies, tłum. Cape J., New York.
Borges Coelho A., 1986, Questionar a História – Ensaios sobre História de Portugal, Lisboa.
Brito De Correa J., 1686, Epitome Historico De Todos Os Progressos, Que Tiveraõ As Armas Cesareas, Contra A Soberba Das Luas Othomanas, Desde O Cerco De Viena, Com Todos Os Successos Das Armadas De Venesa, & Mais Auxiliares, Redusido De Varias Noticias Do Imperio, A Esta Géral Que Offerece Ao Zelo Mais Catholico De Portugal. Dedicase Ao Senhor Dom Fernando De Menezes, Conde Da Ericeira..., Lisboa, http://purl.pt/17016 [dostęp: 9.12.2017]
Campos Matos S., Castro Henriques I., Fernandes H., Da Silva H.J., red., 2009, Nação e Identidade(s): Portugal, os Portugueses e os Outros, Lisboa.
Cieszyńska B., red., 2007, Iberian and Slavonic Cultures: Contact and Comparison, Lisbon.
Cieszyńska B., 2012, Ideas of Europe between Sebastianism and Sarmatism: A Comparative Perspective, w: Pinheiro T., Cieszyńska B., Franco J.E., red., Ideas of / for Europe. An interdisciplinary approach to European identity, Berlin.
Cieszyńska B., 2016, Pierwsza Rzeczpospolita wobec Luzytanii. Kontakty i porównania, w: Hanusiewicz-Lavallee M., red., W przestrzeni Południa. Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej wobec narodów romańskich: estetyka, prądy i style, konteksty kulturowe, t. 2, Warszawa.
Danilewicz Zielińska M., 2005, Polonica portugalskie, Warszawa.
Ferreira V. i inni, red., 1983, Camões e a identidade nacional, Lisboa.
Franco J.E., 2013, Figura 1. Wstęp, w: tegoż, Relatório de Agregação, Lisboa.
Franco J.E., 2014, História da Cultura Portuguesa na Época Moderna, Lisboa.
Franco J.E., Pinheiro T., Cieszyńska B., red., 2010, Europa de Leste e Portugal: Realidades, Relações e Representações, Lisboa.
Kalewska A., 2011a, A construção imaginária de Portugal e da Polónia na obras dos padres António Vieira e Piotr Skarga (Para uma história de dois messianismos), w: Rebelo H., red., Lusofonia Tempo de Reciprocidades. Actas (do) IX Congresso da Associação Internacional de Lusitanistas, vol. 2, Porto.
Kalewska A., 2011b, Padres António Vieira e Piotr Skarga: As Conquistas do Imaginário Cristão, w: Monteiro M.R., Pimentel M.R., red., Padre António Vieira. O Tempo e os seus Hemisférios, Lisboa.
Lima Ferreira Campos H. de, 1934, Relações entre Portugal e a Polónia, Vila Nova de Famalicão.
Lourenço E., 2001, O Labirinto da Saudade. Psicanálise Mítica do Destino Português, Lisboa.
Marques G., 1997, Lendas de Portugal, vol. 1–5, Lisboa.
Mascarenhas Monterroio J.F. de, 1684, Eclipse Da Lua Otomana, Ou Compendio Historico De To- dos Os Successos Desta Ultima Guerra Contra Os Otomanos, Desde Seu Principio Até A Destruição Dos Turcos: Pelas Armas Da Liga Christaã, Estabelecida Entre Leopoldo I... E Joam Terceiro, Rey De Polonia, & Outros Principes Do Imperio, Lisboa, http://purl.pt/13830 [dostęp: 9.12.2017]
Milewska E., 1984, A Polónia e Portugal, relações ao longo dos séculos, Warszawa.
Milewska E., 1991, Związki kulturalne i literackie polsko-portugalskie w XVI-XIX wieku, Warszawa.
Pinheiro T., Cieszyńska B., Franco J.E., red., 2011, Peripheral Identities. Iberia and Eastern Europe between the dictatorial past and the European Present, Chemnitz–Warsaw–Glasgow–Madrid–Lisbon.
Real M., 2014, Nova Teoria do Sebastianismo, Lisboa.
Vieira A., 2014–2016, Obra Completa, vol. 1–30, oprac. Franco J.E., Calafate P., Lisboa.
dr, Centro de Literaturas e Culturas Lusófonas e Europeias da Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa, Portugalia. Portugalia
https://orcid.org/0000-0003-4577-1792
Literaturoznawca, historyk literatury, komparatysta. Jej zainteresowania badawcze to mity i stereotypy w czytaniu Obcego w perspektywie polsko-brytyjskiej oraz iberyjsko-słowiańskiej. Koordynator Grupy Naukowej CLEPUL 5 badającej kontakty i porównania iberyjsko-słowiańskie (Interculturalidad Ibero-eslava). Autorka książki Okna duszy. Pięć zmysłów w literaturze barokowej (2006). Redaktorka zbioru Iberian and Slavonic Cultures: Contact and Comparison (2007), rocznika „IberoSlavica”; współredaktorka półrocznika „Letras Com Vida” oraz książek: Peripheral Identities. Iberia and Eastern Europe between the Dictatorial Past and the European Present (2011); Estudos de género na perspectiva ibero-eslava (2014, wspólnie z F.M. Silvą); A Missão e o Messianismo na perspectiva ibérica e eslava (2016, wspólnie z F.M. Silvą).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
