Być i być Estończykiem, nie być subalternem. O bohaterach prozy historycznej Jaana Krossa uwag kilka

Andrzej Polak

doi:10.31261/RSL.2023.33.03

Published: 2023-08-17

Vol. 33 (2023)

To be, and to be Estonian rather than subaltern. A handful of remarks on the protagonists of Jaan Kross’s historical fiction

Andrzej Polak

Section: Dział główny

https://doi.org/10.31261/RSL.2023.33.03

Abstract

The aim of this article is to analyze three works by Estonian writer Jaan Kross by taking into account postcolonial research (Between Three Plagues, Michelson’s Matriculation and Stones from Heaven). In all of them, the main characters, who are of Estonian origin, do a lot to give themselves and their compatriots subjectivity, and thus free themselves from the position of a person dominated by invaders and colonizers. These characters try to speak in their own voice; they want to stop being subalterns. In these stories, the role of the colonizers is played primarily by the German-speaking population, and to a lesser extent by the Russians. Although the action is set in three different centuries, the problems faced by Estonians are similar and are related to political, civilizational and cultural subordination.

Keywords:

Kross , Estonia , Tallinn , subaltern , Russia

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Polak, A. (2023). To be, and to be Estonian rather than subaltern. A handful of remarks on the protagonists of Jaan Kross’s historical fiction. Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze, 33, 1–25. https://doi.org/10.31261/RSL.2023.33.03

Cited by / Share

References

Bolecki, Włodzimierz. “Myśli różne o postkolonializmie. Wstęp do tekstów nie napisanych.” Teksty Drugie, no. 4, 2007: 6–14.
Google Scholar

Czerwień, Marcin. Proza historyczna Jaana Krossa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
Google Scholar

“Jaan Kross and Russian culture.” “Acta Slavica Estonica II”. Works on Russian and Slavic Philology. Ed. Pild, Lea. Tartu: University of Tartu Press, 2012.
Google Scholar

Jaanus, Maire. “Estonia and Pain: Jaan Kross’s ‘The Czar’s Madman’.” Baltic Postcolonialism. On the Boundary of Two Worlds Identity Freedom and Moral Imagination in the Baltics. Ed. Kelertas, Violeta. 309–329. Amsterdam–New York NY, 2006. https://brill.com/display/book/9789401202770/B9789401202770_s016.xml. Accessed 12 September 2022.
Google Scholar

Janion, Maria. Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
Google Scholar

Kołodziejczyk, Dorota. “Postkolonialny transfer na Europę Środkowo-Wschodnią.” Teksty Drugie, no. 5 (125), 2010: 22–39.
Google Scholar

Korek, Janusz. “Postkolonializm a Europa Środkowo-Wschodnia.” https://www.academia.edu/51068562/Postkolonializm_a_Europa_%C5%9Arodkowo_Wschodnia. Accessed 6 December 2022.
Google Scholar

Kross, Jaan. Immatrykulacja Michelsona. Transl. Dąbrowski, Witold. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998.
Google Scholar

Kross, Jaan. Kamienie z nieba. Transl. Bieńkowska, Wiesława. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997.
Google Scholar

Kross, Jaan. Trzy bicze czarnej śmierci. Transl. Karaczewska, Wiesława. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979.
Google Scholar

Lewandowska, Agata. “Europa Środkowa postkolonialna w prozie podróżnej Stasiuka.” Podteksty, no. 1–2, 2011. http://podteksty.amu.edu.pl/content/europasrodkowa-postkolonialna-w-prozie-podroznej-anrzeja-stasiuka.html. Accessed 30 January, 2015.
Google Scholar

Pawlak, Edward. Pamięć i trwanie. Warszawa: Czytelnik, 1980.
Google Scholar

Salumets, Thomas. “Jaan Kross. Negotiating Nation.” Interlitteraria, no. 5, 2000: 171–185.
Google Scholar

Surynt, Izabela. “Badania postkolonialne a ‘Drugi Świat.’ Niemieckie konstrukcje narodowo-kolonialne XIX wieku.” Teksty Drugie, no. 4, 2007: 25–46.
Google Scholar

Talvet, Jüri. “‘Paigallend,’ or the building of Estonia in the novels of Jaan Kross.” Journal of Baltic Studies, vol. 31, no. 3, 2007: 237–252.
Google Scholar

Thompson, Ewa. Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm. Transl. Sierszulska, Anna. Kraków: Universitas, 2000.
Google Scholar

Andrzej Polak

andrzejpolakus@op.pl
https://orcid.org/0000-0002-3665-0115

Affiliation:

University of Silesia in Katowice Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dr hab., od roku 2002 adiunkt w Zakładzie Historii Literatury Rosyjskiej Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. Zajmuje się współczesną prozą rosyjską, szczególnie prozą historyczną i fantastyką. Interesuje się także twórczością rosyjskich postmodernistów i praktykami postkolonialnymi w literaturze rosyjskiej. Jest autorem monografii Proza historyczna Bułata Okudżawy. Z problemów gatunku i intertekstualności oraz książki Grając przeszłością i przyszłością. Rosyjska fantastyka alternatywna i socjologiczna. Ważniejsze publikacje w czasopismach i tomach zbiorowych: „Wyspa Krym" Wasilija Aksionowa jako przykład prozy alternatywno-historycznej, Rosyjska powieść historyczna w refleksji krytycznej i literaturoznawczej, Dlaczego nie antyutopia? „Kyś" Tatiany Tołstoj a „literatura środka”, „Metro 2033”, czyli postapokaliptyczna przestrzeń labiryntu, Rosyjska proza alternatywna w krytyce rosyjskiej, S.N.U.F.F. – utopia zrealizowana (o pewnym aspekcie powieści Wiktora Pielewina), Aleksandr Prochanow – trubadur czerwonego imperium.

Vol. 33 (2023)
Published: 2023-12-15

ISSN: 0208-5038

eISSN: 2353-9674

10.31261/RSL

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit

To be, and to be Estonian rather than subaltern. A handful of remarks on the protagonists of Jaan Kross’s historical fiction

Abstract

Keywords:

Andrzej Polak

Information