Wybory repertuarowe Sceny Polskiej Tĕšínského divadla w Czeskim Cieszynie na rzecz zachowania tożsamości narodowej i regionalnej polskiej mniejszości narodowej na Zaolziu

Mirosława Pindór

doi:10.31261/SEIA.2019.19.07

Published: 2019-07-18

Vol. 19 (2019)

Choices Regarding Repertoire Made by Scena Polska Tĕšínského divadla w Czeskim Cieszynie [The Polish Stage of Těšín Theatre in Český Těšín] in Order to Maintain National and Regional Identity of the Polish Minority in Zaolzie

Mirosława Pindór

Section: Identity – Conserving and Redefining

https://doi.org/10.31261/SEIA.2019.19.07

Abstract

The article quotes, as a context for the problematics defined in the title, demographic data indicating systematic decrease of Polish population in Zaolzie. The publication referred to, Wizja 2035. Strategia rozwoju polskości na Zaolziu [Vision 2035: Strategies for the Development of Polishness in Zaolzie] (2015), suggests that national and regional awareness are two fundamental values of collective identity which consolidate the community in question. According to the mentioned study, amongst the major positive factors that have to be accounted for while considering the future of the Polish national identity, Scena Polska Tĕšínského divadla w Czeskim Cieszynie is prominent. The repertoire choices presented in the article were made as early as in 1951 by the said professional theatre company run by Polish autochthons in Těšín Silesia, and those choice ought to be perceived as both the carriers of Polishness and an important indicator of regional identity. They prove unambiguously that the only Polish-language professional theatre operating outside Poland may be considered a benchmark of rejuvenating and embedding the national and regional awareness of the Polish minority in Zaolzie.

Keywords:

Zaolzie , Scena Polska , repertuar , tożsamość narodowa , tożsamość regionalna

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Pindór, M. (2019). Choices Regarding Repertoire Made by Scena Polska Tĕšínského divadla w Czeskim Cieszynie [The Polish Stage of Těšín Theatre in Český Těšín] in Order to Maintain National and Regional Identity of the Polish Minority in Zaolzie. Studia Etnologiczne I Antropologiczne, 19, 91–104. https://doi.org/10.31261/SEIA.2019.19.07

Cited by / Share

References

Bogoczová I., Bortliczek M.: Jazyk přihraničního mikrosvĕta (bĕzná mluva Tĕsíňanů v ČR) / Język przygranicznego mikroświata (mowa potoczna mieszkańców Zaolzia). Ostrava 2014.
Google Scholar

Brandstaetter R.: Król i aktor. Sceny dramatyczne. Warszawa 1952.
Google Scholar

Drewniak Ł.: Trzy oczka dla Sceny Polskiej. „Przekrój” 25.11.2001.
Google Scholar

Historia nie na szkle malowana. Z Renatą Putzlacher rozmawia Łukasz Bielski. „Głos Ziemi Cieszyńskiej” 2006, nr 20, s. 14.
Google Scholar

Hulka-laskowski P.: Śląsk za Olzą. Katowice 1938.
Google Scholar

Humlová A.: Divadelní dĕní. W: Polská národní menšina na Těšínsku v České republice (1920–1995). Red. Kadłubiec K.D. et al. Ostrava 1997, s. 246–258.
Google Scholar

(JM.): Nowe osiągnięcie Sceny Polskiej. „Zwrot” 1955, nr 11.
Google Scholar

Kadłubiec K.D.: O kulturowym obliczu podbeskidzkiej ziemi. „Świat i Słowo”, nr 1, s. 33–41.
Google Scholar

Kadłubiec K.D.: W cieszyńskim mateczniku. Czeski Cieszyn 2015.
Google Scholar

Kaszper K.: Kolonia w środku Europy. „Górnośląski Diariusz Kulturalny” 1994, nr 6, s. 26–27.
Google Scholar

Kaszper K.: Koncert na mity i symbole. „Śląsk” 2001, nr 12, s. 74.
Google Scholar

Kaszper K.: Mickiewicz czy Putzlacher? W: Program do przedstawienia „Idę z daleka, nie wiem, z piekła czyli z raju”. Red. K. Kaszper. Český Tĕšín 1998.
Google Scholar

Kubisz P.: Przednówek. Czeski Cieszyn 1937.
Google Scholar

Kuźnik G.: „Rajska jabłonka” to zakazana historia cieszyńskich górali. „Dziennik Zachodni” 2016, nr 212.
Google Scholar

Marcol K.: Współczesne autoidentyfikacje mieszkańców Zaolzia. „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 2015, t. 15, red. G. Odoj, M. Szalbot, s. 240–249.
Google Scholar

Matykowski R.: Śląsk Cieszyński a Podbeskidzie. Świadomość regionalna mieszkańców województwa bielskiego (spojrzenie geograficzne). „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 1997, t. 1: Śląsk
Google Scholar

Cieszyński i inne pogranicza w badaniach nad tożsamością etniczną, narodową i regionalną, red. I. Bukowska-Floreńska, s. 99–114.
Google Scholar

Morcinek G.: Śląsk. Poznań 1933.
Google Scholar

Nabídka představení Těšínského divadla v Českém Těšíně. Sezona 2003/2004 / Repertuar Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w sezonie 2003/2004. Red. I. Heclová, A. Jarnotová, J. Wania. Český Těšín 2003.
Google Scholar

Ondrusz P.: Godki śląskie. Podania i baśnie ze Śląska Cieszyńskiego. Ostrawa 1973.
Google Scholar

Piasecki Z.: Byli chłopcy, byli… Zbójnictwo karpackie. Kraków 1973. 55 lat Sceny Polskiej TD. Publikacja jubileuszowa 1951–2006. Český Tĕšín 2006.
Google Scholar

Pindór M.: Pięćdziesiąt pięć lat polskiego teatru na Śląsku za Olzą. „Śląskie Miscellanea” t. 20, Katowice 2007, s. 142–154.
Google Scholar

Pindór M.: Przestrzeń współbycia. „Těšínské niebo Cieszyńskie nebe” Těšínského divadla w Českém Těšíně jako międzykulturowa narracja o wielokulturowości miasta/miast. „Edukacja Międzykulturowa” 2015, nr 4, s. 282–305.
Google Scholar

Pindór M.: Przywracanie Morcinka zaolziańskiej społeczności… (O realizacjach prozy Morcinka w Scenie Polskiej Těšínského divadla). W: Gustaw Mocinek – w 120-lecie urodzin. Red. K. Heska-Kwaśniewicz, J. Lyszczyna. Katowice 2012, s. 226–241.
Google Scholar

Pindór M.: Scena Polska Těšínského divadla (Teatru Cieszyńskiego) w Czeskim Cieszynie teatrem edukacji narodowej. Na przykładzie jubileuszowych wyborów repertuarowych. „Cieszyński Almanach Pedagogiczny” 2019, t. 6: Miejsce jako wartość kulturowa, red. U. Szuścik, D. Sieroń-Galusek, s. 38–53.
Google Scholar

Płyniesz Olzo… Zarys kultury duchowej ludu cieszyńskiego. T. 1. Red. K.D. Kadłubiec. Ostrawa 1970.
Google Scholar

Popiołek F.: Dzieje Śląska Austriackiego. Cieszyn 1913.
Google Scholar

Pośpiech J.: Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku. Opole 1987.
Google Scholar

Putzlacher R.: Jak perły z lamusa… W: Program do przedstawienia „Gość oczekiwany”. Red. R. Putzlacher. Český Tĕšín 1996.
Google Scholar

Putzlacher R.: Ondraszek, czyli „ciosane w drewnie”. W: Program do przedstawienia „Ondraszek”. Red. R. Putzlacher, J. Wania. Czeski Cieszyn 2005.
Google Scholar

Rajska jabłonka. 65 lat Sceny Polskiej TD. Red. J. Wania. Czeski Cieszyn 2016.
Google Scholar

Rusek H.: Kulturowe wzory życia polskich rodzin na Zaolziu a asymilacja. Katowice 1997.
Google Scholar

Rusnok J.: Ondraszek i inni zbójnicy. „Kalendarz Beskidzki” 1980, s. 182–186.
Google Scholar

Siwek T.: Bez narodowości — nowe zjawisko w Republice Czeskiej i na Zaolziu. W: Materiały z konferencji pt. „Zaolzie. Genius loci, genius populi”, organizowanej w dn. 1–2 sierpnia 2014 w Czeskim Cieszynie i Jabłonkowie. Instytut Politologii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. http://politologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/Tadeusz-Siwek.pdf [data dostępu: 5.09.2018].
Google Scholar

Siwek T.: Specyfika tożsamości etnicznej na Zaolziu. „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 1997, t. 1: Śląsk Cieszyński i inne pogranicza w badaniach nad tożsamością etniczną, narodową i regionalną, red. I. Bukowska-Floreńska, s. 11–15.
Google Scholar

Sivek A.: Ondraš z Janowic. Příspěvek k poznání zbojnické problematiky v slovesnosti slezské oblasti. Ostrava 1958.
Google Scholar

Słowacki J.: Beniowski. Pieśń III. Biblioteka Literatury Polskiej w Internecie, Katedra Kulturoznawstwa, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański. https://literat.ug.edu.pl/beniow/0003.htm [data dostępu: 5.09.2019].
Google Scholar

Suszka K.: „Mój teatr”. 2015. Maszynopis w posiadaniu autorki artykułu.
Google Scholar

Szczepański J.: Wola trwania. O Śląsku Cieszyńskim, Zaolziu i problemach pogranicza. „Śląsk” 1996, nr 7, s. 18–20. 60 lat Sceny Polskiej TD. Kronika lat 1951–2011. Red. J. Wania. Czeski Cieszyn 2011.
Google Scholar

Szkolnictwo w języku polskim. Zaolzie Teraz. https://zaolzieteraz.kc-cieszyn.pl/zaolzie/szkolnictwo-w-jezyku-polskim [data dostępu: 17.09.2018].
Google Scholar

Těšínské divadlo. 50 lat Sceny Polskiej. Kronika lat 1951–2001. Red. R. Putzlacher, J. Wania. Český Tĕšín 2001.
Google Scholar

Wizja 2035. Strategia rozwoju polskości na Zaolziu. Oprac. A. Bizoń et al. Czeski Cieszyn 2015.
Google Scholar

Zahradnik S.: Struktura narodowościowa Zaolzia na podstawie spisów ludności 1880–1991. Trzyniec 1991.
Google Scholar

Mirosława Pindór

https://orcid.org/0000-0002-1696-7019

Affiliation:

Instytut Nauk o Kulturze Wydział Humanistyczny Uniwersytet Śląski w Katowicach Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Mirosława Pindór, dr hab., prof. UŚ, kulturoznawca, teatrolog, zatrudniona w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka dwóch monografii naukowych, Polsko-czeskie i polsko-słowackie kontakty teatralne. Cieszyn – Český Tĕšín 1945–1999 (2006) i Teatr w Cieszynie i jego stuletnie dzieje (1910–2010) (2010), oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych i stu kilkudziesięciu o charakterze popularyzatorskim, redaktorka i współredaktorka prac zbiorowych. W swojej pracy naukowej koncentruje się
na teatrze polskiej grupy autochtonicznej na Zaolziu, polsko-czeskich i polsko-słowackich kontaktach teatralnych w miastach granicznych: Cieszynie i Czeskim Cieszynie, polskim teatrze na czeskim Śląsku, współpracy transgranicznej Polska – Czechy w zakresie kultury i nauki w subregionach Śląska Cieszyńskiego i ziemi kłodzkiej. Członkini Komisji ds. Stosunków Polsko-Czeskich i Polsko-Słowackich Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach (w latach 2003–2006 sekretarz Komisji), Polsko-Czeskiego Towarzystwa
Naukowego, Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Oddział w Cieszynie.

Vol. 19 (2019)
Published: 2019-07-18

ISSN: 1506-5790

eISSN: 2353-9860

10.31261/SEIA

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit

Choices Regarding Repertoire Made by Scena Polska Tĕšínského divadla w Czeskim Cieszynie [The Polish Stage of Těšín Theatre in Český Těšín] in Order to Maintain National and Regional Identity of the Polish Minority in Zaolzie

Abstract

Keywords:

Mirosława Pindór

Information