O ślepocie poznawczej i etycznej i o świeckiej humanistyce naturalnej wywiedzionej z opowiadania Świat i ślepa dziewczyna Adolfa Dygasińskiego

Kordian Bakuła

doi:10.31261/TPDJP.2022.31.04

Opublikowane: 2022-11-17

Tom 31 (2022)

O ślepocie poznawczej i etycznej i o świeckiej humanistyce naturalnej wywiedzionej z opowiadania Świat i ślepa dziewczyna Adolfa Dygasińskiego

Kordian Bakuła

Dział: Edukacja literacka i kulturowa

https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.04

Abstrakt

W artykule podjęto niektóre problemy humanistyki ekologicznej. Opowiadanie Adolfa Dygasińskiego uznano za prekursorskie wobec współczesnych kierunków, zawiera bowiem pojęcia dzisiaj żywe, potrzebne, jak naturalne uprawianie prawdy, zmysłowe, bezpośrednie poznanie, współżycie i współodczuwanie z przyrodą. Zdaniem autora artykułu wchodzą one w skład naturalnej humanistyki świeckiej.

Słowa kluczowe:

natura , poznanie , moralność , wychowanie , humanistyka ekologiczna , humanistyka naturalna

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Bakuła, K. (2022). O ślepocie poznawczej i etycznej i o świeckiej humanistyce naturalnej wywiedzionej z opowiadania Świat i ślepa dziewczyna Adolfa Dygasińskiego. Z Teorii I Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 31, 1–13. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.04

Cited by / Share

Bibliografia

Barcz A., 2016, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, Katowice.
Google Scholar

Dittes F., 1883, Ogólne zasady pedagogiki dotyczące wykształcenia umysłu, uczuć, moralności i religijności, z niemieckiego opracował A. Dygasiński, Wydawnictwo Przeglądu Tygodniowego, Warszawa, http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=6595&from=pubindex&dirids=82&lp=20 [dostęp: 23.06.2022].
Google Scholar

Domańska E., 2013, Humanistyka ekologiczna, w: Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz, Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, Warszawa, s. 15–39.
Google Scholar

Dygasiński A., 1954, Świat i ślepa dziewczyna. (Obrazek sielski), w: Tenże, Nowele. 2, [Dzieła wybrane. T. 5, kom. red. J.Z. Jakubowski, B. Horodyski, M. Żmigrodzka], Czytelnik, Warszawa 1954, s. 5–53.
Google Scholar

Horoch W., 2006, Znaczenie pedagogii naturalnej Rousseau w dziejach wychowania, w: Polskie badania nad myślą pedagogiczną w latach 1900–1939, wstęp S. Sztobryn, oprac. S. Sztobryn, M. Świtka, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk, s. 277–286.
Google Scholar

Jezierski F.S., 1791, Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownymi do rzeczy uwagami objaśnione, M. Gröll, Warszawa, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/26341/edition/23824/content [dostęp: 23.06.2022].
Google Scholar

Linde S.B., 1808, Słownik języka polskiego, T. 1, cz. 2: G–L, Drukarnia Pijarów, Warszawa, https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/8178/edition/12852/content [dostęp: 23.06.2022].
Google Scholar

Protagoras, 1989, Sztuka erystyki, tłum. J. Gajda, w: J. Gajda, Sofiści, Wiedza Powszechna, Warszawa, s. 215–229.
Google Scholar

Rousseau J.J., 1955, Emil, czyli o wychowaniu, T. 2, przeł. z języka francuskiego W. Husarski, do druku przygotował F. Wnorowski, wstępem i komentarzem opatrzył J. Legowicz, Zakład im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
Google Scholar

Sekstus Empiryk, 1992, [Podstawy wątpienia w wiedzę], w: Poznanie. Antologia tekstów filozoficznych, red. Z. Cackowski, M. Hetmański, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, Wrocław, s. 42–44.
Google Scholar

Skała A., 2013, Adolf Dygasiński – niepoprawny pozytywista. Między tradycją a nowoczesnością, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar

Tatarkiewicz W., 2007a, Historia filozofii, T. 1: Filozofia starożytna i średniowieczna, wyd. 19, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Tatarkiewicz W., 2007b, Historia filozofii, T. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna, wyd. 19, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Wolfe C., 2013, Animal studies, dyscyplinarność i post(humanizm), przeł. K. Krasuska, „Teksty Drugie”, 1–2, s. 125–153, pobrano z: http://rcin.org.pl/Content/62025/PDF/WA248_79066_P-I-2524_wolfe-animal_o.pdf [23.06.2022].
Google Scholar

Kordian Bakuła

kordian.bakula@uwr.edu.pl
https://orcid.org/0000-0002-4049-846X

Afiliacja:

Uniwersytet Wrocławski Polska

Biogram

Kordian Bakuła – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, autor dwóch książek, w tym Mówione ≈ pisane: komunikacja, język, tekst (2008), która poprzedzona została kilkoma artykułami na ten temat, na przykład Czy istnieje język mówiony i język pisany? (2001); Nauczanie i studiowanie jako pokonywanie przeszkód epistemologicznych. Na przykładzie pojęć język mówiony i język pisany (2006). Wykazuje potrzebę rozróżnienia w dydaktyce świadomości językowej i językoznawczej oraz krytycznej świadomości – zob. Między fikcją a fiksacją… O świadomości językoznawczej uczniów i nauczycieli (2011); O świadomości językowej, krytycznej świadomości językowej i nauczaniu języka (2012) – a w tomie 14. „Kształcenia Językowego” z 2016 roku wprowadził pojęcie fałszywej świadomości językowej i językoznawczej. Badał jej występowanie w podręcznikach oraz w głowach uczniów liceum i studentów: „Monitor” czyli telewizor, w którym każdy nauczyciel swe nauczanie snadnie oględać może (2005); Jak studenci filologii polskiej rozumieją tytuły utworów literatury dawnej? (2007). Redaktor naczelny „Kształcenia Językowego”.

Tom 31 (2022)
Opublikowane: 2023-03-15

ISSN: 0208-5011

eISSN: 2353-9577

10.31261/TPDJP

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst