Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 7-18
Artykuł stanowi próbę refleksji nad miejscem Zagłady w dyskursie szkolnym realizowanym podczas lekcji języka polskiego na trzech etapach edukacyjnych. Na podstawie wybranych tekstów autorka omawia ewolucję jednego z fundamentalnych toposów Holocaustu, jakim jest dziennik lub pamiętnik, i wskazuje takie sposoby interpretacji, które mogą wspierać refleksję nad doświadczeniem Szoa w przestrzeni szkolnej. Tekst nie zawiera jednak konkretnych rozwiązań metodycznych – stanowi raczej zaproszenie do głębszego namysłu nad dobrze znanymi utworami literackimi, wzbogaconymi o nowe konteksty interpretacyjne.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 19-39
Wszechobecność sprzeczności i paradoksów w poezji Twardowskiego zainspirowała mnie do umiejscowienia tej kapłańskiej twórczości w sieci odniesień i inspiracji filozoficznych, literackich oraz teologicznych – w kontekście edukacji szkolnej. A ściślej – w kontekście intelektualnej podróży ucznia w poszukiwaniu źródła lub źródeł paradoksów obecnych w utworach poety. Pomysł na cykl lekcji dla szkół ponadpodstawowych zatytułowany Źródła poetyckich paradoksów księdza Jana Twardowskiego nie ma stanowić jedynie instrukcji analizy i interpretacji jego poezji, lecz ma ukazać, jak paradoks i sama poezja są – w szerszym sensie – osadzone w kulturze. Artykuł pokazuje, że atrakcyjne dla uczniów szkół średnich może się okazać wskazanie kierunków fascynacji poety paradoksem, poszukiwanie jego źródeł, sięganie nie tylko do doświadczenia literackiego Twardowskiego, ale także – szerzej – do jego biografii oraz zainteresowań teologicznych i filozoficznych, o których sam poeta wielokrotnie wspominał.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 41-60
Utwory stworzone w niemieckim obozie koncentracyjnym przez Gustawa Morcinka — autora dobrze znanego środowiskom literackim, obecnego niegdyś w kanonie szkolnym i akademickim (choć dziś niemal zapomnianego), rozpoznawalnego dla polskich czytelników dzięki Łyskowi z pokładu Idy oraz Wyrąbanemu chodnikowi — dowodzą, że poruszane w nich problemy wciąż pozostają niezwykle istotne. Judasz z Monte Sicuro — powieść Gustawa Morcinka, na której skupia się niniejszy artykuł — to szczery obraz traumatycznych doświadczeń wojennych, pozbawiony uproszczeń i zafałszowań. Może stać się ważnym komentarzem do opowiadań Tadeusza Borowskiego czy Blaszanego bębenka Güntera Grassa. Niezależnie od genezy tych dzieł, postawy ich bohaterów wykazują podobieństwa: kierują się subiektywną hierarchią wartości, odrzucają normy moralne, a ich działania często prowadzą do konfliktów z otoczeniem. W praktyce szkolnej Judasz z Monte Sicuro może być traktowany jako znaczące dzieło zarówno z perspektywy historycznej, jak i literackiej. Stanowi zapis dokonany przez świadka i kronikarza cudzych obserwacji, a jednocześnie oryginalny utwór, napisany prostym językiem, nieskrępowany sztywnymi zasadami gatunkowymi, przyciągający uwagę autentycznością i szczerością. W szkolnym środowisku lektura Judasza… — zgodna z podstawą programową zatwierdzoną przez Ministerstwo Edukacji — może przynieść szereg ciekawych efektów dydaktycznych. Należy pamiętać, że literatura w szkole średniej to przede wszystkim wydarzenie, którego treść jest nieprzewidywalna, zróżnicowana i skomplikowana.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 61-71
W swoim artykule autorka postuluje, aby – w związku ze zmianami zachodzącymi zarówno we współczesnym społeczeństwie, jak i w modelu rodziny – współczesna literatura dziecięca została odstereotypizowana. Odwołuje się do doświadczeń szwedzkich i norweskich: tekstów literackich dla dzieci (dostępnych w polskich przekładach) autorstwa F. Nilsson i M. Nilsson Thore, R. Lagercrantza, E. Erikssona, w których podejmowany jest problem lęku przed „innością”, ukazywani są uczniowie z perspektywy dziecka oraz życie z perspektywy tzw. outsiderów. Zdaniem autorki szkoły nie powinny rezygnować z książek przedstawiających modele – np. związane z płcią – w sposób inny niż ten, który promowany jest we współczesnym społeczeństwie. Również obraz matki powinien zostać odstereotypizowany, jak ma to miejsce w książce Doroty Masłowskiej Jak zostałam wiedźmą. Opowieść autobiograficzna dla dorosłych i dzieci. Literatura dziecięca ma uczyć młodego czytelnika akceptacji siebie i innych oraz kształtować otwartość młodego pokolenia na „Inność”.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 73-85
Artykuł przedstawia wyniki badań nad językowym i kulturowym obrazem nauczyciela w społeczeństwie polskim. Rozpoczyna się od krótkiego omówienia roli nauczyciela w systemach społecznych i edukacyjnych, a następnie przechodzi do opisu przyczyn kryzysu zaufania wobec systemu oświaty oraz osłabienia autorytetu nauczyciela. Analizy zaprezentowane w artykule opierają się na opiniach zamieszczonych pod artykułem omawiającym list otwarty skierowany do rodziców i opiekunów, opublikowanym przez Ministerstwo Edukacji na łamach internetowego wydania dziennika Rzeczpospolita. Uzyskany obraz nauczyciela okazał się niejednoznaczny i fragmentaryczny, a różnice w postawach wobec zawodu wynikały z poglądów na temat równości społecznej, edukacji oraz zrównoważonego czasu pracy. Wiele opinii odzwierciedlało chwilowe emocje i frustracje osób je formułujących.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 87-97
Niniejszy artykuł stanowi próbę przeglądu kolokacji zawierających komponent somatyczny GŁOWA, zamieszczonych we współczesnych słownikach przeznaczonych do użytku szkolnego. Autorka przedstawia i ocenia uczniowskie interpretacje wybranych frazeologizmów z tym właśnie komponentem. Zwieńczeniem artykułu są proponowane wymagania dydaktyczne, wskazujące na potrzebę rzetelnego doboru i opisu jednostek frazeologicznych w słownikach oraz dalszej pracy nad uświadamianiem znaczenia kolokacji w procesie nauczania szkolnego.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 99-111
Autorka analizuje wyrazy funkcyjne (spójniki) występujące w podręcznikach do języka polskiego dla gimnazjów, uwzględniając ich zabarwienie stylistyczne. Punktem odniesienia dla przeprowadzonej analizy jest klasyfikacja spójników według kryteriów stylistycznych opracowana przez Andrzeja Markowskiego. W artykule omówione zostały przykłady spójników pojawiających się w materiałach informacyjnych oraz ćwiczeniach zawartych w podręcznikach. Określono częstotliwość występowania spójników neutralnych, literackich, przestarzałych, potocznych, urzędowych, podniosłych i humorystycznych, a także konteksty ich użycia i typy ćwiczeń, w jakich autorzy podręczników umieszczają dane spójniki.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 139-143
"Językowe, literackie i kulturowe ścieżki edukacji polonistycznej (tradycja i współczesność) : księga jubileuszowa dedykowana profesor Helenie Synowiec w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej / Red. Danuta Krzyżyk, Bernadeta Niesporek‑Szamburska